Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 8]

Korte commentaren

Albanees theater

Wie nog mocht twijfelen aan het bestaan van meningsverschillen tussen Russen en Chinezen die kan het beste kijken naar Albanië, een soort Wildeasttheater voor ruzies in het communistische kamp. Het laatste verrassende bericht uit dat land is dat het een crediet van niet minder dan 500 miljoen roebel, ongeveer 125 miljoen dollar, van China heeft ontvangen, voor aankoop van grondstoffen en industriële installaties ten behoeve van het lopende vijfjarenplan. Dat is een van de grootste credieten die in de laatste tijd in het communistische kamp zijn verstrekt en dat door China, dat zelf door alle denkbare moeilijkheden wordt geteisterd.

Kort tevoren was in Albanië, in een bioscoopgebouw te Tirana, een ouderwets showproces gehouden tegen een vice-admiraal, oud-commandant van de albanese marine, en een aantal anderen die ervan werden beschuldigd een staatsgreep in de zin te hebben gehad. Zij zouden hebben kunnen rekenen op de steun van Joegoslavië, Griekenland en de Ver. Staten, waarvan de zesde vloot ter ondersteuning van de actie in het binnenland de kust onder vuur had moeten nemen. Tot zover is het nog het gebruikelijke patroon, maar wat zelfs voor albanese verhoudingen de aandacht trekt, is dat de Russen ervan beschuldigd werden geheel van alle plannen op de hoogte te zijn geweest. Tegen de vice-admiraal werd dan ook als ernstig bezwarend feit ingebracht dat hij, voordat de staatsgreep had moeten plaats vinden, verschillende malen gedurende lange tijd in Moskou was geweest. Inmiddels is hij geëxecuteerd, tezamen met drie van zijn medewerkers en volgens sommige berichten zouden er tegelijkertijd enige albanese regeringsfunctionarissen zijn gedood die al eerder als ‘agenten van de Sovjet-Unie’ waren gevangen genomen.

Het proces is in al zijn details door de Chinese kranten weergegeven. Het werd doodgezwegen door die van de Sovjet Unie en de satellieten, uitgezonderd Bulgarije. Daar werd het voltrekken van de vonnissen een daad van gerechtigheid genoemd, tot grote woede van Tito persoonlijk en de joegoslavische kranten. Verklaard werd dat de openlijke steun aan het proces van de kant van China niemand heeft verbaasd, maar dat men van Bulgarije anders had verwacht; het was ‘schandelijk en verontrustend’. Maar zo verbazend is de steun die Bulgarije aan dit anti-revisionistische proces heeft gegeven nu ook weer niet; het regime van Schiwkoff daar heeft grote moeilijkheden met een sterke revisionistische stroming en er zijn al maandenlang grote zuiveringen gaande. En dat zal ook wel de reden zijn dat de Russen de zaken in Albanië zo op hun beloop lijken te laten; waarschijnlijk zien zij nog liever het éénmansdespotisme van Enver Hodscha dan een Albanië als provincie van Tito.

A.L.S.

Slechte keus

Dat de fractie van de KVP geen betere opvolger van prof. Romme heeft weten te vinden dan dr. De Kort, is een droeve zaak. Deze man, die bij het debat over de kinderbijslag zo duidelijk heeft getoond, dat hij politieke koehandel niet verafschuwt, is een van de zeer middelmatigen in de Tweede Kamer. Hij is een grauwe figuur zonder veel persoonlijkheid, bovendien een slechte spreker en van een beperkte intelligentie. Het is symptomatisch voor de politieke armoede van de grootste fractie in de volksvertegenwoordiging dat zij tot deze keus gedwongen was.

Straks zal de heer De Kort als fractieleider grote politiek moeten gaan voeren. Hij zal belangrijke beslissingen moeten nemen, bij een nieuwe kabinetsformatie zal hij zware adviezen moeten verstrekken, kortom hij krijgt een verantwoordelijkheid die niet evenredig is aan de capaciteiten, waarvan hij tot nu toe blijk heeft gegeven.

Die verantwoordelijkheid raakt niet alleen de KVP, maar ook het algemeen belang. En daarom vind ik het betreurenswaardig, dat een politicus als De Kort de belangrijke functie krijgt, waar hij gevaarlijke brokken kan maken. Ik hoop, dat er nog onafhankelijke mensen in de KVP zijn, die de situatie van hun partij aan een kritisch onderzoek durven onderwerpen. Massaal en log en slecht geleid, kan zij niet alleen zichzelf vernietigen, maar ook de parlementaire democratic schade berokkenen.

A.F.L.

Halbstark

Zo af en toe zie je ze, op de televisie, nog wel uit de bus stappen: de jongens ernstig, met een blik in de verte, en de meisjes voor zich op de grond kijkend, met af en toe een schichtige blik opzij. De gemiddelde verhouding: drie blanken en elf negers. Zij noemen zich de vrijheidsrijders, en laten de

[p. 9]

scheldwoorden en de opgeheven vuisten als water van zich afglijden. Wat zijn dat voor jongelui, vraagt men zich af. Zij braveren en choqueren de blanke burgerij, zij oefenen dus op de meest extreme wijze het handwerk uit dat voorbehouden lijkt aan wat genoemd wordt: de Leidsepleinjeugd, de nozems, de beatniks, de Teddyboys, de Halbstarken, etc. De jongens die de burgerij en maatschappij willen braveren en choqueren. Zijn zij het dus, die hooghartig de bus uitstappen en stoicijns naar de blanke wachtkamer stappen, om daar gearresteerd te worden? Nee, mijn vriend, het zijn de keurig geklede studenten, en niet de Halbstarken, zoals het woord al uitdrukt.

N.S.

Stark

Minister van Rooy was een zwakke figuur, en hij is dan nu ook verdwenen. Het kabinet De Quay telt ook sterke figuren, en de sterkste is wel minister Beerman. Tegen de volkswil in belemmert hij de toto. Tegen de volkswil in, laat hij, zo stiekem mogelijk, zodat er nauwelijks verhaal op te halen is, bij stukjes en beetjes de oorlogsmisdadigers vrij. Dwars tegen de volkswil in, laat hij de spijtoptanten slechts met mondjesmaat toe. Tegen de wil van rechtbanken en het normale fatsoen, levert hij een gevangene uit aan Zwitserland en deporteert hem, zo stiekem mogelijk, met onmiddellijke ingang van zijn besluit, zodat er zo weinig mogelijk verhaal op te halen is. Kortom: een ijzersterke figuur in het kabinet De Quay. Nog een paar van die figuren, en we lopen allemaal met de handen omhoog door ons eigen kleine vertrouwde vaderlandje.

N.S.