De Augsburgse zonsverduistering
door H. Brandt Corstius
Stelt u zich eens voor dat de studie in de psychologie alleen toegankelijk was voor de lijders aan een bepaalde neurose. Zou het u dan verbazen dat de psychologie geen stap verder kwam? Toch is dit de situatie wat betreft de theologische studie in dit land. Doordat iedereen die de godsdienstige studie aanvangt al een zeer bepaalde overtuiging bezit kan van onze nederlandse theologen niet verwacht worden dat zij in staat zijn de godsdienstige ontwikkeling van ons volk te analyseren. De grote veranderingen die zich onstuitbaar voltrekken worden botweg ‘ontkerstening’ genoemd, alsof datgene waar men zich van af keert belangrijk is, en niet datgene wat de nieuwe godsdienst gaat vormen. Want vergist u zich niet: geen volk is van zo'n diep religieus besef doortrokken als het onze. De afgelopen weken vol goed weer leren ons in welke richting dit religieus besef zich beweegt.
De Inca zou zich hier overtroffen voelen. Nog nooit is er op zo'n uitgebreide schaal aan zonne-dienst gedaan. Wij ontkleden ons voor haar heilige stralen, we werpen ons bij duizenden voor haar in het zand, we ondernemen lange kruistochten naar het Zuiden, we richten kathedralen in in de vorm van kilometerslange terrassen, we doen mee aan het brillenritueel om het hoofd geen ogenblik te hoeven afwenden, we riskeren zonnesteken en verbranding, we meten onze fervente verering af aan onze bronskleur, het KNMI bepaalt tot op de derde decimaal hoeveel zon we per week krijgen, we willen Nieuw-Guinea niet afstaan, de woorden zondag en gezond krijgen een heilige klank.
In het algemeen intelligente vrienden die ik dit deed lezen, vonden het onzin: het is toch lekker in de zon? Het is helemaal niet lekker in de zon, evenmin als het fijn is in een pyramide, op de brandstapel en in de hervormde kerk. Een goede kachel geeft evenveel warmte en voor 250-wattlampen moet je ook de ogen dichtknijpen. Maar het onbegrip van deze vrienden bewijst nog iets veel vreselijkers: we leven met onze zonnedienst nog in de duistere, of eigenlijk zonnigste middeleeuwen. Voor andere gebieden is als nieuwe religie wel het automobilisme en het marxisme genoemd, maar daarvan is men zich tenminste bewust, en men ziet er de gevaren van. Daarom wil ik een hervorming inluiden door u toe te roepen: de zon is gevaarlijk (vormt ons lichaam niet spontaan pigment tegen de vergiftige stralen?), de zon verhindert het denken, verduistert de ogen van onze beminden, bederft het voedsel, en brengt de mensheid tot lome zelfgenoegzaamheid. Stuk voor stuk merkwaardige analogieën met de verschillende godsdiensten. Staakt de zonne-offers, hebt vertrouwen in wolk en nacht!