Hollands Weekblad. Jaargang 2

[p. 15]

Sleek-tailed squeakers
L.Th. Lehmann

dylan thomas: the legend and the poet, edited by E.W. Tedlock., Heinemann, Londen.

Soms bevangt mij de vrome wens, dat ik ‘au temps de ma jeunesse folle’, mij wat meer voorbereid had op het beoefenen van wat met waarschijnlijk enig optimisme ‘de exacte wetenschappen’ worden genoemd. Ik heb dan de illusie dat in die afdeling van de onvermijdelijkerwijs doch betreurlijkerwijs op drift geslagen ‘artes liberales’ ook zoveel gezwets over gewauwel over gepraat etc. plaatsvindt als in het stuk waarmee ik op de oceaan der bewustheid drijf. Misschien wel, maar in ieder geval, ‘bij ons’ is het bar. Als nieuw bewijs voor het feit (nauwelijks een stelling) dat ‘words beget words’ ontving ik weer eens een boek: Dylan Thomas: The Legend and the Poet. Dit is: a collection of biographical and critical essays, edited by E.W. Tedlock. Het is dus het werk van meer dan één hand; de ‘blurb’ is wel zo vriendelijk mij telwerk te besparen door te vertellen dat het aantal medewerkers 38 is. Daarbij komt dan nog Thomas zelf, zodat ik, als ik conscientieus was, schrijven moest over 39 schrijvers. Ik wil U wel direct mededelen dat ik dat niet van plan ben.

Het boek is in 2 delen verdeeld: the man, en the poet. Als men zoveel meer dan één artikel heeft, is het eerste deel allicht interessanter, al vindt men daar natuurlijk het ‘hij dronk zoveel’ stukje, het ‘men zei dat hij zoveel dronk maar ik heb het nooit gemerkt’ stukje, het stukje tomeloze



Thomolatrie en het ‘hij was toch eigenlijk zo lastig’ stukje. Dit terrein is al grondig ontgonnen in het bekende boek van John Malcolm Brinnin, zodat we hier niet al te veel nieuws kunnen verwachten. Er zijn elaboraties van het Brinnin-thema, zoals bij Richard Eberhart, die vertelt dat hij de bij hem logerende Thomas wekte ‘by plugging his mouth with a bottle of beer, this wonderful baby’. Voor grammaticale puristen moge er bij gezegd worden, dat Thomas, niet de fles bier, bedoeld wordt met ‘this wonderful baby’, maar in ieder geval heeft weer volgens iemand anders (ik wil er U even aan wennen dat ik niet alles weer op ga zoeken) Thomas zichzelf met veel meer ‘wit’ betiteld als ‘the ugly suckling’. Dan is er de geroutineerde bohémien Augustus John die vertelt hoe hij, zonder voorbedachten rade, Dylan Thomas en diens vrouw Caitlin Mac Namara ‘koppelde’. Dan is er de vechter voor Franco, vertaler van Lorca en algemene schreeuwlelijk Roy Campbell, die vertelt hoe hij in het begin van de oorlog samen met hem geld leende van T.S. Eliot en hoe hij bij de B.B.C. werkte, waar: I used him for several readings. Gut, gut, mijnheer gebruikte hem! Deze man meent ook te moeten vertellen dat Thomas wel zeer ‘manly’ was, maar toevallig geen goed vechter. Jammer! Dan is er ook mijn naamgenoot John (geen familie), die in weinig meer dan één bladzij weet te vertellen: I published .... in Folios

[p. 16]

of New Writing, en: He recited .... on my ‘New Soundings’ - programme. Heeft hij even een déformation professionnelle!

Ook is er echter Louis MacNeice die een nuchter en sympathiek stuk schrijft zonder sterke verhalen. Citaten: Thomas liked pints of beer (so what? he also liked watching cricket), en: When such a personality dies, his friends are not in the mood for literary criticism.

