Hollands Weekblad. Jaargang 2

[p. 6]

Korte commentaren

Koene tunnelpolitiek

De Zaankanters krijgen dus hun tunnel en de Amsterdammers krijgen er geen. Een verstandig besluit van de hoge overheid om de simpele reden, dat de verdere ontwikkeling van de Zaanse industrie afhankelijk was van de verbinding met overig Nederland. Amsterdam streefde intussen wel zij aan zij voor een tunnel door het Y, maar blijft toch voortaan kont aan kont samen op de pont (het gedicht is niet van mij, maar van collega Blokker van het Algemeen Handelsblad). Het regeringsbeleid heeft hier parallel gelopen met het in dit land oppermachtige waterstaatsbeleid. Toen Amsterdam zelf een tunnel dreigde te gaan bouwen met eigen ingenieurs, een eigen onteigening en een eigen ruilverkaveling, was de boot aan. In Nederland worden waterstaatswerken uitgevoerd door de waterstaat en door niemand anders, tenzij in regie-contract onder vigueur van de waterstaat, staat in de staat, van delta tot N.S. compleet met spatlappen, gele bordjes op tweetakters, pontjes en ponten. Toen het eenvoudiger bleek een brug over het buiten Y in Amsterdam te bouwen en die brug van waterstaat kon komen, was die brug er in een wip. Als de locale bouwerij echter wat wil gaan voorstellen, weten ze bij waterstaat wel hoe ze dat aan moeten pakken. Enfin Zaandam is er goed mee, hoewel het nog wel even zal duren.

E.D.

Het reactionaire patroon

De ontwerpwet op de dierenbescherming is door de Tweede Kamer aangenomen nadat er nog wat heen en weer is gestemd over de vraag of ook de staart van het paard en de oren van de hond in ongeschonden staat aan het dier moeten blijven zitten. De voorstanders van het in bescherming nemen van die lichaamsdelen hebben het gewonnen.

De besproken dieren, konden zij oordelen en hadden zij zich op de publieke tribune mogen verzamelen, zouden zich aardig hebben kunnen amuseren bij het zien van het duidelijke gedragspatroon waaraan ook de vertegenwoordigers van hun bazen schijnen te moeten gehoorzamen. Bij ingewikkelder kwesties blijft dat patroon meer verborgen en bovendien zijn de afgevaardigden dan meestal gebonden door partijdiscipline, maar nu werd het goed zichtbaar, het linkse, het behoudende, het reactionaire. In het bijzonder de heer Van Rijckevorsel heeft zich verdienstelijk gemaakt door een verhelderende afronding te geven van het reactionaire patroon en wel met het indienen van een amendement, dat particulieren die last hebben van de hond of kat van een ander, een ruimere mogelijkheid moest geven om het dier straffeloos te doden. Inderdaad, ik zie ze al voor mij, die humeurige heren. Zij hebben het ochtendblad gelezen bij het ontbijt met een eitje en staan vol verse rancunes van de tafel op. En ja, daar heb je het weer, dat verdomde geblaf, dat krolse gemiauw, ordeloze vlegels die die beesten maar laten rondzwerven. Ha, ik zal ze leren, die ongedisciplineerde rakkers, wáár is mijn Flaubert. Inderdaad, is er nog een andere manier nu het niet meer kan op lijfeigenen, socialen of inlanders? Maar laten wij niet eenzijdig zijn. Misschien speelden er ook nog andere motieven door de heer Van Rijckevorsel of de 39 leden van de KVP, CHU, ARP en VVD-fracties die zijn amendement hebben ondersteund. Nostalgie naar jachtgenoegens bij voorbeeld, naar daden van simpele mannelijkheid in een halfzachte tijd. Dat zal het ook wel zijn; ik twijfel er niet aan of sommigen van hen zijn van tijd tot tijd nogal sentimenteel over de natuur en hun eigen mooie hond.

A.L.S.

Nederlandse Osborn

Er is een nederlandse Osborn opgestaan: Jan Maasbach uit Gouda. Toen de bekende en beruchte amerikaanse ‘evangelist’ - hij liet tijdens zijn campagne in Indonesië trucfoto's verspreiden waarop Christus zegenend boven hem als prediker was afgebeeld - in augustus 1958 zijn sensationeel bezoek aan ons land bracht, was Maasbach zijn assistent en tolk en hij blijkt het vak goed geleerd te hebben. Vijf avonden in de grote zaal van het Concertgebouw te Amsterdam, de eerste op 11 juni l.l., waarvan de Haagse Post van 25 juni een uitvoerig verslag gegeven heeft. Er is, althans volgens dit verslag, geen enkele zieke genezen; als de bijeenkomst is afgelopen constateert de verslaggever: ‘Er zijn geen zichtbare wonderen geschied: een vader tilt zijn zwakzinnige dochtertje uit de rolstoel, maar het kind blijft wezenloos lachend in zijn armen hangen; twee vrouwen trachten een verlamde man zonder zijn kruk-

[p. 7]

ken een paar stappen te laten doen, maar hij zakt ineen en moet overeind worden getild; een jongeman tracht zich verstaanbaar te maken aan een oude vrouw, het mensje glimlacht vriendelijk maar hoort hem niet.’

