Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 10]

Korte commentaren

Public service

Ik heb eervorige week een brief geschreven, waarmee ik uiteraard weer tot het laatste moment had gewacht en die dus dringend naar een relatie in Hilversum moest worden verzonden. Twee dagen later ontving ik haar echter van de posterijen retour versierd met het stempel ‘onbestelbaar’. Onbekendheid met de ruime mogelijkheden van het ambtenaarlijk apparaat, deed mij veronderstellen dat mijn geadresseerde verhuisd kon zijn en dat ik zijn nieuwe adres willicht bij het bevolkingsregister in Hilversum te weten zou kunnen komen. De telefonische verbinding met een ambtenaar van deze dienst kwam na een viertal tussenschakels inderdaad tot stand. Op mijn informatie werd mij medegedeeld dat gegevens over adreswijzigingen alleen aan het loket konden worden verstrekt tegen betaling van 50 cents. Ik antwoordde dat ik in Amsterdam woonde en dat het bezwaarlijk voor me was helemaal naar Hilversum te komen voor een bezoek aan het loket en verstoutte me zelfs te vragen of in dat geval geen telefonische inlichtingen verstrekt konden worden. Neen, was het antwoord, want dat is tegen onze instructies, en bovendien kost de tijd van ambtenaren geld en dus bent U ons vijftig cent verschuldigd. Ik vertelde hem dat ik gaarne bereid was dit bedrag per giro over te maken en dit leek de ambtenaar inderdaad een geschikte uitweg uit onze impasse, maar dan moest ik wel alle gegevens over mijn relatie en de gewenste informatie op schrift stellen, waarop mij dan zo spoedig mogelijk een antwoord zou geworden. Twee dagen nadat ik de gevraagde bescheiden had verzonden, trof ik reeds vol vreugde een brief van het Hilversums gemeentehuis in mijn bus. In de envelop bevonden zich echter slechts twee stukken. Ten eerste mijn eigen girobiljet, waarop een forse hand met rood potlood geschreven had: ‘retoer’. Ten tweede een briefje van de volgende inhoud:

Voor schriftelijke inlichtingen bent U niet vijftig (50), maar twee en zestig (62) cent verschuldigd. Thans verzoeken wij U vierenzeventig (74) cent te willen overmaken op ons postgironummer 272052, te weten f 0,50 (leges), twaalf cents (porto) voor het onderhavig poststuk en nogmaals twaalf cents voor het poststuk waarin wij U de gevraagde adreswijziging zullen doen toekomen.
Bijlage: 1 girobiljet.

Omdat ik mij gaarne in het onvermijdelijke schik, schreef ik een nieuw girobiljet uit en vermeldde voor alle zekerheid achter betreft, dat ik gaarne zo spoedig mogelijk hun antwoord tegemoet zag, aangezien het hier, nog steeds, om een zaak ging waar enige haast bij was.

Ondertussen vraag ik mij af, of, indien het waar is dat de tijd van ambtenaren geld kost, er in dit geval dan niet wat spilziek mee is omgesprongen en of bij het verlenen van openbare diensten het belang van het publiek ook niet eens in het oog gevat zou kunnen worden om wellicht zelfs te prevaleren boven dat van het ambtenaren-apparaat. Bovendien heeft de retourzending van mijn eerste girobiljet de gemeente Hilversum twaalf (12) cents (porto) gekost welke som waarschijnlijk aan een of ander reservefonds is onttrokken in de verwachting dat ik dit bedrag wel weer zou restitueren. Men kan zich nu in gemoede afvragen of het in mij gestelde vertrouwen niet zo ver gedreven had kunnen worden dat in hetzelfde schrijven alvast de inlichtingen vervat waren plus het verzoek de gemaakte kosten alsnog

[p. 11]

te vergoeden. Deze procedure zou de overheid namelijk tijd en mij twaalf (12) cents hebben bespaard. Het is maar een suggestie, maar misschien zou men daar in Hilversum zijn voordeel mee kunnen doen.

H.v.d.B.

Zondagsrust

De zondag is de dag van de christenen. Het oordeel hangt loodzwaar tussen de huizen. Lege straten en pleinen, en later op de dag lege gezichten onder een hoed, boven een keurige das. Lichamen vol wanhoop, verstopt onder de zondagse mantel. Zelfs in het hart van de zomer zijn sommige zwembaden leeg - op zondag. Als het lichaam niet mag razen, dan razen de brommers, want dat is iets waarop de christelijke zondagswetgeving geen vat heeft.

Ook de kerken zijn verre van vol, maar desondanks worden er vele bijgebouwd, in vele stijlen maar zonder uitzondering voorzien van een toren of torentje waar de kerkklokken hangen. Want wat onze christelijke meerderheid ieder poogt te onthouden, leven en lawaai op een vrije dag, dat vieren de gelovigen zelf uit in die torentjes.

