De Hollandsche Lelie. Jaargang 29

De avonturen van een handelsbediende van New-York naar Londen
door O.G. Thoden van Velzen.
(Vervolg van No. 26.)

Eenige keeren per week wordt er gespeeld in de muziektenten, die zich in de parken van Honoloeloe bevinden. De musici zijn allen Kanaka's of inboorlingen onder leiding van een Duitschen dirigent. Ook een paar Kanaka-dames geven steeds eenige alleraardigste liederen in haar eigen taal ten gehoor. Het publiek stroomt naar de parken toe, wanneer er gespeeld en gezongen wordt, zoo aantrekkelijk is het orkest en het gezang der vrouwen.

Voordat ik Honoloeloe ga verlaten, wil ik nog even meedeelen, dat het Aquarium met eene zeldzame collectie van visschen, in de vreemdsoortigste vormen en met de grootste verscheidenheid van kleuren, een bezoek verdient.

Eens ontmoette ik een Hindoe, die op weg was naar Colombo op het paradijsachtige eiland Ceylon. Hij kwam van San-Francisco en was in Honoloeloe aan wal gegaan. Hij had eenige uren tijds om Honoloeloe te bewonderen, voordat hij weer aan boord moest gaan. Hij had eene goede betrekking in San-Francisco verlaten, omdat hij niet meer de minachting wilde ondervinden, die men hem liet gevoelen, wanneer hij een restaurant binnentrad, of om eene kamer in een hotel zocht. In zijne jeugd had hij goede scholen bezocht. Hij sprak vloeiend Engelsch. Niet-

[p. 430]

tegenstaande zijne goede opvoeding en zijne kennis had men steeds met minachting op hem neergezien, omdat hij een Hindoe was. Vele Amerikanen van San-Fransisco mochten wenschen zulk eene beschaving te bezitten als mijn Hindoe-vriend.

In San-Francisco staat een Hindoe-tempel, waar men meer kan leeren van onze leermeesters, zooals Boeddha, Zoroaster, Jezus en Mohammed, dan in menig christelijke kerk. Ik zou vele onnadenkende menschen raden eens zulk een Hindoepriester te gaan hooren, om van vooroordeelen tegen onze Hindoebroeders voorgoed bevrijd te worden.

Bagage had ik reeds niet meer. Vrij van koffers, bagage en wat dies meer zij. Welk een genot, o zwerveling!

In kleeren was ik eveneens niet rijk. Een enkele broek, een sporthemd, een paar oude schoenen en een pet maakten den geheelen rijkdom van mijn toilet uit. Ik had mijne handen vrij en gevoelde me zoo vrij als een vogel in de lucht, zonder zorgen, hoe ik mijn geld zou verteren, want dat bezat ik niet en zonder zorgen voor bagage, want die was ook verdwenen.

In de haven van Honoloeloe lag voor anker een militair-troepentransportschip. Deze boot zou op den derden dag van de zesde maand vertrekken. Er waren op die stoomboot ongeveer 700 soldaten, waarvan het grootste gedeelte van de Philippijnen naar de Vereenigde Staten terugkeerde, omdat hun diensttijd afgeloopen was.

De soldaten hadden verlof gekregen om aan wal te gaan, maar ze moesten 's avonds om tien uur weer aan boord zijn. Hier nu zag ik mijne kans, om, indien ik ooit Honoloeloe wilde verlaten, dien kans thans te wagen. Van bagage en geld was ik bevrijd. Ik zag de soldaten aan boord gaan. Het was tamelijk duister. Ik ging aan boord. In weinige oogenblikken stond ik op het scheepsdek.

Toen ging ik een trap naar beneden en nog eens een tweede trap. Daar hingen honderde hangmatten voor de soldaten. Ik koos er eén voor mijzelf, die ik voor onbezet beschouwde.

Spoedig viel ik in slaap. Toen ik den volgenden morgen ontwaakte, hoorde ik nog de afscheidsmuziek, die bij het verlaten van Honoloeloe steeds aan boord van militaire transportschepen gespeeld wordt. De stoomboot zou dus eerst in den morgen vertrekken. Ik bleef in mijn hangmat liggen. De boot zette zich in beweging.

