Hollands Weekblad. Jaargang 3

[p. 6]

Korte commentaren

Hulp

Hulp aan onderontwikkelde gebieden is sinds Lend-Lease en Marshall-hulp natuurlijk nooit helemaal belangeloos en het bedrijfsleven van het hulpgevende land ondervindt vrijwel altijd een stimulerende invloed voor zijn afzet. Heel sterk zijn de Duitsers er in om bij hulpverlening meteen leveringsafspraken te maken, doch ook de Britten kennen het op zichzelf niet verwerpelijke systeem van ‘tied-aid’: ge krijgt kapitaal, maar kapitaalgoederen moet ge dan óók bij ons kopen. Soms wordt betoogd, dat ook wij Nederlanders daar wel wat méér aan konden doen. Hetgeen bepaalde sectoren van het bedrijfsleven als muziek in de oren zal klinken en verder in zijn algemeenheid helemaal niet onredelijk aandoet.

Er is evenwel een andere kant aan hulpverlening. Zonder zich te scharen aan de burgerlijke zijde diergenen, die zeggen: we kunnen het zèlf best gebruiken, is er wel reden om deze tijd van valuta-onrust als uitgangspunt te kiezen voor een andere visie op de hulpverlening. Er zijn bij hulpverlening verscheiden effecten. Aan de ene kant de binnenlandse soberheidsinspanning, die een overwegend morele kant heeft en waarvoor men vlug geporteerd kan zijn. Aan de andere kant is er de in het algemeen niet sterke positie van de betalingsbalansen juist in die landen, die voor het geven van ‘wederzijdse’ hulp in aanmerking zouden komen: Nederland en Engeland. De Britse minister van financiën zei dan ook de vorige week: we must say clearly for all to hear that a country without a satisfactory surplus on its balance of payments just cannot provide unlimited quantities of aid, even if some of it is tied.

Het dekkingspercentage van de verplichtingen van de Ned. Bank schommelt tussen 90 en 100 pct, maar het is gebaseerd op goud plus converteerbare deviezen, hoewel er op het moment een zekere mate van on-converteerbaarheid bestaat (ponden, dollars). Vooral de Amerikanen zijn er vrij vlug bij om buitenlandse deviezen in goud om te zetten, maar van onze centrale bank wordt in deze zaken een grote mate van ‘moral restraint’ verwacht, vooral om het pond terwille te zijn. Dan neemt een land als Nederland zulk een kwetsbare plaats in - te meer daar uitbreiding van industriële activiteit invoer van grondstoffen vergt die veelal met wel-convertibele valuta moeten worden betaald - dat ook uitbreiding van tied-aid groter risico met zich mede brengt dan de kleine kwetsbare economie kan dragen. Tenzij er een vorm te vinden was om het in groter verband te doen, waarbij bepaalde reserves werden ‘gepoold’ in EEG-verband of iets dergelijks. Het zijn twee geheel verschillende dingen: men kan best genereus willen zijn en er dus wat voor over hebben (fiscaal) om de ontwikkelingslanden bij te staan, maar dat wil niet zeggen, dat men via ontwikkelingshulp op bilaterale basis de landen met de grote reserves in staat moet stellen deze reserves nog meer te vergroten. En daar komt een deficitaire betalingsbalans globaal op neer.

E.D.

Queuen

Uit de tijden dat de voorstellingen van het Holland Festival uitverkocht plachten te zijn, stamt nog het aardige gebruik dat men, onder aanvoering van mej. Van Praag Sigaar, de avond voor de verkoop, al een plaatsje verovert onder de ‘péristyle’ van de Amsterdamse Stadsschouwburg.

Het loon van deze vroegkomers staat al in de ongeschreven wet omschreven: een foto in de krant, een kop koffie aangeboden door een joviale directeur van de Stadsschouwburg, en een zoen van de heer Diamant voor de meest vooraanstaande meisjes, w.o. mej. Van Praag Sigaar. Helaas is dit grappige gebruik de laatste tijd sterk aan het verwateren, net als het Holland Festival zelf. Men schroomt niet om volgnummertjes uit te reiken, die meestal door een graficus in de eigen gelederen ontworpen zijn, en als duidelijkst bewijs van decadentie verleent de politie haar welwillende medewerking, door een hekje neer te zetten en dat soort dingen. Nu, dan weten we het wel. Zelfs de BVD infiltreert de rij wachtenden niet meer...

