over het gehele land uitstrooide. Een enigszins vertekend portret van prof. Becker, ook wat de vermelde gebeurtenissen betreft, kan men aantreffen in de detectiveroman Twee minuten stilte van Karel van het Reve (zie boven). Dat de faam van de ‘Amsterdamse school’ niet alleen tot het binnenland beperkt bleef moge blijken uit het feit dat in 1955 het afscheid van prof. Becker werd opgeluisterd door de aanwezigheid van de professoren Unbegaun (Engeland), Lo Gatto (Italië) en Mazon(Frankrijk), erkende grootmeesters op slavistisch gebied in die landen. Toen enkele jaren geleden een groep Nederlandse slavisten naar Rusland trok om daar een congres bij te wonen onderscheidden zij zich bovendien door de verplichte lezingen in het Russisch te houden - een huzarenstukje dat door nagenoeg geen enkele andere buitenlandse slavist werd nagevolgd.
Deze opeenhoping van kwaliteiten, die ik zonder reserve aan de Nederlandse slavisten toeschrijf, dient als aanloop voor de bespreking van een nieuwe Penguin, The Penguin Russian Course, a complete course for beginners, met kleurgevoel in een rood kaftje gestoken. Op de omslag lezen we: ‘A language of vital importance in the world today, Russian is not difficult to learn’. Het eerste is waar. Tien procent van alle wetenschappelijke publikaties schijnt in de Russische taal te zijn geschreven. Het is onvoorstelbaar en ook ontstellend hoeveel van dat materiaal door het westen onopgemerkt blijft, domweg doordat het niet vertaald wordt. Terwijl in Rusland honderden vertalers uit Frans, Duits, Engels en andere talen, verenigd in instituten e.d., dagelijks zoveel mogelijk publikaties uit het westen op elk gebied in het Russisch vertalen, gebeurt er omgekeerd bijna niets. Er is weliswaar een kentering gaande (dr. Zaalberg, voorzitter van de Vereniging van Leraren in de Levende Talen, drong er onlangs op aan Russisch leren op de middelbare scholen mogelijk te maken), maar we zijn nog lang niet zo ver dat we in het westen een tegenwicht wat dat betreft kunnen vormen tegen het oosten, met name Rusland. Nu make men zich, als student in de slavische talen, geen al te grote illusies omtrent de mogelijkheden in onze maatschappij. De hoogleraarsplaatsen lijken (sterfte uitgesloten) voor de komende dertig jaar bezet, en de primitieve gedachte dat Philips altijd wel iemand gebruiken kan die brieven naar de Russische Glolafaihzuidesla (de, naar Russisch gebruik, afgekorte omschrijving van de sovjet-Philips) in het Russisch vertaalt kan ook wel worden verlaten, want de Russen ontvangen hun brieven net zo lief in het Engels of het Duits. Wel is er voor wie nu Russisch gaat studeren, na voltooiing van de studie nog voldoende emplooi bij Van Oorschot, als vertaler van de nog ontbrekende werken in diens Russische bibliotheek. De eerste vertalers immers
zijn in de slijtageslag gebleven en verdienen inmiddels als hoogleraar e.d. voldoende om geen Slavenarbeid meer te hoeven verrichten. Tekenend is in dit verband de hoogleraar die een jaar aan een 700 bladzijden dik deel Toergenjev had gewerkt en van het honorarium ternauwernood zijn woning van binnen kon laten opschilderen. Het karwei was binnen enkele dagen gepiept, maar nu reeds begint Toergenjev te bladderen.
Niettemin: er is behoefte aan mensen die Russisch kennen, al is het alleen maar omdat het hen vertrouwd maakt met een volk en een denkwijze die we, hoe dan ook, zullen ontmoeten in ons leven. Juist voor hen die zich in een ander vak dan de slavistiek bekwamen is het aantrekkelijk zoveel van het Russisch te kennen dat althans de Russische vakliteratuur geraadpleegd kan worden. Historici, landbouwdeskundigen, juristen, economen - zij allen kunnen, als zij althans de basis van het Russisch kennen, de Russische vakbladen lezen, waarvan er tientallen in Nederland te bestellen zijn. Uiteraard verdient het aanbeveling bij een leraar les te nemen, maar ook met leerboeken alleen kan men al een eind komen. Een ideaal boek voor beginners is het leerboek van Karel van het Reve, dat start met zulke grote letters dat zelfs bijzienden er het Russisch vlot door plegen te leren. Aantrekkelijk zijn verder de grammofoonplaten, waarvan Langenscheidt er enkele op de markt heeft gegooid. Uitgebreider is Nina Potapova's Russian course for English speaking people, vier platen voor f 42,50. Van dezelfde Nina Potapova is dus The Penguin Russian Course, een bewerking van haar bekende leerboek dat in Moskou gedrukt wordt (zij is dus, wel te verstaan, een sovjet-russin). Het is, voor de beginners, een bijzonder handzaam werkje, dat iets verder gaat dan Van het Reve, en weer minder ver dan de Nederlandse leerboeken van Timmer, Raptschinsky, Spruit en Obolonsky. In ieder geval is het goedkoper dan deze boeken en bovendien kan het gemakkelijker in de zak worden gestoken. Ook frist men er tegelijkertijd zijn Engels weer wat mee op. Vooral beide laatste argumenten kan ik iedereen die in het Russisch wil gaan grasduinen aanraden zwaar te laten wegen.
Auteursrechtelijk beschermd