Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 7]

Korte commentaren

Muur

Een niet onbelangrijk deel van de arbeidskrachten, die uit Oost Berlijn kwamen om in West Berlijn te werken, waren werksters en dienstboden. Deze werkten geen volle week en gebruikten een groot deel van het inkomen voor het doen van inkopen in West Berlijn waar van alles te krijgen is, dat in Oost Berlijn niet te koop is. Deze vrouwelijke arbeidskrachten zullen niet veel bijdragen tot versterking van het arbeidspotentiëel, waar de DDR zo verlegen om zit. Eerder wordt dat op den duur een bron van onrust en sociale ontvredenheid. Met de muur dwars door Berlijn is nog een andere categorie tot werkloosheid gedoemd. Dat zijn de mannen uit de bedrijven van Oost Berlijn en/of uit de DDR zelve, die dagelijks naar West Berlijn gingen om er onaanzienlijke, maar essentiële zaken te kopen, die binnen de planeconomie niet te koop waren, maar die nodig zijn voor het handhaven van de produktie; in de wandeling worden zij aangeduid met schroevenkopers. Tot nog toe heeft het er niet de schijn van, dat de economie van de DDR verstoord zal worden door de muur in Berlijn, want de grote ‘Interzonenhandel’ gaat tot dusverre normaal door. Het gat in Berlijn werkte echter naar twee kanten; er werd door gevlucht, maar er werd ook heel wat door ingevoerd. Ook dat is nu afgelopen, hetgeen voor een zo kwetsbare economie als die van de DDR of Oost Berlijn geen pretje is.

E.D.

Transistor-boutade

Het lawaai van draagbare radio's op plaatsen, waar men liever in stilte verkeert, is voor vele diepe denkers het symptoom van het culturele verval, waartoe de welvaartstaat leidt. Het lawaai is hinderlijk, maar het is toch verkeerd de schuld te geven aan de ‘nozems met te hoge lonen en teveel vrije tijd’. Zij zijn de dupe van bijv. die radiofabriek, die bos, hei en veld als fraaie afzetgebieden beschouwt voor zijn ‘portable transistors’. De fabriek heeft er de volgende beeldroman uitgepeurd met echte foto's.

Een uiterlijk volwassen vrouw wandelt met haar uiterlijk volwassen echtgenoot. Het is prachtig weer. ‘Hè, wat heerlijk’, zegt de vrouw, ‘zo'n dag naar buiten.’ De man doet irritant zuinig: ‘Iedere andere middag ben ik het met je eens, maar vandaag mis ik de voetbalreportage’. Kort daarna. Het echtpaar zit, de vrouw spreekt: ‘Ach die sport... kijk liever om je heen en luister 's naar... Hé, wat gek, ik geloof, dat ik muziek hoor’. Het gezicht van de man klaart op als de veronderstelde bewolkte lucht: ‘Allemensen, dat is de voetbalmars. 't Komt daar achter die struiken vandaan... 'n ogenblikje’.

Volgende beeld. De man komt ook achter de struiken vandaan en staart indiscreet naar een jongeman, die op een plaid zit met een jonge vrouw, mooier dan honderden voetbalmarsen. De jongeman reageert abnormaal. Hij is niet verstoord, maar roept geestdriftig tot de indringer: ‘Aha, nog een voetbalenthousiast! Wilt U soms meeluisteren?’ De indringer wordt huichelachtig beleefd, op zijn manier dan: ‘Nou als 't niet te brutaal is: graag! Wat een fantastisch toestel.’ Voorstellen is er niet bij.

Dan: lofzangen op het radiootje, de fabriek krijgt pluim op pluim, totdat de jongeman roept: ‘Stil, de wedstrijd begint.’ Op dat moment komt de volwassen echtgenote, die alsmaar achter de struiken bleef, weer in het beeld. De jonge voetballiefhebber bevestigt nu zijn abnormaal reactievermogen door een absurde conclusie te trekken, die op niets is gebaseerd: ‘U en Uw vrouw zijn blijkbaar gek op voetbal.’ De mevrouw kan niets zeggen, want haar man is haar vòòr. Hij liegt haastig en geweldig: ‘Ja’ - hoewel mevrouw enkele beelden tevoren toch heeft gezegd: ‘Ach die sport...’. Dat is de tactiek van het fait accompli. Ontkennen is gevaarlijk, want het zou ruzie betekenen voor de verdere dag. En ten slotte: de verzoenende tweeëenheid is bereikt. Zij is buiten en pa heeft toch zijn voetbalreportage.

Na het laatste beeld van dit romannetje maakt de radiofabriek het toestel nog lekkerder door te vertellen, dat de transistor een ‘sportieve en charmante creatie’ is, niet uit een gewone serie, maar uit een ‘haute-couture serie’. Verrukkelijker fetishisme is niet mogelijk. De vrije natuur en een voetbalreportage uit een creatie op het modieuze niveau van Dior.

Het vervolg zou zo kunnen zijn: mevrouw nummer één verwacht niets meer van haar man, dat blijkt wel uit haar stilzwijgen, maar de lieve jonge vrouw zal spoedig een prooi worden van frustratie, slapeloos gaan woelen, innerlijke conflicten krijgen en er vandoor gaan. De directienozems en de reclamenozems van de radiofabriek zijn daarvan de schuld. Als straf eis ik: forse verlaging van salarissen, tan-

[p. 8]

tièmes en dividenden, zeer weinig vrije tijd en levenslang gedwongen luisteren naar de charmante transistor, type Dior. De hooggeleerde Fred. Polak, tegenwoordig in textiel, zal zijn collega's in het radiovak wekelijks moeten voorlichten over de toekomst van de beschaving. Dit laatste onderdeel van de straf zal vermoedelijk dodelijk zijn.

A.F.L.

Omhelzing

Radio Moskou heeft onlangs met begrijpelijke voldoening vastgesteld, dat een groot aantal westelijke radiostations het zich tot een gewoonte hebben gemaakt hun nieuwsuitzendingen te beginnen met een bericht uit Moskou. Betekent dit nu ook, dat de mensen in het westen redelijk op de hoogte zijn van wat er in Rusland en omstreken gebeurt? We moeten aannemen van niet. Nog altijd wordt er ‘jasses!’ en ‘gadverdarrie’ geroepen in de bioscoop en in de huiskamers waar de TV aanstaat als Titov (of Gagarin) door Chroestsjov omhelsd wordt. ‘Dat is daar zeker gewoonte’, zei een dame in een deftig hotel, waar naar Titovs thuiskomst werd gekeken. Dat is daar gewoonte, ja. Wat weten de mensen in het westen eigenlijk van de Russen, van het communisme, en alles wat daar gaande is, als zij nog altijd stomverbaasd zitten te kijken naar zo'n omhelzing.?

N.S.