Hollands Weekblad. Jaargang 1

[p. 8]

Korte commentaren

Ruhrkartel

Op grond van de bepalingen in het verdrag op de Europese gemeenschap voor kolen en staal heeft de Hoge Autoriteit geweigerd goedkeuring te verlenen aan de voorgenomen oprichting van de Ruhrkohlenverkaufsgesellschaft mit beschränkter Haftung. Dit instituut was gedacht als een soort firma, waarvan de firmanten waren de steenkolenproducenten aan de Ruhr. Het bedrijf ervan zou bestaan in het verkopen van de steenkolen, die aan de Ruhr worden geproduceerd, verminderd met de leveranties van de mijnen aan de verwante staalindustrie en ook nog verminderd met de ‘Landesabsatz’, de verkoop aan de poort van de mijn. Als instituut was de verkooporganisatie in zekere zin een herleving van het voor de oorlog vele jaren bestaan hebbende Rheinisch-Westfälisches Kohlensyndikat. Verder was het bedoeld als een vervolg op de bestaande verkooptechniek aan de Ruhr, waarbij er drie aparte verkoopsorganisaties waren. Met die drie organisaties nam de Hoge Autoriteit niet langer genoegen op grond van de anti-kartelbepalingen in het Verdrag.

De afwijzing van de Hoge Autoriteit is voorafgegaan door een intensieve propaganda, zowel van de kant van de Hoge Autoriteit als door alle instellingen en instanties, die in deze tijd anti-kartel denken en dat zijn er nogal wat. Van een kartel is economisch de verbruiker de dupe en bovendien - zegt men - remt een prijzen- en produktiekartel de efficiency en de vooruitgang van de industrie. Niettemin heeft het Nederlandse lid van de Hoge Autoriteit, de vice-president D. Spierenburg, zeer diep op zijn medeleden moeten inwerken om bij de stemming de meerderheid te krijgen, waarmede het Ruhrkartel voorlopig van de baan was.

Nu moet bekeken worden, wat het beste kan worden gedaan om de Ruhr toch aan een systeem van kolenverkoop te helpen. Besprekingen van de H.A. met de Ruhr en ook met de westduitse regering staan op het programma. De overwegend politieke overwinning heeft een moeilijke economische staart. Feit is, dat er overproduktie van steenkolen is, speciaal aan de Ruhr. Daartegen valt te doen, dat men de onrendabele en minder rendabele mijnen sluit. Daardoor komen enige duizenden mijnwerkers, lang niet allemaal even jong, zonder werk. De werkgelegenheid was een der redenen, dat de organisaties van de werknemers het oprichten van een verkoopkartel billijkten. Door het kartel af te wijzen heeft de Hoge Autoriteit in de eerste plaats laten zien, dat zij haar gezag weet te handhaven. Zij immers moet het verdrag uitvoeren en het verdrag verbiedt kartels. In de tweede plaats heeft de H.A. de verdere sanering van de industrie door dit besluit zoal niet direkt in de hand gewerkt dan toch in belangrijke mate bevorderd. Aldus bezien is de ontwikkeling te appreciëren en vandaar, dat het leedvermaak om de ‘Ruhrbaronnen’ in West-Europa momenteel vrij algemeen is.

Een andere kwestie is, of onder de huidige economische omstandigheden en ook van sociaal standpunt uit bezien, het forceren van een meer dan honderd jaar oude ontwikkeling in meer moderne richting zulk een bijzonder verstandig besluit was. Wat juridisch volkomen verantwoord is op basis van een verdrag, behoeft daarmede niet per se in alle opzichten bevredigend te zijn voor het rechtsgevoel. Door in de ontwikkeling van de Europese integratie het Schumanplan te plaatsen, als aparte integratie-poging voor steenkolen en staal, is al vrij duidelijk aangetoond, dat dit een zeer speciaal gebied is. Vooral voor de mijnwerkerij geldt, dat de industrie er van binnenuit wel iets anders uitziet dan van buitenaf.

Natuurlijk moest ook de mijnwerkerij onder het Verdrag met zijn tijd meegaan, maar de vraag is maar of dat allemaal zo hard moest gaan als speciaal de heer Spierenburg nodig vond en zoals de Fransen vinden, die een wel begrijpelijke hekel aan de Ruhr hebben. Een zeker begrip voor de problemen van een moeilijk industriegebied, wat meer tolerantie, minder Prinzipenreiterei, meer geduld, minder dédain van de supra-nationale overheid voor industrie-functionarissen en wat meer begrip voor historisch gegroeide zaken (ook als die au fond niet helemaal en règle zijn) had de Hoge Autoriteit in de grootste kolencrisis van de geschiedenis niet misstaan. Temeer niet omdat de Hoge Autoriteit zelf wel enige schuld heeft aan verschillende aspekten van de overproduktie. Het zou een misvatting zijn te denken, dat de economische eenwording van Europa belangrijk is gestimuleerd door op deze wijze de kolenproducenten aan de Ruhr fors op hun nummer te zetten.

E.D.

