Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 8]

Korte commentaren

Straks

Woningbouw en ambtenarensalarissen blijven moeilijke politieke kwesties voor de KVP. Zij wilde nu geen kabinetscrisis, omdat er zoveel andere belangen op het spel staan. Nieuw-Guinea natuurlijk, maar ook het kabinet-De Quay zelf, dat blijkens een indrukwekkende opsomming van dr. De Kort heel wat positieve resultaten heeft bereikt en nog zal bereiken.

Maar op langere termijn zal men woningbouw en ambtenarensalarissen opnieuw aan de orde stellen. Dat zal dan wel aan het eind van het laatste jaar van dit kabinet moeten gebeuren, vlak voor de Kamerverkiezingen. Dat laatste jaar kan dus nog interessant worden. Ik ben nu al nieuwsgierig naar de verwijten, die de vrienden elkaar bij de verkiezingscampagne in 1963 naar het hoofd zullen slingeren. Het zal nog een heel moeilijke kabinetsformatie worden.

A.F.L.

Iets minder duf

Op de partijraad van de KVP, het parlement van deze politieke groepering, heeft men dan eindelijk eens gediscussieerd over Nieuw-Guinea. Tot nu toe hadden de partijvoorzitter en de fractievoorzitter zich beperkt tot tamelijk agressieve redevoeringen, vooral gericht tegen de buitenparlementaire rooms-katholieke oppositie. Uit die discussie bleek, dat er ook binnen de partij aanzienlijker subtieler wordt gedacht over Nieuw-Guinea en over Indonesië dan de officiële woordvoerders en de regeerders Luns en Bot doen vermoeden.

Er waren enkele opposanten, die scherpzinnige opmerkingen maakten. De Nijmeegse hoogleraar prof. Van Wijnbergen, die de goede betrekkingen met Indonesië als de eerste opdracht voor ons land beschouwde en die sterk aandrong op een relativering van het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's en mr. Crijns, die ook een radicale mening gaf, brachten wat licht in de duffe belangensfeer, die (helaas) de vergaderingen van de KVP al sedert jaren kenmerkt, vooral sedert het verdwijnen van prof. Romme. Het resultaat, dat zij bereikten, was niet groot, al kwam de partijraad tot een uit-

[p. 9]

spraak, dat ook de Indonesiërs de kans moeten krijgen mee te doen aan de voorlichting van de Papoea's.

Vergeleken met de superieure minachting van staatssecretaris Bot voor de student Kirihio, is deze uitspraak een daad van (laat ik niet al te ironisch zijn) milde vooruitstrevendheid.

Er vielen geen kwade woorden, zelfs Duynstee werd niet beschimpt en dr. De Kort begaf zich op het gebied van de moraaltheologie en het natuurrecht, waarin hij tot verbazing van prof. Van Wijnbergen ‘las als in een open boek’. ‘Zulke discussies moeten wij meer hebben in onze partijraad’, zei dr. De Kort. Natuurlijk, maar dan moet de KVP het intellect niet van zich vervreemden en iets minder wijken voor de pressie van belangengroepen, die deze grote partij zo log en star maakt.

A.F.L.

