Hollands Weekblad. Jaargang 3

Toneelseizoen start met vier lichte bevallingen
H. van den Bergh

Het theaterseizoen is op alle fronten in de vedergewichtklasse ingezet, en wel met een nu al duidelijk constateerbare stijgende lijn.

Studio opende half augustus de rij met een ontstellend flauw, beneden de maat gespeelde Amerikaanse parafrase van Molière's Ingebeelde zieke, een treurig schouwspel vergelijkbaar met een gondelvaart op de Waddenzee, voortgeroeid door een zwaarrheumatische gondelier. Wij willen in dit verband geen namen noemen, omdat het hier gedrukt zien van de titel van het stuk, U onbewust nog zou kunnen aanzetten het toch te gaan zien, terwijl het vermelden van de spelers, die de meest elementaire vakkennis ontbeerden, hen in het verband van deze bespreking toch nog te veel in het vlak van beroepsacteurs zou plaatsen.

Het Rotterdams Toneel startte op de verjaardag van prinses Wilhelmina met een droevig Frans blijspel van ene René de Obaldia, van wie het programma wist te melden dat hij reeds twee prijzen had gewonnen, één voor een roman en één voor zijn zwarte humor. Daarvan was in zijn stuk Jenuzië in ieder geval niets te merken. Er werd zeer verdienstelijk gespeeld door Enny Meunier en Ann Hasekamp, maar het bleef een hopeloos gevecht met een onbuigzame tekst. Er werd een horribele butler bijgedragen door Pieter Lutz, zo onfrans als het maar zijn kon. De bewerker, Max Nord, schreef dan ook in zijn Woordje Vooraf dat hij verantwoordelijk wilde gesteld worden voor de toespelingen op Nederlandse politieke, literaire en andere toestanden. Volgens ons waren die toespelingen er niet. Is dat soms zwarte humor?

Jenuzië bleek een ver, onbekend land te zijn, waar men een soort indianentaal spreekt, die men dan ook de hele avond te horen krijgt, wat de eerste vijf minuten wel grappig is. Verder werd het tweetal bedrijven gevuld met structuurloos gebabbel, dat men in een welwillende bui misschien poëtisch zou kunnen noemen. Aan decors,

[p. 10]

belichting, aankleding en geluidseffecten was enorm veel zorg besteed, die in geen enkele verhouding stond tot de nonchalance waarmee de schrijver zich had afgemaakt van het verzinnen van aanvaardbare situaties en het ontwerpen van op levende mensen lijkende personages.

In het Centraal theater hield de toneelgroep Centrum haar nieuwe naam ten doop - ze heetten vroeger Puck, maar het grote publiek wenste hen dan niet anders te zien dan als een troepje dat kennelijk voor onze peuters speelt. Men deed dat met een niet onaardige thriller van Robert Thomas: Huit Femmes. Deze zitten met hun achten in een ingesneeuwd, afgelegen frans landhuis, tegen Kerstmis en jawel hoor, Papa is dood. Wie, o wie? U mag er drie bedrijven lang over dubben en als U dan de meest absurde oplossing kiest, hebt U kans goed uit te komen, want dat heeft de schrijver ook gedaan. Het is een komische thriller dus U hebt tegen die tijd al een paar keer kunnen lachen, ook al is het niet steeds zeker dat de vrolijkheid die zich van het publiek meester maakt, ook wel telkens door de schrijver is voorzien.

Van een aantal dames kreeg men ‘sterk spel’ te zien, maar de indruk van hoger amateurtoneel werd toch niet steeds weggespeeld, vooral niet omdat de afzichtelijke gebloemde decors wel zonder meer betrokken leken van het Wijkgebouw Ontspanning na Arbeid in Gasselternijeveen.

Pas echt hard lachen kon men de tweede september in het De la Mar-theater in Amsterdam om Mijnheer gaat op jacht van Georges Feydeau. Hier was sprake van werkelijk briljant comediespelen door de Nederlandse Comedie. Met name Kitty Jansen en Henk Rigters brachten met een mooi volgehouden ondertoon van ironie hun rollen van het vaudeville-echtpaar dat elkaar met verve bedriegt. Feydeau neemt op verrukkelijke wijze geen enkel blad voor zijn mond, waardoor zijn stukken eigenlijk heel wat onfatsoenlijker zijn dan bij voorbeeld Tanchelijn van Harry Mulisch, maar dan zonder dat er één onvertogen woord wordt gezegd. Grandioos was Mien Duymaer van Twist als een bemoeizieke gravin, ongelofelijk mooi de speelse decors en costuums van Friso Wiegersma, knap en spits de woordspelige vertaling van Remco Campert. Er werd een horribele dienstbode bijgedragen door Hetty Verhoogt. Dit moet iedereen gaan zien.

In den Haag was het nog geen lachen geblazen want daar scheurde Bob de Lange een beenspier en werd de première van Het Priëel tot nader order uitgesteld.