En iedere zondagochtend wordt mijn onverschillige verdraagzaamheid door die galmende onrust verjaagd op het moment dat ik erdoor gewekt word. We beleven n.l. het ongenoegen tussen twee godshuizen te wonen - dat is teveel om tolerant te blijven.

Ik wens op zondag wakker te worden op het moment dat het mijn eigen soevereine willekeur behaagt, of desnoods die van mijn familie; maar toch zeker niet op het moment dat wildvreemden geschikt voorkomt.

Een vriend die even een kennis dreigde te worden, voerde aan dat het christendom nu eenmaal apostolisch moet zijn om levend te blijven. Apostolaat van de kling-klang! En voor wie? Ieder christen bezit wel een wekker en een klok in huis, en luie christenen zullen door het gebeier alléén wel niet uit bed springen; ze kunnen altijd nog een volgende dienst uitzoeken. Of verwacht men dat buiten-kerkelijken, ongelovigen en andere verdwaalden dit groots lawaai zullen aanhoren als een godsbewijs?

Toen we pas in onze huidige woonsituatie verkeerden waren we geneigd het lawaai als een slechte kans van onze plaats van vestiging te beschouwen, maar die naïeve en eenzijdige tolerantie is er bij ingeschoten. Wij zijn tenslotte nogal stil.

Het luiden van de klokken is een rumoerige demonstratie van een eenheid die niet meer bestaat. Nog steeds houden de christenen de zondag in bezit en door de zondagswet is deze holle klinkende traditie niet verboden. Maar misschien kan een gewone door-de-weekse wet als de Hinderwet soelaas geven? Ook interpretatie verandert met de jaren.

J.J.D.R.

Rademakers

Het Mes van Fons Rademakers zal (als eerste Nederlandse film) in Engeland worden vertoond. De première zal plaatsvinden in een van de toonaangevende theaters, waar nu Rocco en zijn broers draait. Makkers staakt uw wild geraas, eveneens van Rademakers, had veel succes op de Berlinale, kreeg daar ook een prijs, en over zijn eerste film, Dorp aan de rivier, hoef ik helemaal niets meer te zeggen. Afgezien van de kandidatuur voor de Oscar (bij de laatste vijf geselecteerden!) werd deze film met gejuich begroet (‘a film of outstanding merit’), Duitsland (‘een meesterwerk uit Holland’, predikaat ‘Besonders Wertvoll’), Zwitserland (‘een van de vijf beste films van het jaar’), Denemarken (‘een van de tien beste films van het jaar’) en België (‘een Nederlandse film van internationale waarde’).

Hoe zou het toch komen, dat deze film in zijn bloedeigen landje met zoveel reserve ontvangen werd? Haat en nijd? Jaloezie? Er wordt juist over geklaagd, dat onze kritici de eigen producten met teveel mededogen recenseren. Weliswaar werden onderdelen van Dorp aan de rivier geprezen en noemde men Rademakers een belofte voor de toekomst en zo, maar het buitenlandse enthousiasme kon er niet af. Misschien moet de oorzaak daarvan gezocht worden in een bijzonder grote kwaliteit van Rademakers: dat hij in staat is zoiets eigens in de zin van ‘oerhollands’ te scheppen, dat wij, die van kindsbeen af doortrokken worden van buitenlandse en vooral Angelsaksische films (dat iedere Nederlander op straat Engels spreekt is minder aan ons onderwijs, dan aan de film te danken) vreemd genoeg vreemd aankijken tegen zo'n ‘oerhollands’ product. ‘Dat is niet normaal’, denken we bij het kijken naar zo'n film, en ijlings verwerpen we hem. Wij zijn zo internationaal georiënteerd, dat alleen het buitenlandse nog maar acceptabel voor ons is. In Zweden daarentegen was men zeer enthousiast. ‘Wij zijn zo oprecht dankbaar dat deze film die zo geheel anders is dan wij gewoon zijn Zweden heeft bereikt...’ schreef men daar. Het merkwaardige feit doet zich echter voor, dat

[p. 12]

Ingmar Bergmans films nergens zoveel kritiek schijnen te ontmoeten als juist in Zweden! Ook de Zweden echter kijken voornamelijk naar buitenlandse films, ondanks hun Bergman. De weerzin tegen binnenlandse films schijnt daarentegen in grote landen, met een grote eigen productie als Amerika, Engeland en Frankrijk, totaal te ontbreken. De Amerikanen worden van kindsbeen af doortrokken van Hollywoodfilms, en kijken daardoor juist vreemd aan tegen buitenlandse films, die moeilijk voet aan de grond krijgen in hun land (en ook in Engeland, enz.). Het is voor Rademakers triest te moeten bedenken, dat hij pas gewaardeerd, ten volle gewaardeerd zal worden in eigen land, als hij een film maakt die op buitenlandse, liefst Angelsaksische leest geschoeid is.

N.S.