Hollands Weekblad. Jaargang 2

Korte commentaren

De eigenlijke reden

Waarom houden wij Nieuw Guinea? De opgegeven redenen zijn in de loop van de tijd nogal eens veranderd. Eerst hoopte men er een tehuis voor Indische Nederlanders te vinden. Toen diende het om de confessionele partijen met de souvereiniteitsoverdracht te verzoenen. Een tijdje had men de illusie het als onderpand te kunnen gebruiken in onderhandelingen met Indonesië. Daarna bleek het eiland ineens essentieel voor de westelijke verdediging. Daarop volgde een tijd dat onze beschavingstaak voorop stond. Maar is Nederland wel tot zo iets bij machte? Als minister Zijlstra een Surinaams project wil torpederen omdat het niet ‘rendabel’ is, zullen we dan ooits iets op het bij uitstek onrendabele Nieuw Guinea bereiken? De laatste tijd hoort men weer een nieuwe reden: wij voeden de Papoeas op tot zelfbeschikking. Alleen bij ons is het zelfbeschikkingsrecht der Papoeas veilig. Het klinkt beter dan een van de vele drogredenen die we de laatste twaalf jaar gehoord hebben. Maar hij heeft evenveel waarde: geen. Het is duidelijk dat wij al over de Papoeas beschikken als we ze ons zelfbeschikkingsrecht opdringen. De inwoners van de Baliemvallei hebben allang hun zelfbeschikkingsrecht gebruikt: zij wensen te leven in een geordende, zij het anders dan bij ons geordende, samenleving die gebaseerd is op een permanente oorlogstoestand. Wij trachten met geweld deze zelfbeschikking tegen te gaan. Het gaat er hier niet om of dat wel of niet gerechtvaardigd is, het gaat er om dat de zogenaamde ‘zelfbeschikking’ niet bestaat. Wij beslissen welke Papoeas een opleiding krijgen en waar ze die krijgen. Wij beslissen dat de Papoea's een anti-Indonesische gezindheid moeten bewaren. Wij beslissen hoe de economie op het eiland in de toekomst zal zijn. Kortom wij beslissen hoe de Papoeas straks zullen zelfbeschikken. Tenminste, dat willen we, want het is de vraag of onze positie ongewijzigd kan blijven.

Tot nu toe zijn de resultaten van de Nieuw-Guinea politiek bepaald spectaculair: wij hebben alle belangen in Indonesië ver-

[p. 11]

loren, in heel Azië de goodwill verloren, een dure verdediging moeten aanleggen, onze hele buitenlandse politiek ondergeschikt moeten maken aan dit ene punt, onze beste volkenrechtsgeleerde niet in Leiden kunnen benoemen. Maar wij staan pal! Waarom eigenlijk? Er kan nog maar één reden de echte zijn: Door het Nieuw-Guinea beleid blijft de naam Nederland bekend in de wereld en zakken we niet af naar Zwitsers peil.

B.C.

Handelsgeest

Het Afrika-Instituut te Rotterdam stuurde een brief naar de kranten met de volgende inhoud:

‘Hierbij hebben wij het genoegen u te berichten, dat onder auspiciën van het Afrika Instituut eind januari 1961 een opdrachtenreis naar de Ivoorkust, Guinée, Senegal en Marokko zal worden ondernomen.
Daar het Nederlandse bedrijfsleven ongetwijfeld belangstelling zal hebben voor de te bezoeken gebieden, zouden wij het ten zeerste op prijs stellen, indien u in uw blad hieraan enige regels zoudt willen wijden. [-] De bijgevoegde opmerkingen en statistieken zouden, indien u daarvoor een plaats zoudt willen inruimen, het belang van deze markten kunnen onderstrepen.
Over de in de loop van het jaar 1961 naar de andere gebieden van Afrika te ondernemen reizen zullen wij u tijdig inlichten. De, niettegenstaande politieke ‘turbulenties’, steeds in belang toenemende afzetgebieden in Afrika kunnen, naar het ons voorkomt, niet genoeg worden belicht.

De vraag, die men zich nu toch langzamerhand wel mag gaan stellen is of met deze commerciële exploratie de taak van een westelijk industrieland is afgedaan. De verslechtering van de ruilvoet in 1960 heeft tot gevolg gehad, dat de achtergebleven landen voor hun produkten (grondstoffen) minder ontvangen dan de hulp, die zij - van overheidsgelden - uit het westen ontvangen. Er zou veel meer gedaan kunnen worden. Misschien niet in geld. Wel in technische hulp en vooral door samenwerking na opleiding van inlandse krachten in Europa. Het Nederlandse bedrijfsleven is daar in het algemeen wel voor te vinden. Maar het loopt nog niet hard. Een public relations instituut als het Afrika-Instituut kon ook voor deze kant van de betrekkingen enige opvoedende aandacht hebben.

E.D.