Dat is nu juist wat we in het 2e deel krijgen en ik moet er direct bij zeggen dat het niet allemaal stukken zijn, geschreven na de dood van Dylan Thomas. In ieder geval, deze stukken hebben indertijd waarschijnlijk een goed figuur geslagen, eenzaam in hun tijdschriften, maar hoe triest zijn ze hier alle bij elkaar. Als uitersten zou ik willen nemen wat Edith Sitwell en Geoffrey Grigson gezegd hebben. Edith is zeer enthousiast, maar vermag dat niet te communiceren in haar stukje, dat voor een groot deel uit citaten bestaat. Geoffrey Grigson is zeer tegen, en argumenteert zijn tegenheid ook wel kundig, maar wil net te slim zijn en blijft dus in schoolmeesterij steken. Dan zijn er natuurlijk de lieden die zeggen: hij was een Welshman, hij kende nu wel geen Welsh maar zou het niet mogelijk zijn dat hij toch iets wist van cynghanedd en englynion (U mag zelf naslaan wat dat is)? Hetgeen hun dan enige pagina's over ‘cynghanedd’ en ‘englynion’ oplevert. Voor Nederlandse lezers is het aardig om te weten dat er zeer veel ‘cynghanedd’ voorkomt bij Lucebert, die van deze term vast nooit gehoord heeft. Een Amerikaan genaamd Theodore Roethke heeft geprobeerd (in overleg met Dylan Thomas zelf) om aan dit alles te ontsnappen. Hij schreef een artikel over een bundel van Thomas onder



de titel One Ring-tailed Roarer to Another. Wat een ringtailed roarer is zult U niet weten, ik weet het ook niet, maar de term wordt geacht terug te gaan tot de impromptu uitdagingsspeeches van een zekere Michael Fink, schuitenvoerder op de Mississippi in de vorige eeuw. Roethke probeert dus enig humoristisch getint hyperbolenproza te schrijven, maar helaas, hij faalt, hij kan niet brullen, evenmin als een muis, m.a.w. een ‘sleek-tailed squeaker’. Daarmee geeft hij de toon van het hele boek aan, dat de indruk maakt van een hele troep sleek-tailed squeakers rommelend in een prullemand. U kent dat geluid waarschijnlijk.

Doe ik daarmee niet enige mensen onrecht? Ongetwijfeld. Ik noemde al Louis Mac Neice, maar ik heb nog twee dingen voor het laatst bewaard. Daar is het verslag, door Marjorie Adix, van een debat dat plaatsvond bij een voordrachtavond van Thomas in de universiteit van Utah. Poëzieprofessor is daar blijkbaar Brewster Ghiselin, voor wie deze Marjorie een groot respect heeft, wat ik, overigens op grond van één boekje, geenszins deel. Het is een wonderlijk debat, (zij het al vaak ook elders opgevoerd), vol ongewilde humor; Ghiselin en enige studenten trachten van allerlei gesprekspunten te vangen en door vragen te definiëren waarin ze natuurlijk jammerlijk falen. Thomas verklaart alles uit persoonlijke voorkeur en faalt daarin natuurlijk ook, maar minder dan de rest, want hij weet tenminste dat er niets te slagen is. Het meest frappante is het geduld dat Thomas met de zwetsers heeft. Hij zegt niets ergers dan: Oh God, isn't an education wonderful! Daarna verontschuldigd hij zich. Nog een citaat: ‘Student: “Who is (sic!) the best of the moderns?”

Thomas: “The nice thing about poetry is that it isn't a competitive field. There isn't any best; but I do like Thomas Hardy, D.H. Lawrence, W.H. Auden and -” (Here Dr. - on my left squealed in surprise, and I missed the fourth name).’

Dit stuk had ik niet graag gemist, maar, ach, dat ik nu nooit zal weten waarom Dr.- zo verbaasd was!

Dan is er een stukje van zijn jeugdvriend, de componist Daniel Jones, die in de tijd waaraan wij Thomas' meesterwerk The Portrait of the Artist as a Young Dog te danken hebben, met hem scherts radiouitzendingen heeft op touw gezet, privégrappen gehad en quatre-mains geimproviseerd. Dit is nu eens aardig, interessant en individueel. Dit artikel is veel te kort. Het had wel een heel boek mogen zijn; in plaats van dit boek!