Tentoonstellingen
‘Spanje anders’ is de titel van een tentoonstelling die vandaag geopend is in het Museum Fodor te amsterdam. Zij is samengesteld uit werk van enkele tientallen Nederlandse kunstenaars, werk dat werd afgestaan ten gunste van de actie voor amnestie voor Spaanse ballingen en gevangenen. Deze expositie duurt tot 18 maart. In andere Europese landen vonden soortgelijke artistieke acties plaats. Het Rijksprentenkabinet in Amsterdam begint 18 februari met een bijzondere tentoonstelling, geheel gewijd aan de prentkunst van de 17de eeuwse Lotharingse grootmeester Jacques Callot, een kunstenaar die reeds door Rembrandt werd bewonderd, wat veel zegt. Callot zocht zijn onderwerpen in de realiteit (bedelaars, mismaakten, rabauwen, hoeren en jonkers, commedia dell'arte en oorlog), maar legde de nadruk op het groteske van die realiteit. Hij neigt echter ook dikwijls naar het fantastische, is intellectualistisch en elegant, en soms navrant. Callots oeuvre omvat zo'n 1400 prenten. Ongeveer een tiende daarvan zal het prentenkabinet, dat een enorme collectie Callots bezit, exposeren.
Callot was een avantgardist, drieëeneenhalve eeuw geleden. Francis Bacon, wiens werk nog tot 18 februari in het Stedelijk hangt, is dat nu. Ook Bacon is navrant èn morbide èn pervers met zijn hoogst persoonlijke, door optische grapjes gesteunde deformaties, waarmee vooral pausen in krankzinnige piassen worden veranderd. Op de bezoeker die zich afvroeg of deze Engelsman misschien katholiek is, hadden Bacons shock-effecten blijkbaar een averechtse uitwerking. Zijn tot één-en-al grijns ontbonden kerkvorsten, ontkennen het ten stelligste. Een afgrijselijke en uiterst boeiende kunstenaar en ongetwijfeld een vernieuwer - zelfs voor het Stedelijk Museum. Dat is Bacon.
In het prentenkabinet van het museum hangen tot 4 maart tekeningen van de Belg Pierre Alechinsky, een oud Cobra-man, die over zijn eigen werk zegt: ‘Een vlek, een lijn ontpopt zich als een gedrocht, met opengesperde muil en een tong die in een stukje calligrafie verandert’. Alechinsky's gedrochten zijn overigens - anders dan die van Baccon - aardige gedrochten. Zijn calligrafie verwijst naar de Japanners. En moderne Japanse kunst vinden we (tot 3 maart) in het Gemeentemuseum in den haag. Dertien kunstenaars exposeren er werk. Opvallend, behalve hun verfijningen en goede smaak, is hun verwantschap met de jongste stromingen in Europa en vooral in Amerika (Kline), alleen is hun vasthouden aan de oude traditie van de calligrafie toch iets anders dan het vastpakken van die traditie door niet-Japanners.
Tot de 24ste toont de Vishal te haarlem figuratieve schilder- en beeldhouwkunst van tien verschillende, bekende en minder bekende kunstenaars (o.w. Fiedler, Kater, Pieter d'Hont en Cor Hund). De keus van de deelnemers lijkt willekeurig. Het meest imposante werk is ongetwijfeld Essers ontwerp voor een Bredero-monument. Tot slot wijs ik nog op een tentoonstelling van Jef Diederen in de amersfoortse Zonnehof (tot 4 maart), en op de reeds eerder vermelde expositie van vroegchristelijke kunst te utrecht; in het Centraal Museum tot 17 maart.
E. de Jongh
Auteursrechtelijk beschermd