De Hollandsche Lelie. Jaargang 29

Rumenië.

In No 3. 4. 5. der Hollandsche Lelie hebben wij er op gewezen in een oorlogsphantasie. ‘De inval der Franschen in Bosnië en Herzegowina,’ hoe voor de Entente-Mogendheden de gewenschte beslissing te vinden zou zijn op den Balkan, door een inval van daaruit in Oostenrijk.

Zooals wij de leden der Académie terecht deden zeggen, kwam Napoleon niet terug en bleef het dus bij een phantasie. Maar de Duitsche Generale Staf liet het daar niet bij. Die zag in hoeveel gewicht een offensief op den Balkan kon zijn en besloot daarom een voldoende troepenmacht te concentreeren aan de Servische grens om met dezen hardnekkigen vijand voorgoed af te rekenen. Zooals wij weten gelukte het ten volle, ook dank zij de hulp van Bulgarije. Zelfs in een millioenenoorlog als de tegenwoordige is het van belang een leger als het Bulgaarsche aan zijn zijde te zien, in plaats van aan die der vijanden, maar toch was het doel hier minder de vernietiging van Servië, als wel zich een doortocht banen naar Constantinopel.

Indien de Balkan-Bond der Christelijke!-Balkan-Koninkrijken was blijven bestaan dan zou het zelfs voor het Duitsche leger bezwaarlijk gegaan zijn die legermacht te vernietigen. De Tweede Balkan-Oorlog had echter Oostenrijk en daarmede ook Duitschland de voldoening geschonken, dat die macht aan de Oostelijke grenzen uiteengespat was.

De Balkanmogendheden hebben na den tweeden Balkanoorlog het volgende aantal inwoners, wonende op het daarbij aangegeven aantal vierkante Kilometers.

	K.M.^2	Inwoners.
Turkije.	16201	1.800.000
Bulgarije.	112077	4.700.000
Griekenland.	121268	4.251.000
Servië.	87358	4.167.000
Albanië.	32000	880.000
Montenegro.	14256	515.000
Rumenië.	138000	7.500.000

Met Turkije, wordt slechts Europeesch Turkije bedoeld.

Van de 25 millioen niet Turksche bewoners van den Balkan hebben de kleine vijf millioen Bulgaren de zijde van Duitschland gekozen en zijn de vijf millioen Serviërs en Montenegrijnen grootendeels buiten gevecht gesteld.

Geheel in tact blijven dus nog over de Grieken en de Rumenen. Doch ook van die heeft Duitschland niet veel te vreezen. Het schijnt toch wel vast te staan, dat beiden, zoo zij niet neutraal blijven, de zijde van Duitschland kiezen. Wel is het volk in beide landen pro-Entente, maar dat is juist het mooie van het konstitutioneele Koningschap, dat het volk even weinig medezeggingschap heeft als in Rusland. En is de oorlog verklaard, dan vecht het leger al naar het commando luidt en niet naar de volkssympathie.

In den tweeden Balkanoorlog brachten de Rumenen 500.000 man op de been en verkregen daardoor 7525 vierkante Kilometer land van Bulgarije. Tegenwoordig is Rumenië best in staat 700.000 man, ten oorlog te voeren. Het groote belang voor de Entente zit echter nog niet eens in die aanmerkelijke versterking van hun macht aan het Balkanfront, maar in het feit dat partijkiezen voor de Entente, voor Rusland, Rumenië opent als de weg naar Bulgarije. Petroleum-Hollanders, die daar den toestand kennen, meenen echter dat zulk een deelname aan den oorlog uitgesloten is.

Het is een zeer eigenaardig land, dat moderne beschaafde Rumenië. Zoodra men buiten Bucarest is, schijnt het alsof men uren van een beschaafde omgeving verwijderd is.

Zoo iets als straatreiniging bestaat dan niet meer. Hondenlijken vindt men dagen achtereen op den weg liggen, terwijl de wegen zelf bijzonder slecht zijn.

Het grootste deel der bevolking leeft van den landbouw, zoodat Rumenië tegenwoordig een graanproducent is van beteekenis. Ook de petroleum-industrie, zoowel als de zout-

[p. 681]

mijnen leveren een aardige som voor de staatsinkomsten. De voornaamste petroleum-gronden zijn in handen van vreemdelingen, al zijn daar slechts Rumeensche maatschappijen. De staat trekt uit die zoutbergwerken ongeveer 8 millioen lei per jaar. De industrie is er nog in de kinderschoenen, al zijn er allerlei wetten gemaakt om de bevordering der industrie ten nutte te zijn. Daardoor zijn eenige suikerfabrieken, papierfabrieken, glasfabrieken en weverijen ontstaan.

De invoer bedraagt ongeveer 400 millioen lei, waarvan het grootste gedeelte komt van Duitschland en Oostenrijk. Dat de beschaving er niet op hoogen trap kan staan, begrijpt men als men er aan denkt, dat de lijfeigenschap en de heerendiensten eerst in 1864 afgeschaft werden. Daardoor werden ruim 400000 boeren grondeigenaars; de groote grondbezitters moesten tevens een gedeelte van hun bezit afstaan.

Onder die boeren vond men 72000 fruntas. d.w.z. goed gezeten boeren, 134000 palmas hadden geen kapitaal, terwijl 20,2000 mylocas eenig kapitaal bezaten.

Bratiano heeft zich vooral verdienstelijk gemaakt door wetten, om zooveel mogelijk gronden van de staatsdomeinen aan de boeren te verkoopen. In 1884 wordt bepaald dat het maximum grondbezit op die wijze verkregen zou zijn 5 H.A. Toch vindt men in 1905 nog 1363 eigenaars, die meer dan 500 bunder in eigendom hadden, maar meer dan een millioen menschen hadden grond van 1 tot tien bunder.

Rumenië is een sterk vooruitgaand land. De Staatsfinantiën zijn zeer goed in orde, evenals het Bankwezen. Naast de Nationale Bank vindt men er de Marmorosch Blank Bank, verder een filiaal van het Berlijner Disconto Gesellschaft de Bank of Rumania en de Banca Romanesca. De grootste stad is Bucarest met een bevolking van 400.000 inwoners. Daarop volgen Jassy, Galatz, Brada en Ploesti, de laatste stad is bekend door de petroleum-industrie.

Rumenië is welvarend en vooruitgaande en daarom is het zoo gelukkig dat de Koning zoowel in de beide Balkanoorlogen als ook nu, den oorlog heeft weten te vermijden. Ook in Rumenië heeft men grootere aspiraties. Transylvanië en Boekowina zijn de teere punten, die als Rumeensch gebied worden beschouwd. Maar de Koning begrijpt zeer goed dat een ‘guerre en dentelles’ zooals de tweede Balkan-oorlog voor Rumenië was, geen tweede maal voorkomt, en de aanwinst van Boekowina en van Transylvanië weegt niet op tegen de buitengewone ellende, die de moderne beschaafde! oorlog met zich brengt. En indien Rumenië buiten den oorlog blijft omdat zijn vorst, een Hohenzollern, Duitsche sympathieën heeft, dan is het een zegen voor Rumenië dat vroeger de prins van Vlaanderen, de broeder van den Belgischen koning bedankte voor zijn benoeming tot vorst van Rumenië, waarop Prins Karl von Hohenzollern Sigmaringen gekozen werd.

Blijft Rumenië in vrede, dan zal het land nog reusachtig vooruitgaan en is op ieder, maar vooral op industrieel gebied, nog veel te doen en ook voor vreemdelingen veel te verdienen.

P.J. DE BRUÏNE PLOOS VAN AMSTEL.