Gelukkig had men mij niet ontdekt. Nadat we eenige uren gevaren hadden, vernam ik, dat er inspectie zou zijn. Ik verborg me zorgvuldig in een hoekje tijdens de inspectie.

Niet ontdekt, begaf ik mij na eenige uren op het dek en wandelde daar rond. Toen merkte ik op, dat niet allen aan boord soldaten waren. Er waren enkele civiele employés. Ik knoopte gesprekken met hen aan. Zoo waren er velen op dat schip, die waarschijnlijk geloofden, dat ik ook een civiele klerk was en dat het gouvernement mij wegens dienstaangelegenheden naar San-Francisco zond. Ik kreeg mijn eten samen met de soldaten. Er waren op die boot soldaten van alle naties en toch waren ze allen Amerikanen. Amerika is het land, waar alle naties samenkomen en dus is het ook geen wonder, dat er in het Amerikaansche leger soldaten zijn, die tot alle natiën behooren. In den morgen hielden de soldaten op het dek eenige oefeningen gedurende een klein uur. De oefeningen zijn ongeveer dezelfde in alle landen, behalve eene oefening, die vermeld moet worden. De soldaten moeten zich namelijk van vijf tot tien minuten in het ademen oefenen. Deze oefening is buitengewoon gezond. Adem diep in gedurende zeven seconden, adem even langzaam uit, en herhaal zulks iederen dag gedurende vijf minuten een jaar lang en men zal zulke gunstige resultaten verkrijgen, dat men met genoegen die oefening gedurig zal herhalen.

Er is een zekere Mazdaznan, philosoof, die beweert, dat diep ademen het begin van alle wijsheid is.

Zorg er steeds voor, dat ge zuivere, reine lucht inademt. Op diezelfde boot was ook een landlooper, die op kosten van de Amerikaansche regeering van Manila naar San-Francisco getransporteerd werd. Zoodra de boot in San-Francisco werd aangelegd, zou hij weer vrij zijn.

Hij vertelde mij, dat hij wegens bedelen en dronkenschap in Manila gearresteerd was. Zijne philosofie bestond in ‘niet werken als het middel tot alle heil en zaligheid.’ Helaas, vaak moest hij zijne werkeloosheid met verscheidene maanden gevangenisstraf betalen. Eens was hij in Japan gearresteerd en werd hem in de gevangenis niets anders dan rijst en warm water toegediend. Niettegenstaande al die straffen, die hij achter den rug had, zag hij er uitstekend uit. Zijne beschouwing was, dat, zoolang men als slaaf voor een mager loon zal moeten werken, het ver-

[p. 431]

kieselijker is ‘niet te werken.’ Hij bedelde liever en at het gebedelde brood op in de schaduw van Eucalyptus, Palm- of Oranjeboom, zooals hij dat voor tal van jaren in Zuid-Californië gedaan had, en zijn plan was ditzelfde leven te herhalen.

's Nachts was de aarde zijne legerstede en de sterrenrijke hemel zijn dak. Hoeveel schooner en kalmer is het den sterrenhemel te aanschouwen, voordat men in slaap valt, dan de doode muren van eene kamer? Nergens vindt men zulk eene rust dan in de woestijn. Wanneer des avonds de betooverende sterrenhemel U in verrukking brengt, dan legge men zich ter ruste in het zand der woestijn en men gevoelt zich dan zoo een met de wonderschoone natuur.

Men valt in slaap, voordat men tijd heeft zorgen te hebben, en de zon wekt U lachend op in den vroegen morgen.

Gij, oorlog-christenen, gaat naar de woestijn en wordt wijs!

Eenigen tijd daarna vertrok ik per stoomboot ‘Centurion’ naar Vancouver (Britsch-Columbia). Deze reis was nu juist geen pleizierreisje. Men leerde mij, hoe men het vlugst een kolensjouwer kan worden.

In Vancouver kwam ik zonder middelen aan. Wanneer dergelijke onaangenaamheden dikwijls voorvallen, gewent men er zich aan en overwint men gemakkelijk de vrees, die iemand gewoonlijk overvalt bij de intrede in eene onbekende stad en zonder middelen. Na eenige dagen vond ik eenigen arbeid in eene bloemenkweekerij.

Vancouver is eene bloeiende stad. Het is de grootste uit- en ìnvoerhaven op de Westkust van Canada.

