Hollands Weekblad. Jaargang 2

[p. 7]

Korte commentaren

Zaterdag

De eerste zaterdag van januari was de eerste zaterdag, waarop enkele honderden bedrijven dicht waren vanwege de vele nieuwe regelingen voor een vijfdaagse werkweek, die in 1961 zouden beginnen. Het effect op de dienstensector zal pas na verloop van tijd blijken, vooral als de winterse dagen achter de rug zijn. Het effect voor de produktiviteit moet volgens de bedrijven, die al eerder ervaring opdeden vrij gunstig zijn. Van de SER-berekening, dat zaterdags niet werken de produktie met 6,6 pct doet dalen, is tot dusverre in de praktijk niet veel gebleken. Misschien komt het percentage duidelijker uit de verf als de vrije zaterdag meer algemeen wordt. Waar het zaterdag wel naar uitzag. Intussen wordt de vrije zaterdag door de slimmere bedrijven al uitgebuit bij de personeelswerving.

E.D.

De kluchtcrisis

De kabinetscrisis is de grootste politieke klucht geworden, die ooit in Nederland is vertoond. De hoofdkluchtspelers Bruins Slot en Tilanus hebben hun rolletjes heel boertig gespeeld en zijn onder grote hilariteit op de vlucht gegaan voor het kabinetde Quay (dat natuurlijk ook hard lachte) en voor de fracties van de K.V.P. en de V.V.D. Voor een vrolijker schouwspel hadden Bruins Slot en Tilanus niet kunnen zorgen, zij hebben zichzelf werkelijk overtroffen. De honende woorden van vriend Oud, die de gekromde ruggen van de anti's striemden, maakten alles nog vermakelijker. Vermoedelijk was de V.V.D.'er zo ontstemd over zijn protestants christelijke bondgenoten, omdat ze zijn Kerstdagen hadden verknoeid.

De K.V.P., van nature nogal boertig van optreden, hoefde zich niet extra in te spannen. Dat was maar goed ook, want Romme's vervanger, de heer Andriessen, een vriendelijke, erg middelmatige politicus, is niet tegen zware problemen opgewassen. Hij is een man met nog minder persoonlijkheid dan Tilanus. De K.V.P., die indruk krijgt men trouwens steeds meer, vindt het hele parlementaire gedoe maar larie. Zij is een log zelftevreden lichaam, dat zich slaperig oprolt en de andere partijen de weg verspert. Sedert Romme ziek is geworden, heeft deze grootste fractie in de Kamer alleen nog maar brabbeltaal gesproken. Zij hoeft ook geen verstandige taal te spreken, want haar politieke doeleinden worden heel keurig en heel rustig verwezenlijkt met de steun van de coalitiegenoten. Dat de parlementaire spelregels daarbij opzij worden gezet, mag niet hinderen. In Spanje en Portugal gaat het nog veel eenvoudiger.

Op 5 januari heeft de regeringsgetrouwe meerderheid in de Tweede Kamer nu eens heel duidelijk haar ware gezicht getoond: een groep volksvertegenwoordigers, die niet eens meer in hun eigen woorden geloven.

A.F.L.

Rentabiliteit

De vorige week vielen er weer doden op een onbewaakte overweg en bijna geen dag gaat er voorbij zonder narigheid met de spoorwegen. De service is slecht. Het personeel is verbitterd. De organisatie is niet goed. Het vervoer is duur. Het beleid is bureaucratisch. Maar de rentabiliteit is hoog. Daaraan wordt alles opgeofferd en als er brokken komen kan buiten de openbaarheid om de zaak in de spoorwegraad besproken worden. Iedereen heeft kritiek, die met het bedrijf te maken heeft. Maar het Staatsbedrijf weet er wel weg mee en spreken met duidelijke stem of met stemverheffing in het parlement is er niet bij. Wie wat voorstelt, reist per auto en wie in de trein zit komt er verder niet op aan. Intussen stijgt de dodenlijst op de toppen der rentabiliteit. Bij de frequenties van tegenwoordig en bij de rijsnelheden zijn de onbewaakte overwegen een misdaad. Hetgeen men in Utrecht evenmin interessant vindt als alle andere kritiek. Oppert men een bezwaar, dan is men niet constructief. Argumenteert men, dan is men querulant. Een fijn nationaal bedrijf. Met - het kan niet genoeg gewaardeerd worden - de hoogste spoorwegrentabiliteit van de wereld.

E.D.

De toekomst van Nederlands

Nog nooit hebben De katholieke werkgever en De politiehond elkaar zo goed aangevuld. Deze twee maandbladen hebben zich namelijk in hun laatste nummer ieder op zijn manier bezig gehouden met de toekomst van onze Nederlandse taal.

Wie wel eens met Brabantse fabrikanten heeft geconverseerd vraagt zich af wat het De katholieke werkgever kan schelen, maar het blad maakt zich in ieder geval ernstige zor-

[p. 8]

gen over de positie van het Nederlands. In de internationale organisaties speelt het Nederlands de rol van het Fries bij ons. We zijn wel officiëel erkend, maar het gaat niet van harte. Er wordt voortdurend op gerekend dat de Hollanders ook wel buitenlands spreken. De vergelijking met het Fries gaat dus niet geheel op, want wij missen de koppigheid waarmee de Friezen hun taaltje blijven spreken. Ongetwijfeld zal het Nederlands in de toenemende integratie ten onder gaan. Hiermee heeft De katholieke werkgever het probleem gesteld waarop De politiehond het antwoord geeft.

Men kan zich erover verbazen dat de rasvaste Politiehond ook aan andere honden snuffelt, maar het blad vertelt ons in ieder geval met smaak over het bezoek van enkele Spaanse blinden die in ons land een geleidehond zijn komen halen. Dit blijkt namelijk een specifiek Nederlandse instelling te zijn. Moesten deze honden nu Spaanse of Nederlandse instructies krijgen? Na zorgvuldige afweging van alle voor- en nadelen besloot men tot het laatste; de Spanjaarden moeten dus de Hollandse bevelen ‘links’ ‘doorlopen’, ‘stop’ en zo leren. De Volgens politiehond zijn deze woorden voor de honden ook gemakkelijker te leren dan de Spaanse equivalenten, die meestal een lettergreep meer tellen. Dit argument stamt nog uit de tijd van Simon Stevin die het Nederlands ook al zo'n ideale taal vond, die dan ook beslist de omgangstaal van Adam en Eva moet zijn geweest. Een beter argument is dat de kwajongens die in het prille blindengeleidehondenstadium in ons land nogal eens de beesten met valse bevelen in de war trachten te maken, daar nu in Spanje niet de kans toe krijgen. Onze moedertaal wordt dus in Spanje een exclusief geheimtaaltje tussen blinden en honden. En daarmee heeft onze taal dan toch een bevredigende toekomst gevonden. Wanneer wij eenmaal allemaal Russisch of Esperanto spreken dan zal het Frans nog in de keuken, het Engels op de sportvelden en het Nederlands tussen de honden blijven klinken.

B.C.