Hollands Weekblad. Jaargang 4

[p. 10]

Korte commentaren

Historische toekomst

De geschiedenis herhaalt zich, zegt men. De historici willen daar niet aan en zien het als een aanslag op hun vak, maar het is wel duidelijk dat de volksmond de waarheid spreekt. Misschien zullen dus alleen de historici verbaasd zijn als in de komende jaren de hieronder geschetste ontwikkelingen plaats hebben ten aanzien van het gebiedsdeel Nieuw-Guinea.

Er valt allereerst een overeenkomst te verwachten waarbij de soevereiniteit over dit gebiedsdeel, van Sorong tot Merauke, overgedragen wordt aan Indonesië. Kort voor de soevereiniteitsoverdracht maakt de Nederlandse regering bekend, zonder deze bekendmaking overigens aan de grote klok te hangen, dat Biak nooit deel uitgemaakt heeft van het sultanaat van Tidore, maar veeleer in de loop van de geschiedenis een integrerend onderdeel is geworden van het sultanaat Kael Em. Biak wordt dus nog even niet overgedragen, maar krijgt voorlopig een aparte status in afwachting van verdere onderhandelingen die in de eerstkomende vijftig jaar gehouden zullen worden. Deze kleine concessie mag men van de Indonesiërs wel verlangen na alle moeilijkheden die ze veroorzaakt hebben, al was het alleen maar om het Nederlandse parlement wat welwillender te stemmen. Met een grof woord hoort men dit wel haalbaarheid noemen.

In de tussentijd gaan hier en daar stemmen op om van Biak een permanent vakantieoord te maken voor uit Nieuw-Guinea repatriërende Nederlanders. De Indonesiërs vinden het steeds minder leuk, roepen steeds harder ‘van Sorong to Merauke via Biak’, maar dan spreekt in Den Haag de achterkleinzoon van Luns (een wat gebogen maar ontzettend lange grijsaard) het woord zelfbeschikkingsrecht uit en stelt een Biakraad in.

Als de eeuwen Nederland trouw blijven zal tegen het eind van de 21ste eeuw de soevereiniteit over Biak (node) toevertrouwd worden aan Indonesië, terwijl over de status van het vliegveld, dat eigenlijk nooit echt een deel van het eiland geweest is, onderhandelingen in het vooruitzicht gesteld worden tegen een nader te bepalen datum in de 22ste eeuw.

P.M.R.

Culinair realisme

Het is nog te vroeg om van een nieuwe beweging te schrijven, maar ik hoop dat het er van komt. Glenda Rae in New York schildert hamburgers, sommige met uitjes, andere zonder, maar niets anders dan hamburgers. In Los Angeles zag ik 32 schilderijen van Campbell soepblikjes door Andy Warholt, alle precies dezelfde, behalve de naam van de soep. En nu heb ik in het Young Museum in San Francisco de meester ontdekt: Wayne Thiebaud die in gebakjes doet, met betreurenswaardige afzwervingen naar pinnballmachines en zuurtjesautomaten. Een taartschijf staat op een schoteltje erg alleen midden op het doek. Het is geen taartje dat thuis op tafel staat, maar zo'n synthetisch levensmiddel dat met honderden neefjes onder de lichtbakken van eetpaleisjesuitstalkasten staat. Dit is geen taartje dat met aandacht gegeten zal worden, misschien is het wel van polyaethyleen en blijft het decaden in de etalage staan. Maar het is goed afgestoft, vol insecticiden, bevat precies 250 caloriëen, is airconditioned en goedgekeurd door het Federaal Gebakschap.

De boodschap die Thiebaud ons meedeelt is complex. Natuurlijk is er de gebruikelijke verwijzing naar het gemechaniseerde massaprodukt, dat in zijn etenswaren het onverteerbaarst is. Maar er is meer. De nieuwe lichttechnieken die ons de koopwaar ijskoud in de netvliezen smijten. De zieligheid van zulke gebakjes. En dan een merkwaardig omgekeerd collage-effect. We hebben allemaal de doeken gezien waarop visgraten en paperclips in de verf waren gedrukt (‘abstract’ hoorde ik dit eens iemand noemen!). Thiebauld, die met dikke kwast werkt, zet een streep van heel onsympathieke wittige glimmende verf boven op zo'n taartje, precies de glazuur, maar wat Thiebaud bedoelt is duidelijk: als ik in zo'n taartje bijt proef ik altijd die vieze verf.

Of Thiebaulds doeken mooi zijn? Een beetje bleekjes vond ik, en het is niet helemaal duidelijk waarom hij er meer dan één schildert. Natuurlijk, als Rembrandt een andere Aristoteles had geschilderd waren we nu drie miljoen rijker geweest. Maar een hele zaal vol Thiebauds heeft een vreemd, lichtelijk kokhalzend effect. Zoals een glazen bak vol Amerikaanse taartjes dat kan hebben. Het zou me niet verbazen als iemand in de toekomst zo'n zaal schilderijen zou gaan uitbeelden om hun stuitende effect te vertonen. Misschien iets voor een banketbakker?

H.B.C.