Hollands Weekblad. Jaargang 4

[p. 10]

Korte commentaren

Mijn hemel I

Het geraas in de bibliotheek is nu oorverdovend: een helikopter zet een observatiekoepel boven op Campbell Hall. Sterrenkunde heeft weer veel geld toegewezen gekregen en dat is geen wonder. Deze wetenschap, tien jaar geleden nog negentiende-eeuws, heeft al het stof van zich afgeschud en trekt nu de meestbelovende eerstejaars aan. Sensationele dingen gebeuren, nog sensationelere zullen gebeuren. Eindelijk waarnemen buiten de aardse dampkring. Een reis naar de maan, kort geleden door vele hooggeleerden nog een luchtkasteel genoemd, binnen zes jaar. Reizen naar planeten zullen volgen. Honderden problemen barsten uit de knoppen. Ook in de lekenwereld wordt het enthousiasme voelbaar. Wildvreemden, die je vroeger naar rouletteberekeningen vroegen, willen nu alles over de achterkant van de maan weten. En dus komt nu het bericht uit Nederland dat daar het vak sterrenkunde op de b-afdelingen van gymnasium en h.b.s. wordt afgeschaft.

H.B.C.

Mijn hemel II

Alle vliegmaatschappijen ter wereld klagen, en we zullen nog heel wat meer gekerm in de toekomst horen. Trek u er niets van aan: het is hun eigen schuld. Technisch is het vliegen voor elkaar (er stort er wel eens eentje neer, maar de krantekoppen zijn volkomen onrechtvaardig; men leest toch ook niet elke dag in grote letters ‘Honderdtwintig doden door auto-ongelukken’?), maar commerciëel is het een warboel.

De nieuwste waanzin is het groepstarief voor transatlantische vluchten. Als je 24 anderen weet die op dezelfde dag reizen krijg je honderden guldens korting. Hoe kom je aan 24 anderen? Wie organiseert dat? De postduivenclub, de dameskrans, de Tweede Kamer, zij mogen het proberen, maar een reisbureau is het verboden. (Niet dat dat niet gebeurt). De verspilling en de frustratie zijn ongelooflijk. Twee juffrouwen bij de American Mathematical Society zitten tot over de oren in het reisbureauwerk om de Amerikaanse wiskundigen naar het congres in Stockholm te krijgen.

In goedkope chartervluchten zat nog logica, maar met 25 vul je geen vliegtuig. Iemand die er niet de tijd en de moeite voor over heeft om een groepsreis te vinden wil geen boete van een paar honderd dollar betalen en neemt de boot, of blijft thuis. Waarom mogen reisbureaus geen groepen maken? Omdat dan iedereen in een groep zou reizen. Maar wat is daar eigenlijk tegen? Een tariefverlaging was al lang op zijn plaats. De IJslanders, buiten de IATA, doen het al jaren goedkoper. En laat men dan ook het verouderde reserveringssysteem en de individuele maatschappijen afschaffen.

Het vliegverkeer over de Atlantische Oceaan zou uiterst simpel te organiseren zijn als men eens iemand van een busonderneming in dienst nam. Het vertrekpunt is altijd New York en men heeft altijd het recht tot overstappen naar alle Europese steden. Waarom dan niet alle vliegtuigen in één pool en er elk half uur een laten vertrekken? Je komt op het vliegveld, koopt een kaartje en stapt in het wachtende toestel. In plaats van nu een uur hoef je dan maar een kwartier te wachten, geen wekenlange hoofdpijn van tevoren, de dienstregeling is zo georganiseerd dat de vliegtuigen behoorlijk bezet worden en iedereen is tevreden.

Het grote misverstand van de vele maatschappijen is dat ze alleen maar een zo groot mogelijk percentage van de huidige markt willen hebben en niet zien dat die markt nog veel groter kan worden na een prijsverlaging en een simpeler organisatie.

H.B.C.

Dollar

Toen Kennedy de vorige week via de Telstar zei dat men de dollar niet zou devalueren, want dat men er niet mee opschoot aangezien de rest van de westerse industriële valuta's in feite meedevalueert, bereikte hij een vastere stemming voor de dollar op de valutamarkten en een vermindering van de speculatie in het goud. De president zei er niet bij dat verhoging van de goudprijs binnen de overeenkomsten van Bretton Woods helemaal niet zonder een uitgebreide procedure kan plaats hebben.

De achtergrond van Kennedy's verklaring is echter dat de Amerikaanse betalingsbalans zich aanzienlijk heeft hersteld, terwijl nu in Amerika de weerstanden tegen inflatoire ontwikkelingen vrij groot zijn. De beurs, die het onder de huidige omstandigheden eigenlijk alleen nog maar van een inflatoire hausse kan hebben, bleef dus uiterst gereserveerd, ook al omdat men meestal kort na verklaringen omtrent niet devalueren moet oppassen.

[p. 11]

Het heeft er echter alle schijn van dat Amerika monetair het moeilijkste achter de rug heeft en dat het wachten nu zal zijn op een verdere economische expansie. In verband met de aanwezigheid van een arbeidsreserve van meer dan vijf procent van de beroepsbevolking is het denkbaar dat stimulerende maatregelen (belastingverlaging, meer overheidsbestedingen) de economische activiteit gaan stimuleren zonder inflatoir op de betalingsbalans te werken.

Vooral het belastingprobleem wordt echter met het oog op de budgettaire consequenties in Amerika uiterst zorgvuldig overwogen. Om nog niet te spreken van de bezwaren bij zowel bepaalde democraten als conservatieven in de volksvertegenwoordiging die niets van een deficitaire begroting willen weten. Er heeft nu studie en onderzoek plaats en dat zal tot eind augustus duren. Het zou een welkome rustperiode voor de beurs betekenen. Wanneer de nervositeit over Wall Street afzwakt, krijgt wellicht de vraag weer de overhand en gaan de zaken in het najaar een wat vrolijker uiterlijk krijgen. Ook is er alle kans dat het investeren, dat de laatste jaren in grote stromen naar West-Europa ging, nu in Amerika zelf weer wat zal toenemen. Na twee bewogen maanden de dollar als criterium nemend, zien de zaken er wat beter uit.

E.D.