Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 8]

Korte commentaren

Hulde

Een zekere J.J.G. Beelaerts van Blokland, kolonel van de cavalerie, heeft een tikje op de vingers gekregen van minister Visser, omdat hij in een rede ‘politieke’ opmerkingen had gemaakt. De kolonel vond het Oosten steeds brutaler worden en het Westen te slap en meende, dat de mislukte graanoogst in het Oosten tot een grotere spanning zou kunnen leiden, dat de belastingverlaging niet zou doorgaan en dat er misschien een gedeeltelijke mobilisatie nodig zou zijn. Het pacifistische Kamerlid Lankhorst vond dit allemaal niet zo prettig en stelde vragen aan de minister, die voor het gepolitiseer van de kolonel ook geen waardering bleek te hebben.

Ik vind de beweringen van de kolonel tamelijk onschuldig. De goede man, die waarschijnlijk een politieke tinnegieter is, heeft in een dagblad of een weekblad iets gelezen of op de sociëteit of de vriendenkring iets horen verkondigen en heeft dat in het openbaar herhaald. Misschien enigszins aangedikt, maar dat is geen doodzonde. Bovendien: de man heeft een beetje gelijk, zoals iedereen gelijk heeft, die beweert, dat de spanning tussen Oost en West zal toenemen. Met zijn bewering over de belastingverlaging is hij niet zo ver van de waarheid af en wie weet, of er op een goed moment geen gedeeltelijke mobilisatie komt. Het mislukken van de graanoogst blijft een moeilijk te verifiëren gegeven, maar dat kon de kolonel niet weten. Nederland wemelde vroeger van de beroepsofficieren die het verband tussen economie en politiek niet eens begrepen. Dat is dus een vooruitgang. Kolonel B. van B. is lang de domste niet.

Elseviers Weekblad heeft de kolonel gekroond met lauweren uit de Lunshof. ‘De kracht van een leger schuilt voor een groot deel in de geestelijke weerbaarheid. Wij brengen de kolonel onze hulde, dat hij deze heeft bevorderd.’ Als de kolonel zelf nu ook maar wordt bevorderd, kan hij straks b.d. met tevredenheid op zijn loopbaan terugzien. Wie weet, is er dan nog een gaatje in een der Kamerfracties voor een militaire specialist of desnoods, als de kolonel zijn agrarische kennis door zelfstudie uitbreidt, voor een landbouwdeskundige.

Ik breng òòk hulde. Aan de pacifist Lankhorst, die zo loyaal de aandacht heeft gevestigd op dit politieke genie in onze krijgsmacht.

A.F.L.

Een kansje

Het tiende congres van de Liberale internationale heeft een resolutie over buitenlandse politiek aanvaard, waarin zeer kritische woorden staan over het Spaanse regime, het Portugese regime en de rassendiscriminatie in Zuid-Afrika. Dat is een plezierig geluid. Wellicht dringt het door tot de Nederlandse liberalen, die in hun dierbare angst voor de stembusjes en wegens De Quay's dierbare gevoelens voor Franco en Salazar nooit duidelijk hun afkeur uitspreken over deze bijzonder anti-liberale staatshoofden. Al hebben de heren Franco en Salazar net zo een hekel aan de socialisten als prof. Oud, van het liberalisme zijn zij evenmin gediend.

Bij een Kamerdebat over buitenlandse zaken hoeven Spanje en Portugal geen hoofdzaken te zijn. Maar het is altijd een prettige verrassing, wanneer een V.V.D.'er in de Tweede Kamer plotseling iets liberaals verkondigt. Met die internationale resolutie in de hand hoeft men zich niet eens te schamen.

A.F.L.

Zelfrechtvaardiging?

Het is misschien te vroeg om nu al te gaan spreken van revanchegedachten bij het West-Duitse volk, en we kunnen ons natuurlijk begrijpen dat de toestand van verscheurdheid waarin hun land zich bevindt als vanzelf allerlei reacties opwekt, maar het blijft toch een beetje beangstigend te zien hoe vrijwel alles in West-Duitsland in de sfeer van het anti-communisme getrokken wordt. Terwille van hun uitverkiezing; bieden Adenauer en Brandt tegen elkaar op inzake hun anti-communistische gevoelens. Dat is op zichzelf nog te verontschuldigen. Ook in Amerika is de wijsbegeerte niet het meest gebruikte wapen als er verkiezingen op het spel staan. Maar ook buiten het directpolitieke vlak is die anti-communistische tendens bijzonder sterk. We merken dat nu al jaren op de televisie. Alleen Duitse amusementsprogramma's zijn nog wel eens verstoken van waarschuwingen tegen de USSR of de Oost-Duitse Volksrepubliek, maar documentaires over vreemde volkeren bijvoorbeeld, hebben altijd de neiging ons de waarschuwende vinger voor te houden: pas op het communisme, hoedt u voor de beer! Een documentaire over Sicilië: ‘de westerse landen moeten hier steun bieden, anders komt de bevolking in de macht van het communisme’. De serie ‘Gezichten van Azië’ concentreerde zich niet op de schilderachtige folklore van de ginds gesitueerde landen, maar op de democratische

[p. 9]

en anti-democratische krachten die daar werkzaam waren, over de Amerikaanse hulp ook en vooral over de dreiging van het communisme. Het is niet alleen een beetje beangstigend, maar doet ook sterk denken aan een soort zelfrechtvaardiging achteraf. ‘Wir haben es schon gewusst!’

N.S.

Irma la Douce

Het is misschien wat laat om de feestvreugde nog te komen verstoren, maar er is toch wel reden toe. Zelden is de vaderlandse pers zo enthousiast geweest voor een opvoering als voor de musical Irma la Douce van het Rotterdams Toneel. Ik zal u de lofkreten besparen, om u niet alsnog in de verleiding te brengen erheen te gaan, want heus, dat is niet nodig. Irma la Douce immers is qua tekst zo ongemeen armoedig en banaal, dat het een wonder mag heten dat iemand een tweeëneenhalf uur durend schouwspel kan schrijven zonder door het toeval of wat ook gedwongen te worden één geestigheid zijn tekst te laten binnensluipen. Er werd gelachen, natuurlijk. Tenslotte is Irma la Douce een putaine respectueuse, en is haar tegenspeler in zekere zin haar pooier. In zulke situaties is ieder woord vatbaar voor een bedenkelijke interpretatie, zoals we ons allen nog uit onze puberteitsjaren herinneren. Van deze omstandigheid is in Irma la Douce een ruim gebruik gemaakt. Verder had Georges Vitaly, een echte Fransman, voor een levendige regie gezorgd, die echter de zwakte van de tekst eerder onthulde dan verbloemde, want het echte, oprechte gelach weerklonk slechts enkele malen bij een paar regiegrapjes, - zoals wanneer de boeven Irma condoleren, - als de tekst niet ter sprake komt. En dan was er natuurlijk Lia Dorana, die met de uit z'n slof schietende Steye van Brandenberg de hele voorstelling droeg. Zij zong de magere muziekjes (er was slechts één liedje bij, dat bleef hangen) op een wijze die ons de indruk gaf dat zich geheel buiten het stuk om nog iets heel tragisch aan het ontwikkelen was. ‘Zij zou Tsjechov moeten spelen’, zei me na afloop een befaamde Tsjechov-vertaalster.

N.S.