Hollands Weekblad. Jaargang 1

Ponskaarten en spuitjes
door. H. Brandt Corstius

In zijn roman ‘The end’ beschrijft de Amerikaanse auteur Hugh Stairies de catastrofe die de gehele wereld overvalt wanneer de wet van Ohm (stroomsterkte is het quotiënt van voltage en weerstand) ongeldig wordt. Alles gaat mis, maar het meest trof mij de volkomen destructie van het administratiesysteem, het zenuwstelsel van onze maatschappij, dat nu bijna geheel elektronisch werkt. Aan deze ramp moest ik direct denken toen op woensdag 27 mei om twaalf uur op de Amsterdamse Mauritskade een grote truck met oplegger begon te schuiven en duizenden dozen met miljoenen ponskaarten over het asfalt zeilden. De wind en de juist vrijgelaten schooljeugd deden de rest: een gigantisch feest van opstuivende kaarten met ingeponste kinderen, huurcompensaties en verzuimde uren, die tenslotte de gracht invlogen of door hebberige meisjes in rieten mandjes meegevoerd werden. Dit was het einde van ons mooie nationale systeem. De

[p. 11]

verwarring kon nooit meer hersteld worden, want welke ambtenaar zou het systeem weer moeten opbouwen, hoe zou men zijn salaris, zijn politieke betrouwbaarheid kunnen bepalen zonder deze ponskaarten?

Ha, zult u zeggen ‘de techniek overheerst de mens’. Nu is er geen groter nonsens dan deze leuze. De techniek is heel wat menselijker dan de ijstijden en tornado's die ons geslacht vroeger overheersten. Natuurlijk zijn er altijd domme mensen geweest die bang voor de techniek waren, maar alleen onze tijd geeft ze, van Ortega tot Jacques Gans, de gelegenheid deze irrationele angst te verbreiden. Nog meer dan de techniek is op het ogenblik de staatsmoloch in de mode. Een meisje dat alleen een ochtendblad leest verzekerde mij serieus dat dr. Drees als iemand te oppositioneel werd hem een spuitje liet geven dat hem voor het hele verdere leven in het gekkenhuis hield. Maar aan deze schandelijke praktijken is een eind gekomen nu onze sympathieke en intelligente premier zijn regeringsverklaring heeft afgelegd. De regering zal haar arbeidsterrein gaan beperken. Leest men echter door, dan worden aangekondigd: weduwen- en wezenwet, actief kartelbeleid, hogere subsidies voor bijzondere universiteiten, stuk voor stuk punten die een nieuwe aantasting van het particuliere initiatief betekenen.

Maar al is de regeringsverklaring dan op een irrationaliteit gebouwd (staatsinmenging is iets verderfelijks) en al is ook de bekroning (God's zegen) een irrationaliteit, de substantie ziet er niet kwaad uit. Speciaal de defensieparagraaf deed me veel deugd. Een week geleden werd men nog voor défaitist en medereiziger uitgemaakt als men schuchter op de Deense begroting durfde te wijzen, nu wordt het kijken naar vergelijkbare landen zomaar toegestaan. En dan dat voorzichtige ‘en/of diensttijdverkorting’! Als het zover mocht komen, is de hele comedie van interimkabinet, vervroegde verkiezingen, dubbele informatie en formatie toch nog ergens goed voor geweest. Staf zijn we tenminste kwijt. Wie zou er in dit kabinet de onpopulaire figuur worden? Mejuffrouw Klompé maakte een goede kans als er niet nog altijd sexe-discriminatie bestond.

We mogen dus niet apert ontevreden zijn over de regeringsplannen, al zijn de voornemens op loongebied nog niet duidelijk. We mógen het inderdaad niet, want de Telegraaf meldt ons dat het Nederlandse volk er blij mee is, wat zonneklaar blijkt uit de norse tevredenheid van professor Gerbrandy en generaal Kruls.

Overigens vertelt de chauffeur van de truck mij opgeruimd dat de lading ponskaarten toch voor weggooien bestemd was. En zo kunnen de typistes van de Amstelbrouwerij hun neuzen van de ramen nemen en weer gaan typen hoe het bier wel is.