Kort commentaar
Slecht seizoen
Niet alleen de burgers, maar ook de hele en halve staatsbedrijven hebben blijkbaar een slechte zomer. De NS en de KLM redden het niet. De Staatsmijnen hebben een ‘Fehlinvestition’ van ettelijke tientallen miljoenen op hun geweten. Ligt dat allemaal nu alleen aan het veranderen van de conjunctuur? Of hebben de directies de buien te laat zien aankomen? Of doen ze het alleen maar niet zo goed. Na vijftien jaar spoorwegervaring zou ik wel enkele minder prettige ervaringen eens reizigers kunnen verhalen, wat de NS betreft. In een halfjaar van welgeteld zes maanden had ik viermaal met de KLM te maken en evenvele malen was er iets niet helemaal goed. Eenmaal heeft mij dat vrij veel geld gekost en een massa gedonder. Het sluiten van de mijn Beatrix is ondanks een kostbaar voorlichtingsapparaat bij de staatsmijnen niet helemaal duidelijk. Laat men de mijn verdrinken of houdt men de zaak op peil totdat de Emma of de Wilhelmina met hun stijgende investeringskosten aan kostprijzen toe zijn, die de exploitatie daar onmogelijk maken? Zeker is, dat de kostprijs van een ton steenkool uit een gloednieuwe mijn ‘auf dem grünen Wiese’ niet zo miserabel is. En vetkool moet er toch in niet onbelangrijke hoeveelheden de eerste 25 jaar nog wel zijn. Er klopt iets niet in de redeneringen, zo min als er iets klopt in het per se in stand willen houden van een nationaal luchtvaartbedrijf door een klein land, dat op een laag welvaartspeil leeft. Er is nawijsbaar bij al die hele en halve staatsbedrijven een overvloed aan economische directie en een tekort aan techniek. Zonder iets ten nadele van een nieuwe hoofddirecteur te mogen zeggen - het is een bekwaam en populair man in Limburg - was het nu geen tijd om eindelijk eens een ingenieur als hoofddirecteur te hebben? Er is - zegt men - binnenshuis een zware strijd gestreden. Dat is dan al fout, want het gaat
niet om prestige, maar om kolen. Wil men een petrochemische industrie in staatsbezit dan moet het parlement zich uitspreken, niet de hoofddirectie of de minister, wier leiding en inzicht geen aanleiding tot groot vertrouwen boden. Het is indecent deze dingen in Nederland te zeggen, maar het houdt de mensen wel bezig: de staatsbedrijven hebben een slecht seizoen.
E.D.