[p. 9]

De aanhouder

Een jaar geleden knipte ik een hoekje uit een radiobode en ontving de eerste (proef-)les van de cursus Korte Verhalen Schrijven van het Nederlands Talen Instituut. Na mij er enige tijd mee vermaakt te hebben (in deze les werd de couleur locale behandeld: in Indische verhalen moet sinjo en agar-agar voorkomen) stuurde ik het aangetekend terug, zoals de afspraak was. Maar ik was er nog lang niet van af. Uit Rotterdam bereikten mij nu al zoveel aansporingen het tóch te doen, of een andere cursus te nemen, of tenminste een vulpen te aanvaarden, dat wanneer ik nu alsnog de cursus nam de helft van het geld al aan deze brieven besteed zou zijn. De vertwijfelde directie van het N.T.I. is nu tot psychologische methoden overgegaan. In brieven die getypt lijken, maar als drukwerk verzonden worden heeft men mij nu al van alle kanten aangevat. De directeur, de heer Kraaijo, onthulde reeds dat hij indertijd ook eerst een cursus had teruggestuurd, maar op aandrang van zijn vader het toch had gedaan (de oude heer Kraaijo, speelt trouwens, zoals we zullen zien een belangrijke rol in al de brieven van de directeur) en... nu was hij directeur geworden van het N.T.I.! Eigenlijk is het dus alleen voor de continuïteit van de onderneming dat men deze cursussen opdringt. De brieven van de heer Kraaijo zijn dan ook ontroerende Korte Verhalen. Zo vertelt hij mij thans van een schoolvriend, die wel veel knapper was maar géén cursus nam en nu niet de helft verdient van wat hij, de heer Kraaijo, als directeur van het N.T.I. verdient. Daarom, zo schrijft de heer Kraaijo, ben ik nu niet meer jaloers, integendeel. Misschien, zo vervolgt hij, bent u ook veel knapper dan ik. 'k Heb maar een heel gewoon verstand. Maar ik heb wel doorzettingsvermogen. Mijn vader zei altijd: ‘Fouten kan ik je vergeven. De een heeft nu eenmaal meer meegekregen bij zijn geboorte dan de ander. Maar gebrek aan doorzettingsvermogen zal ik je nooit vergeven. Want doorzetten is een kwestie van willen.’

Waarom men doorzettingsvermogen niet bij de geboorte meekrijgt is niet duidelijk, maar het vervolg van de brief toont dat de heer Kraaijo gerust het woordje misschien kan weglaten als hij aan de duizenden, die hij zijn persoonlijke gestencilde brieven zendt, zegt dat ze knapper zijn dan hij is.

Het schrijven eindigt met: Zoudt u mij een plezier willen doen? Schrijft U mij eens over Uzelf of schrijft U op Uw cursus in. Als U 't laatste doet, zet U dan op het inschrijfformulier mijn naam, dan weet ik dat ik U een dienst heb bewezen. Ik kijk naar Uw envelop uit bij de post. Welnu, mijnheer Kraaijo (ik zet uw naam er maar bij) ik heb misschien maar een heel gewoon verstand. Maar ik heb wel doorzettingsvermogen. De vulpen die u, naar u schrijft, al op uw schrijftafel heeft gelegd, mag u houden. Mijn doorzetten is namelijk een kwestie van niet-willen.

B.C.

Goede trouw

Het is bekend dat openbare moraal vaak een hoge hoed op de gevestigde belangen is. Daarom heeft het mij nooit verbaasd dat de gearriveerde firma's, veilig verschanst achter klinkende namen en stille prijsafspraken, zich aandienen als de bonafide handel, daarmee ieder die probeert hun belangen te doorkruisen, verwijzend naar een onderwereld van misdrijf en kwade trouw. Wat mij daarentegen nog wel steeds verbaast, is de perfektie van het regelmechaniekje dat het particulier geloof van de firmanten zo precies in de openbare hoed doet passen. Geen twijfel aan dat zij zich werkelijk te goeder trouw bonafide denken. Ik belde mijn goede kennis R. op, om zijn advies te vragen over een grammofoon die ik zou kunnen kopen van een mannetje dat rechtstreeks invoert van de duitse groothandelaar. R. was ernstig verontwaardigd, sprak van gespuis en louche elementen, die hij en zijn collega's binnenkort voorgoed hoopten klein te krijgen. ‘Nou ja, goed’, zei ik, ‘maar zijn grammofoon is 100 gulden goedkoper en hij geeft ook nog garantie.’ ‘Je moet het zelf maar weten’, antwoordde R.; het was duidelijk dat ik hem had teleurgesteld en zelfs een beetje gekwetst. Ik vond dat vervelend - R. is een integer en algemeen gezien mens in onze gemeente - en hij had mij het gevoel gegeven dat ik zelf ook een beetje buiten spel was komen te staan.

Overigens scheen ik die ondervinding te moeten delen met het mannetje dat mij het instrument kwam leveren; zo groot is de kracht van het bonafide handelsgeloof. Hij droeg het in het donker naar binnen, na een vlugge blik over zijn schouder te hebben geworpen. Toch kon het geen smokkelwaar zijn, want het werd gedekt door allerlei officiële certificaten. Bij onverwachte geluiden maakte hij telkens een sprongetje en hij boog voortdurend voor mijn vrouw. Ik acht het lang niet uitgesloten dat hij zich op korte termijn zal weten op te werken naar het beschermde paradijs van erkende elektronikahandel. Vrijhandel, dat is mooi zolang men nog jong is.

A.L.S.