Daglicht

Right or wrong, De Telegraaf blijft in het nieuws. De term ‘een landelijk ochtendblad’ heeft als plaatsvervangende benaming al evenveel bestaansrecht gekregen als ‘een gloeilampenfabriek in het zuiden des lands’. De Telegraaf werkt dus bepaald niet in het verborgene. Het merkwaardige is echter dat de medewerkers van dit blad, die aan het verfoeide geheel gestalte geven, wel het daglicht lijken te schuwen. Wie tegenwoordig in de openbaarheid wenst te treden, laat zich op het beeldscherm van de televisie zien. Talloze journalisten maken in Bussum nu al de dienst uit, en voor zover ze niet vast verbonden zijn aan een omroepvereniging kan men ze wel eens in een forum, een vraaggesprek e.d. aantreffen. Van Het Parool bijvoorbeeld, zien we met meer of minder regelmaat Lex van Delden, Gomperts, Carmiggelt, Rien Bal, Jeanne Roos e.v.a. op het scherm verschijnen. Van het Algemeen Handelsblad noem ik Jan Blokker en Hofland, van Trouw Ralph Degens, van De Volkskrant Gabriël Smit en Mul, van Het Vrije Volk Theo Eerdmans e.a., van De Tijd Henk Neuman, van de NRC Jan Cottaar, en ga zo maar door. De lijst is verre van volledig. Van De Telegraaf echter zie ik nooit iemand op het scherm, ten goede of ten kwade. Noch als forumlid, noch als interviewer, noch als geïnterviewde. Wat het laatste betreft: de Telegrafisten wensen gemeenlijk niet geïnterviewd te worden. Toen Bibeb in Vrij Nederland een groot aantal hoofdredacteuren portretteerde, weigerde Stokvis van De Telegraaf model te staan. Dat de Telegrafisten ook niet actief aan het openbare televisieleven deelnemen, is opmerkelijker. Goed, de VARA zal ze niet met gejuich binnenhalen, en de omroepvereniging die het nauwst met De Telegraaf verwant is, de AVRO, heeft ook geen enkele reden mensen van De Telegraaf als medewerkers aan te trekken. Maar zolang Lunshof van Elsevier in het NCRV-forum over vaderlandsliefde mag meepraten, moet er toch ook voor Telegraafmedewerkers een gaatje te vinden zijn. Zij houden zich echter verre van het medium, verre van het daglicht, dat zij blijken te schuwen. En toch, wat zouden de lezers en kijkers graag eens willen zien hoe ze eruit zien, Gans, Luger, Van der Meijden en niet te vergeten: muziekcriticus Muller, van wie in Willem O. Duys' Muziekmozaïek gezegd werd dat hij zijn kritieken aanpaste aan het sensationele karakter van de krant als geheel. We zouden ze wel eens willen zien, die azijnkleurige critici, tot wie de laatste tijd ook Leo Riemens als tv-criticus gerekend dient te worden. Maar ze laten zich niet zien, bang blijkbaar voor de confrontatie met hun publiek. Zoals je ook Prange nooit ziet op het scherm, of H.A.A.R. Knap, die wel de radioversie van Hou je aan je woord voor zijn rekening wilde nemen, maar niet de televisieversie. Merkwaardig toch, die schuwheid voor het tv-daglicht van al die hoogdravende critici.

N.S.

O.K(unstrijden) & W.

Sinds enige tijd is Leo Riemens tv-criticus van De Telegraaf. Hoewel hij zich ook een sterk voorstander toont van méér kerkuitzendingen en minder sport, blijft hij natuurlijk in de eerste plaats de grote muziekkenner. Laatst was er ballet op tv. De volgende dag beklaagde Riemens zich erover, dat niet nauwkeurig uit de doeken was gedaan op welke muziek gedanst werd. Bij ballet, zo betoogde hij, was de muziek immers primair, het dansen was een toevoeging aan de muziek.

Een interessante visie. Begrijpelijker

[p. 10]

wordt daardoor, dat het veelvuldige kunstrijden op de schaats hem tot slechts schampere opmerkingen kon verleiden. Het voornaamste onderdeel van het kunstrijden, de muziek immers, is inderdaad weinig aantrekkelijk voor een kenner. Nog afgezien van de klank (grammofoonmuziek in een grote ijszaal), is ook de keuze van de muziek weinig opzienbarend of verheffend. Zoals bekend duurt een Kür vijf minuten (we nemen nu als goede vaderlanders even het kunstrijden voor dames onder de loupe) en meestal krijgt men in die luttele vijf minuten delen van verschillende composities te horen, die zorgeloos aan elkaar zijn geniet. Dat maakt (niet alleen op Leo Riemens) een clumsy indruk. De vraag dringt zich op waarom minister Cals nooit op de gedachte is gekomen een Nederlands componist de opdracht te geven een ‘kunstrij-compositie’ van vijf minuten te componeren, daarbij uiteraard rekening houdend met de eisen die het kunstschaatsen stelt: een snel begin, een langzaam middenstuk en een wervelend einde. Sjoukje is al twee keer Europees kampioene geweest, en bij de laatste Olympische Winterspelen veroverde ze de tweede prijs. Het was niet gek geweest als de minister, als gebaar jegens Sjoukje, zo'n opdracht had verstrekt. Nu zij er een derde Europese titel plus de wereldtitel aan heeft toegevoegd, zou langer aarzelen verkeerd kunnen worden uitgelegd. Zowel de sport als de muziek staan onder auspiciën van minister Cals. Waar wacht hij nog op?

N.S.