Hollands Weekblad. Jaargang 3

Korte commentaren

Goloeb

In het vorige nummer van Hollands Weekblad heeft J.L. Heldring in ‘Over eigen land’ gesproken over de Nederlandse eigendunk, ‘de vaste overtuiging dat we onze zaakjes beter voor elkaar hebben dan wie ook, dat onze daden door iets moreler motieven geïnspireerd worden dan die van anderen, dat er naar Nederland met meer belangstelling geluisterd wordt dan naar andere landen.’

Het vertrek van de Rus Goloeb (meneer Duif, in goed Nederlands) naar vrouw en vaderland, is een typisch bewijs uit het ongerijmde dat bij ons nog lang niet alles beter is. Ongerijmder immers kan het niet: eindelijk ontvlucht aan de dwang, het formalisme, de geestelijke onvrijheid etc. die achter het IJzeren Gordijn opgeld doen, en bovendien terecht gekomen in het Europese paradijs Nederland waar de verdraagzaamheid het grootst is en Wim Kan gewoon zegt wat iedereen van de premier vindt - beleeft de heer Goloeb niet zijn tweede jeugd, bloeit hij niet open als een nieuwe knop, maar verdort hij en vraagt zich af wat hij in godsnaam in dit vreemde land is komen doen. De BVD zal hem ongetwijfeld ‘Dokter Zjivago’ in het Russisch ter lezing hebben gegeven om hem in zijn eenzame uren te doen beseffen dat hij een goede keus heeft gedaan, maar al lezend zal hij zich wel hebben afgevraagd waarom hij niet, net als Pasternak, ondanks alles gebleven was in de onheilstaat...

En Goloeb is de enige niet. Hongaren, Ambonnezen, zij keren ons de rug toe, zelfs ondanks de vrij grote zekerheid dat zij niet met open armen in hun oude vaderland ontvangen zullen worden. In Joegoslavië ontmoetten we, ruim een half jaar na de Hongaarse opstand, een echtpaar uit Boedapest. Zij zaten met een grote groep landgenoten onder auspiciën van het Rode Kruis in een daartoe afgehuurd hotel aan het meer van Otesevo zich rot te vervelen. Als kinderen zo dankbaar waren ze, toen we hen op onze kosten naar het nabijgelegen Ochrid meenamen, want het ontbrak hun zelfs aan geld voor de autobus. Hij was regisseur bij de opera van Boedapest, zij was een van de belangrijkste solisten aan deze opera. Enige maanden later kregen zij toestemming naar Australië te emigreren. In Australië is de opera seizoenarbeid. Zij zit nu op een kantoor, en het bevalt haar wel goed, en hij pro-

[p. 8]

beert zich nu in de technische branche een bestaan te veroveren, wat hem na veel moeilijkheden in den beginne (zijn Engels was in 1957 al bijzonder charmant, maar onbruikbaar) nu aardig begint te lukken. Hoe het er ondertussen voorstaat met de opera in Boedapest, weet ik niet maar de favorieten op het toneel zijn Sartre, Miller, Brecht, Anouilh en dat soort mensen. Tel uit je winst (in Australische ponden).

N.S.

Boekenweek

We hadden besloten het boekenbal dit jaar aan ons voorbij te laten gaan en ik moet zeggen dat ons dat, wonend op de route Stadsschouwburg-Concertgebouw, uitstekend gelukt is. Enkele minuten voor twaalven (de meeste huizen waren al in diepe rust gedompeld, babies, ouden van dagen, zwangere vrouwen en doodzieken probeerden in de pensions, de hotels en de Boerhaavekliniek de hoognodige slaap te vatten), schrokken we op van verwijderd tromgeroffel. Even nog dachten we aan een zinsbegoocheling, maar toen, voorafgegaan door gemotoriseerde politie en gekenmerkt door een waanzinnig lawaai van trommels en trompetten dat zelfs het tehuis voor hardhorende spijtoptanten verderop in opschudding moet hebben gebracht, een gepluimd muziekcorps voorbijtrok, was er geen twijfel meer mogelijk: de boekenweek was geopend! Tientallen Museumbuurtbewoners zijn daarom trouwhartig op het middernachtelijk uur hun bed uitgestapt, hebben een boek van de plank gepakt en al lezend een poging gedaan de slaap weer te vatten.

N.S.