Hollands Weekblad. Jaargang 4

[p. 10]

Korte commentaren

Te laat

Twee maanden nadat het plan-Bunker ter tafel was gekomen is het hier in Nederland bekend gemaakt - en dan nog onder pressie van de Kamer. De Papoeadelegatie wist het eerder en mocht het dan ook voortijdig in het openbaar afkraken, vriendelijk toegeknikt door Nederlandse ministers, staatssecretarissen en ambtenaren.

Onze Kamer heeft nu ook iets mogen zeggen over dat plan. Niet veel, maar toch iets. Onder het waakzame oog van minister Luns werd het een vrij warrige en niet erg intelligente discussie over een aantal formele kwesties, zoals de aanvulling voor de garanties en het vreemde amendement Rusk-Luns, nee, ik bedoel natuurlijk Luns-Rusk. Uit dit debat is ten slotte de verklaring te voorschijn gekomen dat de Nederlandse regering het plan als basis voor nieuwe besprekingen aanvaardt. Aan het slot van het debat versprak onze ministerpresident zich weer eens. De Nederlandse regering kan dit plan niet aanvaarden, zei hij. Geroep, gestotter. Ach, De Quay doelde op ‘deze motie’, de motie van De Kadt. Onze minister-president kan iemand toch de stuipen op het lijf jagen. Enfin, nog één jaar.

Op de motie van De Kadt is kritiek geoefend, ook in zijn eigen kring. Die motie was in dit geval een politieke noodzakelijkheid, niet omdat zij een kans van aanvaarding had, maar omdat zij de andere fracties in een positie plaatste die geen grote uitwijkmogelijkheden bood.

Toch moet men zichzelf niet bedriegen met de gedachte dat de Tweede Kamer iets bijzonders heeft gepresteerd. Daarvoor was het veel te laat. De Kamer, althans de grote meerderheid, heeft in de kwestie Nieuw-Guinea volkomen gefaald: door politieke angst en vooral ook door incompetentie. Alles wat op Nieuw-Guinea gebeurt is zich buiten de volksvertegenwoordiging gaan afspelen, en de kans op tragische gevolgen is niet gering.

Laten de dames en heren die zich toch nog willen laten gelden buitenparlementair gaan optreden. In het Gebouw van K. en W. of de Haagse Dierentuin kunnen zij naar hartelust gillen en brullen. Maar voorzichtig zijn! De gloedvolle kreet ‘Geen gesjacher geen gebunker’ had combattant Van Rijckevorsel in de Kamer moeten loslaten, toen zijn partijgenoot Blaisse sprak.

Een tip: misschien kan hij het met de maniakale verhalen van Oltmans-Lunshof doen, verhalen waarin zich een geestelijke verduistering manifesteert die huiveringwekkend aandoet.

A.F.L.

Ongeschonden eer

De Parijse correspondent van De Telegraaf heeft besloten dat de Franse rechtspraak trots mag zijn over Salan's vonnis. Weliswaar betekende het, politiek gesproken, een klap in het gezicht van De Gaulle, maar als men zo redeneert - zegt onze correspondent - begeeft men zich op een zeer gevaarlijke weg. Want dan neemt men het de rechters van het hoog militair tribunaal kwalijk dat zij zich niet door politieke, maar door juridische argumenten hebben laten leiden...

‘Afgezien van alle politieke overwegingen, ondanks de wens van De Gaulle, en ondanks de wens van een grote meerderheid van het volk, heeft dit tribunaal zich alleen maar door de wet en het geweten laten leiden. Dat is verheugend. Het vonnis over Salan zal in de naaste toekomst het voor Frankrijk en Algerije zwaarder en somberder maken, maar de eer van de Franse magistratuur en van de Vijfde Republiek is ongeschonden gebleven.’ Aldus de Parijse correspondent van De Telegraaf.

Het is een aantrekkelijke redenering. Terwijl het gepeupel om bloed schreeuwt wijzen de wijze rechters onbevooroordeeld het rechtvaardige vonnis. De gedachte dat niet de juridische, maar de politieke argumenten van de verdediging, die te keer is gegaan op een wijze waarbij de eer van de Franse magistratuur in ieder geval niet ongeschonden is gebleven, uiteindelijk de doorslag hebben gegeven bij de militaire rechters, schijnt niet in het brein van onze correspondent te zijn opgekomen. Er waren verzachtende omstandigheden... Waren dat juridische of politieke? Onder de verantwoording van Salan, en zelfs in opdracht van deze meest gedecoreerde militair van Frankrijk, is op de meest weerzinwekkende, vunzige wijze door de OAS gemoord. Ik herinner alleen even aan de Moslims die in het ziekenhuis op hun bed werden gemitrailleerd. Welke eer is hierbij ongeschonden gebleven? De decoraties van Salan vallen hiertegen gemakkelijk weg. Er is geen sprake geweest van een verzetsstrijd die de OAS tegen de FLN voerde, zoals in de oorlog de maquis tegen de Duitsers vocht. De maquis heeft zelfs geen gewonde Duitse soldaten in hun ziekbed

[p. 11]

gemitrailleerd. Als er voor de OAS, in de persoon van haar leider, nog verzachtende omstandigheden gelden, dan valt de eer van de Franse magistratuur niet te redden, want dan is die al volkomen eerloos. Trouwens, niemand voelt het zo, dat van die ongeschonden eer, alleen de correspondent van De Telegraaf is die mening toegedaan. Uit welke hoek zijn wind waait kan men feilloos proeven uit een ander zinnetje, waarin hij de gevolgen van het milde vonnis opsomt. ‘Het is waar’, zegt hij in z'n tirade, ‘dat de harde kern in het FLN (!!), die overigens weinig aanmoediging nodig lijkt te hebben, zich aangemoedigd en gerechtvaardigd kan zien om nieuwe terreuracties te ondernemen.’ De brave man schijnt het verschil tussen de OAS en de FLN niet eens te kennen!

N.S.