Bufotiel, of varkens en de moraal
Barbara de Wit
De Zandloper van de NRC kan niet zó hartstochtelijk van zijn boeken houden als mijn zoontjes van de hunne. Zij zijn nu twee en drie jaar oud en hebben alle werken van de Amsterdamse uitgeverij Mulder & Zoon N.V. al stuk gelezen. Dat waren ‘images sans paroles’, eindeloze combinaties en permutaties van het thema koe-kip-hond-paard-poes. Steeds meer moeten wij hun toewerpen om de groeiende leeshonger te bevredigen: prospectussen van Dinky Toys, prijscouranten van Vroom & Dreesmann. Zij annexeren soms ook onze eigen boeken, bijv. de Weltreise durchs Tierreich en de monografie over de Parijse metro. Tegenwoordig willen ze méér dan enkel plaatjeskijken; ze willen verhalen zien. Dus krijgen zij de voortreffelijke Gouden Boekjes. Kent u bijv. Het Feestvarken? Het veel-te-goede varken geeft op zijn verjaardag alle eten dat in huis is weg aan hongerige voorbijgangers. Tegen het uur dat zijn feest moet beginnen zit hij te huilen, omdat hij niets meer heeft om zijn gasten voor te zetten. Dan wordt er op de deur geklopt. Daar zijn de begiftigden weer terug en brengen een kolossale taart en andere fantastische heerlijkheden, die het weggeschonkene tienvoudig overtreffen. ‘Nooit eerder is er zo feest gevierd’, staat er dan.
Mijn man wordt geirriteerd door zo'n misleidende voorstelling van 's werelds loop. Vóór in het boek heeft hij als motto geschreven: ‘Aan de armen gegeven, is den Here geleend, en de rentevoet is hoog!’ Hij wilde zijn zoons eens op iets heel anders tracteren en nam uit de kast een stokoud Frans A.B.C.-boek, een erfstuk van de familie. Bij iedere letter een dier en onder elk dier een uitspraak van een beroemd man. Nu roepen de kinderen dagelijks smekend: ‘Bufotiel’. Deze eigenaardige kreet wordt al dadelijk verklaard, wanneer wij beginnen met ‘âne’. ‘L'âne est bon, patient, sobre et utile (Buffon)’. Het geestrijke boek vervolgt dan met ‘boeuf’. ‘Le boeuf est le domestique le plus utile de la ferme (Buffon)’. Mijn zoons zeggen alles trouw na; met het Frans hebben ze nog geen moeite. Wijs je onder op de bladzij, dan roepen ze al: ‘Buffon!’. Over ‘cheval’ vernemen we ‘Le cheval est un des animaux les plus utiles à l'homme. Il est beau, obéissant et agile’. (Pline l'Ancien, maar daar maken wij ook maar Buffon van). Met dergelijke teksten passeren we ‘Dogue’, ‘Eléphant’ en andere dieren. De belangstelling van de kinderen verflauwt wat, om weer op te laaien bij een beest dat hun goed vertrouwd is: het varken. De tekst is waard te worden opgenomen in een handboek voor sociale geschiedenis. ‘Le porc est très utile aux pauvres. Sans lui beaucoup de paysans et de travailleurs mangeraient leur pain sec (Linné)’.
Mijn man is boos, dat hij alweer varkens gecombineerd ziet met een verkeerde moraal. Ik heb hem gezegd, dat hij nu maar ‘Animal Farm’ met de jongens moet gaan behandelen.
Auteursrechtelijk beschermd