Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 6]

Korte commentaren

Treinbeleid

Er stond een ironisch stukje in De Volkskrant over de treinen. Als men maar lang genoeg doorgaat met het wegschrappen van treinen uit het onuitvoerbare spoorboekje, zegt het blad, blijven er ten slotte zo weinig treinen en stations over, dat het restant wel op tijd zal rijden. Het blad noemt dit geen beleid van de spoorwegdirectie en verlangt ingrijpen door de regering.

Er is veel wrevel over de treinen bij het publiek en er is weinig medelijden bij de improviserende NS. Dat wel. Maar het ontlastende schrappen van treinen en halten is het enige dat er nog op zit; een ander beleid is vrijwel uitgesloten. Er wordt in de boze commentaren over het hoofd gezien hoe de na-oorlogse ontwikkeling was. Het spoorboekje is steeds dikker geworden; telkens trok men een zwaarder wissel op het personeel en telkens ging het weer. De vorige dienstregeling droeg de sporen van de huidige: ook toen was het een dagelijkse krachttoer om de treinen op tijd te laten komen. Dat het officiële percentage vrij dicht bij de 100 kwam, was het gevolg van het niet registreren van minutenvertragingen en van het feit, dat de toen nog iets ruimere dienstregeling inhaalspelingen gaf. Toen die spelingen verdwenen, was het met de accuratesse gebeurd. Om het anders te zeggen: jarenlang is het treinpersoneel behoorlijk afgejakkerd, maar in de vorige dienstregeling was de grens al bereikt. De verantwoordelijkheid voor het beleid ligt slechts tendele bij de huidige directie; men is bij elke dienstregeling ongestraft een stapje verder gegaan, maar de kruik ging zo lang te water totdat zij brak. Er waren mensen, die dit zagen aankomen, maar die hadden geen toegang tot de NS-directie. Wat de overheid in deze nationale schande behoort te interesseren, is minder de figuren der directeuren, dan de groep aan de NS-top.

E.D.

Rancune

Duitsers kunnen zich enorm verwonderd tonen wanneer zij hier en daar in het buitenland nog wel eens stoten op lieden, die een hekel aan ze hebben: de rancune moet nu over zijn, vinden ze en helemaal ongelijk hebben ze misschien niet. Dit geldt echter niet voor de Duitsers zelf, die vol rancune zijn over de in beslaggenomen vermogenswaarden direct bij de bevrijding, zoals het aangekondigde proces tegen AKU weer eens laat zien. Nu is het op zichzelf een heel menselijke eigenschap, dat men probeert iets terug te krijgen, dat men kwijt raakte; speciaal de Duitsers zijn gevoelig voor teruggave van voormalig bezit, zoals in de politiek ook wel is te zien. Er was echter in West-Duitsland een regeling voorzien voor binnenlandse vermogensverliezen. De West-Duitse overheid is in gebreke gebleven zijn onderdanen te doen toekomen, waarop deze krachtens interne regelingen min of meer recht hadden. Dat komt omdat West-Duitsland een eigen politiek voert ten opzichte van Oost-Duitsland, dat met zijn Russische binding bij het westen in een minder goed blaadje staat. Van het beleid der Bondsrepubliek ten opzichte van de Deutsche Democratische Republik loopt AKU nu in de grond van de zaak de kans de dupe te worden. Omdat er weinig krokodillentranen zullen worden verloren over een paar miljoen verlies bij AKU lopen de Duitsers nu een gerede kans in het financiële vlak sanctie te krijgen voor hun houding tegenover de DDR, welke houding weliswaar toevallig min of meer in het westerse straatje te pas komt, maar in wezen de West-Duitsers helemaal niet past: het was nu eenmaal unconditional surrender en de DDR viel nu eenmaal onder de Russen. Russen en westen moeten dit regelen en West-Duitse intriges komen daaraan niet te pas.

E.D.

Arnhem

De bekroning met de Gouden Beer in Berlijn van Antonioni's La Notte kunnen we als een trap na voor de Arnhemse Filmweek beschouwen. Zoals bekend, werd La Notte geweigerd, omdat hij niet goed genoeg zou zijn. Wel goed genoeg bleken A double tour van Chabrol, een onvoorstelbaar voze film, ook als film; Der Letzte Zeuge van Staudte waar niemand een goed woord voor over had; The Mark, die alleen nog door L.J. Jordaan werd goed gevonden, Am Gälgen hängt die Liebe, die ook al weinig lovende kritieken verwierf; en Qui êtes-vous, mr. Sorge, waar niemand kapot van was. De twee waarlijk grote films die in Arnhem vertoond werden, Shadows en Moeder Johanna en de Engelen ondervonden natuurlijk prompt moeilijkheden van de keuringscommissie. Maar goed, uiteindelijk werden ze dan toch vertoond. En dan was er natuurlijk Het oog van de Duivel van Ingmar Bergman, wat zelfs een buitenlandse première was. Maar de HAFBO-films, met Zazie dans le Métro, Le Trou en Le Passage du Rhin ontbraken, omdat HAFBO en festivalbestuur geen overeenstemming konden bereiken over de vertoningstijden. Ook Connections ontbrak,

[p. 7]

de sensatie van Cannes. Hoe was dit alles mogelijk? Wie maakt de keuze van de films? Arnhem is een niet-commercieel festival. In onze snobistische hoogmoed weren we de filmsterren, en weigeren we zelfs een festivalprijs uit te loven. Dat zou wel mooi zijn, als tegelijkertijd niet ook de goede films werden geweerd. Nu dat, voor een groot deel, toch blijkt te gebeuren, doet men er goed aan zo gauw mogelijk toch een prijs in te stellen. De Gouden Klomp. ‘Berlijn’ was ook geen groots festival. Maar daar had men door een goede film te bekronen tenminste de gelegenheid te tonen, dat men weet waar het bij de filmkunst om gaat. Door Shadows te bekronen, en de regisseur van Moeder Johanna van de Engelen, had men kunnen bewijzen dat Arnhem niet op de commercie stoelt (zoals Cannes), maar op de filmkunst. Nu heeft men alleen maar bewezen, dat in Arnhem hetzelfde ratjetoe vertoond wordt als in Cannes, Venetië en waar ook ter wereld. De prijzen als tegenwicht ontbraken.

N.S.