Alzo geen of nagenoeg geen succes. Maar wie nu menen mocht dat dit geen reclame is voor de beweging - het woord reclame is hier niet ongepast, want blijkens zijn eigen woorden voelt Maasbach zich ‘als een vertegenwoordiger met een prima artikel: ga maar gerust ergens anders kijken, je vindt nergens beter’ - vergist zich. Want de opvattingen van dergelijke predikers zijn in een heel simpele stelling samen te vatten: ziekten zijn het werk van Satan en de satan kan alleen maar door het geloof worden uitgedreven. Het is dus altijd prijs: als iemand genezen wordt komt dat door de kracht van zijn geloof en als iemand niet genezen wordt komt dat doordat zijn geloof niet krachtig genoeg is. Op andere wijze hetzelfde als bij de ‘heksen’ in de middeleeuwen die aan de waterproef werden onderworpen: bleven ze drijven, dan waren ze heks en werden dus verbrand, zonken ze, dan kwamen ze op een andere manier aan hun eind. Want zoals de inquisiteurs geen enkele schuld aanvaardden ten aanzien van de dood van hun slachtoffers, integendeel meenden een godgevallig werk te doen, zo voelt de heer Maasbach zich een Godsgezant en is zich kennelijk niet bewust van alles wat hij verwoest. Een aantal jaren geleden heb ik een dergelijke bijeenkomst bijgewoond, geleid door Hermann Zeiss te Solingen - de man die beweerde dat hij nooit ziek kon worden (‘Auf diese Nase kommt keine Brille’) en die niet lang daarna bij een motorongeluk is omgekomen - en ik kan mij dus wel enigszins voorstellen hoe het daar in Amsterdam is toegegaan. Maar als men zo iets meemaakt strijden gevoelens van verbazing en van deernis om de voorrang: verbazing over het mengsel van primitief geloof en moderne zakelijkheid, waarmee onwetende massa's tot een verbijsterende hysterie worden opgejut, en deernis met de velen die zich aan deze laatste strohalm van een wonderbare genezing hadden vastgeklampt en nu naar huis gestuurd worden met de mededeling dat het, wegens hun gebrek aan geloof, allemaal hun eigen schuld is.

J.v.R.

Bomans

Toen Godfried Bomans zijn wederoptreden op de voorpagina van De Volkskrant aankondigde, waarschuwde hij de redactie van Propria Cures bij voorbaat, dat hij niet zou aarzelen alle domme laster die zij over de katholieken en hun geloof te berde zou brengen, op scherpzinnige wijze te beantwoorden. Inderdaad is het een feit, dat Bomans het katholieke geloof sinds zijn heroptreden menigmaal tegen misverstand en verdraaiing heeft verdedigd. Het licht vermakelijke is echter, dat zijn kritiek zich steeds moest richten op katholieken of katholieke instellingen die z.i. een verkeerde voorstelling van het katholieke geloof gaven en daardoor schade berokkenden aan de goede zaak. Zo werd hij dus een voorpost van Propria Cures, een voorpost echter die, anders dan men zou vermoeden, oneindig veel goeds doet voor het katholieke geloof. De vele niet-katholieken immers, die De Volkskrant lezen omdat zij De Telegraaf willen vermijden, zien dezelfde zaken die eertijds door Propria Cures werden aangevallen, nu op afdoende wijze door Bomans de grond ingeboord, waardoor zij licht de indruk krijgen dat het katholieke geloof een volstrekt redelijk en normaal geloof is, met slechts enkele misstanden die als bijverschijnselen mogen worden beschouwd en op het punt staan uitgeroeid te worden. Bomans immers schrijft met gezag, en bovendien op de voorpagina van De Volkskrant, waardoor hij de indruk wekt de woordvoerder te zijn van de overgrote meerderheid der katholieken, wat toch te betwijfelen valt. Sommige kwaaddenkende lieden menen namelijk, dat Bomans een grote uitzondering is, een soort niet-katholieke katholiek, en daardoor de zuiverste katholiek op aarde. Zij geloven zelfs, dat Bomans allang niet meer katholiek zou zijn, als het katholicisme was zoals hij het zou willen zien en zoals hij het in zijn artikelen verdedigt: een ideaal geloof, maar daardoor een verloren arbeidsterrein voor Bomans' geest. Voorlopig echter kan hij nog even voort, en mocht het ideale geloof ooit bereikt worden, dan kan hij zich koesteren in de zekerheid dat hij daar een groot aandeel in heeft gehad. En rustig afvallige worden.

N.S.