Hollands Weekblad. Jaargang 4

[p. 6]

U krijgt van mij geen kerstkaart
P.M. Reinders

De Australische interieurs zijn over het algemeen erg onpersoonlijk en verraden maar weinig over de geestelijke structuur van de bewoners. Het bankstel staat altijd keurig op zijn plaats, de afbeeldingen van gum trees aan de muur verschillen onderling niet veel, boeken waaruit men iets zou kunnen afleiden, ontbreken meestal. Alleen in de warme dagen voor Kerstmis treedt er in deze kamers een bedaard exhibitionisme aan de dag. Dan worden de schoorsteenmantels

Brief uit Australië

ritueel volgebouwd met kerstkaarten, zodat men bij het binnentreden met één oogopslag de populariteit van de bewoners en de smaak van hun vrienden kan aflezen. Een lege schoorsteenmantel in die dagen wijst onmiddellijk op een asociaal gezin.

Toen wij hier pas waren, kregen we er ook nog verscheidene. Eigenlijk niet genoeg voor een hele schoorsteenmantel, maar met het enthousiaste conformisme van de nieuwkomer zetten we ze er toch maar op. Het was een kleine kamer en met een beetje handig rangschikken leek het nog wel wat. De kennissen die ons in die tijd bezochten, hadden altijd een bemoedigend woord. We waren hier immers nog niet zo lang, zeiden ze, onze kring zou zich wel uitbreiden, over een paar jaar zouden ze er wel niet meer op kunnen, de rest moest dan maar op de piano, misschien zouden we ons zelfs een vleugel moeten aanschaffen. Dat klonk allemaal erg hartelijk, maar het is anders gelopen.

In de eerste plaats was er de moeilijkheid dat we van een deel van de ontvangen kaarten de handtekeningen niet konden lezen. Er waren in die tijd nogal wat mensen waarmee wij de vaagst mogelijke relaties onderhielden: mensen die ons blijkbaar ergens tegen het lijf gelopen waren, ons een lovely Dutch couple vonden, ons te eten vroegen, ons door duistere voorsteden naar hun huizen reden, zonder dat we het flauwste idee hadden wie ze waren, waar ze woonden of hoe ze aan ons gekomen waren. Sommige van hen waren zo beschaafd dat ze op vele meters afstand van ons langs de muren gingen zitten en alleen op een heel zachte fluistertoon tot ons spraken. In deze gevallen bleven we de hele avond naar het onderwerp van het gesprek gissen om tentenslotte onverrichterzake naar huis teruggebracht te worden. Een ander soort overlaadde ons met mateship, maar hun spraakzaamheid schroefde ons de keel dicht en ook deze contacten waren bestemd efemeer te blijven. Die mensen zijn nu allemaal weg, hun gezichten kan ik me niet meer herinneren, ze bestaan alleen nog in een paar mysterieuze gesprekflarden die in mijn onderbewuste zijn blijven hangen en die weer boven komen drijven als ik kruizemuntsaus ruik: the dago's are digging their toes in - amateur tennis is a racket - two chinks don't make one white - when you are stuck for water you must dig for frogs, it is amazing how much water you can squeeze out of a frog. Al was het contact eenzijdig, ze hadden ons adres en met Kerstmis stonden ze op de schoorsteen. Als het op het determineren van hun kaarten aankwam, waren we van het begin af kansloos. We konden ze niet ontcijferen of verwarden ons in de namen, zodat er van een goed geregelde reciprociteit geen sprake kon zijn. Dat dit een rechtstreekse negatieve invloed had op het aantal kaarten dat we het volgende jaar ontvingen, behoeft geen betoog.

We zijn waarschijnlijk ook van allerlei lijstjes geschrapt omdat we bij het beantwoorden van de wel ontcijferde kaarten vaak zo treuzelden dat onze kennis zijn kaart enige dagen na Kerstmis ontving. Dat is eigenlijk nog erger dan helemaal niets krijgen. Ook hebben we onze laksheid nog wel eens goed trachten te maken door het afvuren van een nieuwjaarskaart, maar daar-

[p. 7]

mee waren we toch ook op de verkeerde weg. Een nieuwjaarskaart in dit land is duidelijk een afterthought, een welwillend knikje naar een over het hoofd geziene kerstmisvriend. De situatie is nu zo dat we alleen nog kaarten krijgen van de enkelen die onze klandizie terecht op hoge prijs stellen, zoals de loodgieter en de garageman. We zetten ze niet meer op de schoorsteen. Die twee of drie zouden er een idioot figuur slaan. We geven ze meteen maar aan de kinderen die al dat goud en die opengaande raampjes en deurtjes prachtig vinden.

Met wat meer initiatief hadden we natuurlijk in de loop der jaren ook best een schoorsteenmantel vol kunnen krijgen. We hebben ons te passief gedragen. Maar er komt nog iets anders bij. Ik vind het sturen van kerstkaarten eigenlijk een onbeleefd gebruik. Een deel van de mensen die ik ken, wens ik niets dan goeds, voortdurend en onder alle omstandigheden, of het maandag is of dinsdag. Misschien is de intensiteit variabel, maar dat heeft dan alleen te maken met mijn eigen gemoedstoestand en heeft zeker niet van doen met het optreden van hoogtijdagen. Ik zie niet in waarom ik op een gegeven ogenblik een dure kaart op de bus moet doen waarin ik die constante toestand van goede wensen schriftelijk vastleg en aan een bepaalde datum koppel, daarmee implicerend dat met Pasen of in augustus mijn gedachten wel eens een heel andere richting zouden kunnen uitgaan. Er zijn ook mensen die ik altijd het allerergste toewens: een winter op Tasmanië, grote spinnen in de slaapkamer, verstopte gootstenen, een straat vol gemotoriseerde grasrollers. Ik ben niet van plan aan hun merry christmas op de schoorsteen mee te werken. Ik hoop dat hun plumpudding tot de laatste kruimel verbrandt en dat ze een kies verliezen op de threepenny bits in the christmas cake. Ik heb mijn vijanden niet lief, daar is niets aan te doen, ook niet in december, dominees en wika's staan machteloos.

Nu we van de lege schoorsteenmantel een principiële zaak gemaakt hebben, deren de verbaasde blikken van onze bezoekers ons niet meer. Alleen tegenover de postbode voelen we ons een beetje schichtig. Het is een biezonder aardige man die ons zijn weersverwachtingen meedeelt en die al onze marmotten overgenomen heeft toen ze een obsessie begonnen te worden. Al blijft hij aardig tegen ons, hij moet het griezelig vinden dat wij met Kerstmis in zo'n vacuum zitten. Maar als hij in de brandende hitte met zijn monsterachtige tas vol goede wensen de heuvel op komt zeulen, zegt hij toch duidelijk verstaanbaar: oughter be a law against them bloomin christmas cards.