Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 6]

Korte commentaren

Oud breekt

Op de jaarvergadering van de V.V.D. heeft prof. Oud duidelijk doen blijken, dat hij genoeg heeft van De Telegraaf. Ik heb in december de vrees geuit, dat de voorzitter van de V.V.D. om electorale redenen dit dagblad bleef sparen en dat hij daarom bereid zou zijn minister Visser te offeren. Oud heeft zich nu volkomen gedistantieerd van het blad. Onlangs in Hilversum had hij al zijn misnoegen te kennen gegeven over de methoden van het Amsterdamse ochtendblad, zaterdag in de grote vergadering van de partij heeft hij zulke scherpe termen gebruikt, dat aan zijn oprechtheid niet meer valt te twijfelen. ‘Ondermijnend voor het rechterlijk gezag, ondermijnend voor het gezag van de regering, ondermijnend voor het gezag van de volksvertegenwoordiging, ondermijnend voor de democratie’ was de reeks van kenschetsingen, die hij gaf van de publikaties over de zaak Van der Putten. Hij sprak ook nog over ‘schaamteloze beschuldigingen’ aan zijn adres, die het blad over hem had geuit en kreeg van zijn partijgenoten een ovatie.

Deze verklaring van Oud betekent een nieuwe fase in de ontwikkeling van het liberalisme, want ongetwijfeld zal de groep malcontenten zich van de V.V.D. afwenden en bij de Statenverkiezingen kan dat natuurlijk tot uiting komen. Maar deze aanval op het lijfblad van die malcontenten zal de sfeer in de V.V.D. zuiveren en het echte liberalisme meer kracht geven. Bovendien heeft Oud een stuk van de parlementaire kracht hersteld door niet te wijken voor rabiate exploiteurs van een apolitieke openbare mening.

De Telegraaf zal niet kapot gaan aan Ouds vijandschap, het blad zal er wel nieuwe stof voor onthullingen uit putten en Oud zal nu wel als ‘rood’ worden gebrandmerkt. En wat de ‘links-liberale’ opponenten van Oud betreft, zij hebben nog genoeg bezwaren om over het algemene beleid van de V.V.D. te discussiëren. Maar in een sfeer, die gezuiverd is van opportunisme, zal zo een discussie minder emotioneel en verstandelijker kunnen verlopen.

A.F.L.

Rechtsbescherming

Op dezelfde vergadering heeft prof. C.H.F. Polak gepleit voor een betere rechtsbescherming van de burger tegen de overheid. In de gangbare procedures ziet de Leidse hoogleraar weinig heil en daarom wil hij naar analogie van de ‘ombudsman’ drie procureurs van de Staten-Generaal benoemd zien, die een onderzoek kunnen instellen naar gedragingen van de overheid.

Door de welvaartstaat dreigen de beginselen van de rechtsstaat in verdrukking te komen. Het ambtelijk apparaat breidt zich steeds meer uit, de ministers zijn niet alleen meer regeerders, maar ook hoofden van grote administratieve organisaties. Ook prof. Polak duidde op De Telegraaf, toen hij iets zei over ‘enkele journalisten in ons land, die ervan uitgaan dat elke ambtenaar zo niet corrupt dan toch onbekwaam is.’ Door een goede controle op de gedragingen van de overheid kan men veel schandalen inderdaad ontluisteren. Een uitspraak in positieve zin zal het gezag van de overheid versterken, zoals ook een verkeerde toestand in de juiste proporties aan het licht kan komen.

Het parlement, dat verzoekschriften behandelt, is niet meer in staat tot een degelijke controle, omdat het niet zelf onderzoekt, maar op de mededelingen van de minister moet vertrouwen. Het wordt tijd, dat alle partijen zich rekenschap geven van de rechtsbescherming van de burger. De commissie-Koersen heeft hier al de aandacht op gevestigd en ook de ‘ombudsman’ genoemd. Als het ontwerp B.A.B. ooit wet wordt, is men er nog niet. Deze belangrijke zaak moet eens midden in de politieke belangstelling komen, de regering zal in haar eigen belang de wenselijkheid van een onafhankelijke controlerende figuur serieus moeten overwegen.

A.F.L.

