ven aan te nemen dat, bijvoorbeeld, Zuid-Afrika een staat is waarin geen van je beste vrienden lange tijd buiten de gevangenis zou blijven. Je zou om te beginnen een leesbaar tijdschrift als ‘
Africa South in Exile’ kunnen vinden. Daar staan veel - partijdige - opinies in maar toch ook feiten. In mei van dit jaar, staat er, zijn 1907 mensen waaronder 94 blanken gearresteerd, zonder vorm van proces, ter ‘handhaving van de openbare orde’. De meesten daarvan zitten nog in gevangenissen, sommigen zijn veroordeeld en er staat bij waarom en tot welke straf. Al deze feiten kun je terugvinden in
‘Die Transvaler’ en ‘
Die Burger’, Afrikaner kranten waarin je o.a. ook de tekst kunt lezen van de door Verwoerd voorgestelde constitutie voor een Zuid-Afrikaanse republiek waaruit je dan je eigen conclusies kunt trekken.
Wetenschap, zeg je, is onpartijdig, politiek is dat niet. Het is niet duidelijk of je bedoelt dat het in de politiek onmogelijk is om onpartijdig te zijn of dat het niet mag, je zegt allebei. Als het niet kan is het onzin om het volgens jou in Nederland geldende gebod tot politieke partijdigheid even pervers te vinden als het Russische verbod van onpartijdigheid in de wetenschap - waarin je het immers wel kunt zijn. Als je bedoelt dat het niet mag heb je ongelijk, ik kom daar straks nog op terug. Maar het kan wèl: het vormen van een politieke mening verschilt niet zoveel van dat van een wetenschappelijke. In beide is sprake van vertrouwen in autoriteiten (zelfs jij zult niet al die eendemosselen van Darwin nog eens opnieuw onderzocht hebben om zijn evolutieleer aan te nemen, en ik geloof er zelfs in zonder de Origin gelezen te hebben) en beide kunnen berusten op controleerbare gegevens. Primaire gegevens zijn in de politiek, als in de geschiedenis, vaak niet zelf te achterhalen omdat je niet overal bij kunt zijn of er vroeger nooit bij geweest kan zijn. Je bent dus aangewezen op secundaire, zoals ooggetuigeverslagen, regeringsverklaringen, procesverslagen, kamerverslagen, wetten etc. etc. Serieuze boeken over de politiek van welk land dan ook - zoals die, die je moet lezen wanneer je hier politiek als wetenschap studeert - bestaan meestal uit dat soort dorre gegevens, die objectief zijn ook al worden er partijdige conclusies uit getrokken.
Je tegenstelling tussen politiek en wetenschap berust geloof ik op je verwarren van onpartijdigheid met objectiviteit Net als in de politiek kun je ook in de wetenschap kennis genomen hebben van alle objectieve gegevens en van alle partijdige opinies en dan op goede grond partij kiezen. T.H. Huxley was een meedogenloze polemist tegen anti-evolutionisten; een echte partijganger die de waarheid - in dit geval de leer van Darwin - zo na aan het hart lag dat hij er partij voor koos. Tegenstanders hielden misschien ook van de waarheid - hoewel soms nog meer van hun positie of overtuiging - maar dat neemt niet weg dat ze ongelijk hadden. Sommige theorieën zijn nu eenmaal meer waar dan andere, net zo goed als sommige dingen beter zijn dan andere, ook al schrijft men hele Hollandse Weekbladen vol met de betrekkelijkheid van zulke boute conclusies.
Wat ik hiermee zeggen wil is dat je in de politiek in de eerste plaats niet uitsluitend aangewezen ben op partijdige zienswijzen en dat in de tweede plaats partijgangers - ook in de politiek - niet onbetrouwbaar hoeven te zijn. Ik kan me voorstellen waarom je dat vindt. In Nyassaland vond een paar jaar geleden een opstand plaats die gevolgd werd door massale arrestaties. Uit Engeland werd een - uit keurige Tory heren samengestelde - Royal Commission gestuurd om de toestand te onderzoeken. Op grond van alle mogelijke, ter plaatse verzamelde en met de grootste objectiviteit beoordeelde gegevens, kwamen zij tot de conclusie dat de door de blanken voorgestane politiek van federatie niet overeenkomt met de wensen en het belang van de grotere bevolking. De Observer publiceerde uit dit rapport een uitvoerig uittreksel en een redactioneel commentaar waaruit instemming met de conclusies ervan blijkt. Jouw krant neemt hoogstens die instemming met eigen woorden over. Jij komt een blanke Rhodesiaan tegen die je zegt dat zijn land niet begrepen wordt omdat alle informatie er over partijdig is en jij realiseert je ineens dat hij gelijk heeft. Enfin, je begrijpt wat ik bedoel: je zult of minder lui moeten zijn of in godsnaam maar op je krant moeten vertrouwen, anders schrijf je weer masochistische stukjes waartegen je vrienden gaan grommen. Minder lui betekent niet: vakman. Het is niet nodig om over alles iets te weten, of over iets alles, om een redelijk inzicht te krijgen over aard en omvang van politieke vraagstukken.
Ook al zou het kunnen, je mag in de politiek niet onpartijdig zijn, zeg je, omdat het in een democratie net als in een dictatuur beschouwd wordt als verraderlijk wanneer men in het openbaar op de zwakke punten of zelfs de misdaden van de eigen partij wijst. Gaitskell noemde het indertijd een misdaad om Suez te bezetten en niet hij maar Eden kwam voor de val. In het algemeen is wat je zegt dus niet waar. Maar jouw voorbeeld betreft Nederland, nl. de onmogelijkheid, enkele weken geleden, om hier met goed fatsoen vóór Loemoemba en tegen de Belgen te schrijven. Is dat niet een beetje overdreven? Het is toch gedaan in H.W. en in Vrij Nederland en zelfs in de N.R.C.? Het is waar dat er toen mensen waren die fellow traveller riepen, maar andere anti-communisten waren het ermee eens en je kunt het nu eenmaal niet iedereen naar de zin maken.
Maar je bedoelt met partij kiezen in de politiek niet alleen een mening vormen t.a.v. bepaalde problemen maar ook kiezen voor een speciale politieke partij. (De twee lijken voor je samen te vallen). Je bezwaar tegen het laatste is dat wanneer je eenmaal gestemd hebt je verder ook geen macht meer hebt om je partij of regering tot een fatsoenlijke politiek te dwingen, in casu tegen de politionele actie in Indonesië. Je was toen, schrijf je, te ‘zakelijk’ om te
Auteursrechtelijk beschermd