Nee, het ware queue-maken geschiedt niet meer bij de Stadsschouwburg, maar bij het Amsterdamse Stadhuis. Een bewijs te meer van de stelling, dat de kunst vooruit loopt op het dagelijkse leven. Laatst stond een vriend van me om vijf uur 's morgens,

[p. 7]

dus in het holst van de nacht, op, om zich naar het Stadhuis te spoeden. Daar trof hij reeds drie lieden aan, die het zich met luchtbedden, visstoeltje, dekens, een aantal pocketjes en gespreksstof, gemakkelijk hadden gemaakt. Nadat mijn vriend was gearriveerd, groeide het legertje nog aan. Het betrof merendeels jongemannen, maar ook een enkel meisje was present, en zelfs lieten sommigen zich aflossen door een moeder, een vader, of een toekomstige schoonmoeder. Men stond namelijk in de rij voor de huwelijksdatum. Twee maanden van te voren kan men zich laten inschrijven. De zaterdag nu, is het meest gevraagd, maar juist op die zaterdag kunnen in het geheel maar negen paren in de echt worden verbonden. Men doet er dus goed aan er zeer bijtijds bij te zijn, en dat was mijn vriend. Op 19 augustus kan hij trouwen, dankzij z'n vroegtijdige queuen. Een eerlijk queuen, nog onbesmet door te welwillende politie, kopjes koffie en publiciteit; onbesmet ook door cultuursnobisme. Queuen voor een eerlijk doel: trouwen!

N.S.

Heibel in de Club

De heibel in de Club duurt voort. Het Bestuur heeft de woordvoerder van de Malcontenten, de heer G., geroyeerd, omdat hij grove beledigingen heeft geuit en zijn houding een Clublid onwaardig is. Met het royement werd gewacht tot de door het Bestuur benoemde commissie van onderzoek had gerapporteerd over de namens de Malcontenten door een gesprekscommissie voorgedragen grieven. Tussen de twee commissies schijnt de conversatie niet zo vlot verlopen te zijn. De commissie van onderzoek vond de grieven niet opbouwend en de meeste ervan ongegrond. Iets moest toch wel gebeuren, meende ze: een meer psychologische aanpak van diverse problemen, een paar wijzigingen in statuten en huishoudelijk reglement, verlichting van de taak van de Directeur, door deze te ontlasten van zijn redactionele werkzaamheden.

De Malcontenten hebben intussen laten weten, nog malcontenter (of maller content? - want dat hier afgereageerd kan worden, staat vast) te zijn geworden door het royement van hun heer G. Diens medestrijder B. heeft zich beroepen op een waardig artikel in De Elsevier. (Het lidwoord tekent sfeer en mentaliteit). Uit de toespraak tot de pers van de heer B. bleek gelukkig duidelijk, dat zelfs bij een onverhoopte overwinning van de Malcontenten voor verbreking van de continuïteit in het Clubbeleid niet gevreesd behoeft te worden. De heer B. heeft kennelijk lessen in voordrachtskunst genomen bij de Clubvoorzitter en lessen in syntaxis bij de Directeur-Hoofdredacteur.

Het zou allemaal heel vermakelijk zijn, als de Club niet Algemene Vereniging Radio Omroep heette: een uit luister- en kijkgelden royaal gesubsidieerde organisatie, die ongeveer een kwart van de radio- en televisiezendtijd in Nederland volmaakt. Een organisatie die meer contracten met acteurs afsluit dan de directie van het grootste Nederlandse toneelgezelschap, meer contracten met auteurs dan het grootste Nederlandse uitgeversbedrijf, meer contracten met musici dan het grootste Nederlandse impresariaat - een organisatie die een van Neerlands meest verspreide periodieken uitgeeft.

Het zou allemaal niet serieus genomen behoeven te worden, als de voorzitter van de commissie van onderzoek niet een gepensioneerde kantonrechter, de voorzitter van de gesprekscommissie niet een gepensioneerde president van een rechtbank zou zijn. Over het nozemachtig optreden van de Malcontenten kan men lachen of huilen - maar er kan niet worden ontkend, dat de Clubvoorzitter misschien van het Veilig Verkeer nog meer afweet dan van de Cultuur; dat de directeur van het Clubhuis en de verenigde Clubbedrijven waarschijnlijk teveel zorgen aan het hoofd heeft om ook nog met frisse geest het Cluborgaan te redigeren. Natuurlijk moet men zich om wille van de objektiviteit wél afvragen, hoe het met de andere Clubvoorzitters en Clubdirecteuren in dezelfde branche is gesteld.

Misschien zal een cultuurfilosoof uit Lagos of Coquilhatstad deze vraag over enkele tientallen jaren in zijn dissertatie beantwoorden.

Maar eerst houdt de Club nog zijn jaarvergadering.

H.S.