Denksport

Mgr. J.F.M. de Sain, hoofdvlootaalmoezenier, heeft voor zijn onbeschoft optreden op Schiphol zijn excuses aangeboden. Van bevoegde zijde heeft het ANP vernomen dat legerpredikanten en vlootaalmoezeniers geen officier en eigenlijk ook geen militair zijn en dus niet onder de krijgstucht vallen. Maar andere superieuren hebben zij, in elk geval de aalmoezeniers, natuurlijk wel, en zodoende... Enfin, zand er over: iedereen laat wel eens een steek vallen, waarom dan niet een hoofdvlootaalmoezenier? Het opmerkelijkste in de berichten die over dit incident de ronde

[p. 7]

deden vond ik echter dat deze heer met puzzelblaadjes liep te leuren om die de naar Nieuw Guinea vertrekkende dienstplichtigen als geestelijke bagage mee te geven. Is dat nu de ‘geestelijke verzorging’ waarvan men bij tijden zo hoog weet op te geven, met misprijzen van b.v. de humanisten die naar een eens in de Kamer gevallen woord slechts stenen voor brood geven? Had de man nieuwe testamenten of desnoods rozenkransen rondgedeeld, dan zou men nog kunnen zeggen: hij deed zijn plicht. Maar puzzelblaadjes, waarop men zijn hersens bij wijze van sport oefenen kan, een spel van lege vernuftigheden dus waarbij, ook als alles klopt, in werkelijkheid niets gevonden wordt en men dus even wijs is als tevoren! Of zou dat juist de bedoeling zijn?

J.v.R.

Touchant

Een touchant verhaal in Het Parool van ‘Eendje’. ‘Toen wij acht maanden geleden in een Romeinse hotelkamer de Indonesische ambassadeur uit Washington spraken, ging opeens de telefoon, hij antwoordde met kort-afgebroken, Nederlandse zinnen: “Ja, nee, goed, ik kom binnen een half uur. Tot straks dan. Daag.” Hij legde de telefoon op de haak en zei: “Dat was de Boeng”. Hij had het over Soekarno.’... Toen Robert Kennedy in Nederland was, hebben de journalisten en diplomaten uit zijn gevolg moeten ervaren dat hun slechte indruk van Indonesië door Nederlanders werd bestreden en vergoelijkt. Een verhaal, bijna net zo touchant als het vorige. Combineert men beide, dan komt men onherroepelijk tot de conclusie dat zowel de Indonesiërs als de Nederlanders geneigd zijn elkaar tegemoet te komen en niet het slechtste met elkaar voor hebben. Het enige wat hun ontbreekt is een katalysator, die de verbroedering tot stand brengt. Nu stond er vorige week een foto in Het Parool van een man die ik gaarne voor die functie aanbeveel. Mr. Luns zat in Tokio met stokjes te eten, bleek zich dus al voortreffelijk aan het Japanse leven te hebben aangepast, en bewees daarmee dat hij een soepele geest is, die snel iets van een ander overneemt en gaarne bereid is zich los te maken van eigen gewoonten en inzichten om zijn gastheer een plezier te doen. Sturen we Luns dus naar Indonesië, en binnen een week speelt hij gitaar en roept ‘Merdeka’, tegen een ieder die het horen wil.

N.S.

Verlof

De vijfdaagse werkweek bij de Spoorwegen is er oorzaak van dat de militairen hun vijfdaagse werkweek moeten missen. Inplaats van op vrijdagavond, vertrekt men pas op zaterdagochtend. De parate troepen schieten er bij deze nieuwe regeling veertien uur verlof per maand bij in, de opleidingseenheden lijden een verlies van twaalf uur per maand. Een ernstig probleem voor wie het aangaat. Zou men dit probleem echter voorleggen aan - bijvoorbeeld -, een Joegoslaaf, dan zou hij in ongelovig gelach uitbarsten. In Joegoslavië (en ik neem aan: in menig ander land, zeker achter het ijzeren gordijn) is het een goede gewoonte dat een dienstplichtig soldaat, afkomstig uit bijvoorbeeld Slovenië, zo ver mogelijk van zijn huis in Makedonië wordt ondergebracht. Omgekeerd komt de Makedoniër in Slovenië terecht. Ik heb meegemaakt hoe een jongen voor een half jaar afscheid nam van z'n vrouw en enkele maanden oude baby, en ik weet zeker dat ons probleem van de veertien uur minder verlof per maand geen meelij bij hem zou hebben opgeroepen. Goed, Joegoslavië is Nederland niet, maar er wordt sinds jaren gesproken over een hardere aanpak van de Nederlandse opleiding, die zich dan incidenteel manifesteert in het slachten van kippen (de Italiaanse soldaten werden door de Joegoslavische partizanen tijdens de laatste oorlog uitgescholden voor ‘kippenslachters’, - 'n prettig vooruitzicht...) of het peukjes uitdrukken op de arm van een gevangene. De hardere aanpak zou echter in kortere verlofregelingen, kastijdingen, etcetera, tot uitdrukking moeten komen, maar zover durft onze legerleiding niet te gaan, godzijdank. We zijn meer een land voor de vrede.

N.S.