Per boot is Vancouver met de belangrijkste steden aan de Westkust van Noord-Amerika verbonden van Alaska tot Mexico. Verder is er direct stoombootverkeer met Europa, en met Australië via Victoria, Honoloeloe en Fiji. Van de Oostkust van Azië komen hoofdzakelijk zijde, thee en rijst in Vancouver binnen, terwijl hout, kolen, meel, goud en zilver de hoofdproducten van uitvoer zijn.

Wanneer men in Vancouver vertoeft, bezoeke men het Stanley-park, een fraai park met allerlei naaldboomen, struikgewas, conifeeren en planten. Men kieze den hoofdweg rondom het park en men heeft op sommige punten door het bosch heen een verrukkelijk vergezicht op de binnenzee en het aan den anderen kant der zee gelegen heuvelland en de hooge bergen, op wier toppen de eeuwige sneeuw nooit dooit.

In Vancouver vond ik geen geregeld werk en was ik derhalve dikwijls zonder middelen.

In de omgeving van Vancouver staan vele houtzaagmolens, in de nabijheid waarvan groote stapels latten en planken liggen opgestapeld. Het was toen nogal gemakkelijk, om met behulp van planken zich eene schuilplaats te bouwen, waar men tevens tegen den regen beschermd is. Mijne slaapstede had ik dus. Door hier en daar een karwei te verrichten, verdiende ik een bescheiden kost.

Zoo bracht ik tal van dagen in Vancouver door, totdat ik tot afwisseling eens mijn geluk in Victoria wilde beproeven. Victoria ligt op het eiland Vancouver en in Britsch-Columbia.

Per stoomboot ‘Adelaïde’ begaf ik mij naar Victoria, waar ik bij het aanleggen van eene straat werkte. Daarna nam ik eene betrekking als kok aan voor een kamp van landmeters, dat aan den oorsprong van de rivier ‘Jordaan’ gelegen was.

Op een schoonen Zondagmorgen bracht een motorbootje mij naar de monding der Jordaan. Vandaar ging de tocht langs den spoorweg, die daar door de bosschen heen is aangelegd, om eene waterleiding te bouwen tot voeding van water voor een electrisch krachtstation ten bate van het electrische tramsysteem in Victoria.

Tegen den eersten avond kwam ik bij één der Constructiekampen, waar ik at en overnachtte. Den volgenden morgen begaf ik mij weer op weg, totdat ik tegen den middag bij een tweede kamp aankwam, waar men een middagmaal kon gebruiken. Dit afgeloopen zijnde, volgde ik den bergstroom nog een eind verder en hooger op, totdat ik een voetpad insloeg dwars over de bergen heen.

Tegen den avond kwam ik aan een meertje, dat tusschen berg en bosch verscholen lag. Daar ontmoette ik den ingenieur, die baas was van het Kamp der landmeters.

Ik werkte daar eene week, en keerde toen naar de monding der Jordaan terug. Ik verkocht mijne kleeren, die ik kon missen, en met het ontvangen geld, betaalde ik de reis naar Victoria.

Platzak kwam ik 's nachts in Victoria aan. Ik wandelde door eene der hoofdstraten van Victoria en vroeg aan een heer, die daar voor een huis stond, waarop ‘Duitsche club’ gedrukt stond, of hij mij niet kon inlichten waar ik den secretaris van de Duitsche club kon vinden. Hij duidde mij zulks aan, en den secretaris mijn toestand vertellende, gaf hij mij een zilverling.

[p. 432]

Toen ik het huis verliet, stond bovengenoemde persoon daar nog en vroeg mij, of ik iets ontvangen had, waarop ik antwoordde, dat ik een zilverling ontvangen had. Daarop zei die persoon, dat ik nog niet voldoende zou hebben voor logies en ontbijt voor den volgenden morgen. Hij zei toen, dat ik dien zilverling maar moest behouden voor mijn ontbijt, en dat hij wel eene plaats zou aanwijzen, waar ik voor niets zou kunnen logeeren. Diezelfde persoon vergezelde me toen door tal van straten, totdat ik eindelijk bij het voornaamste hotel aankwam en wel bij het stadshotel oftewel de gevangenis. Bediening, kamer, alles kostte niets. De vensters van mijn vertrek waren van tralies voorzien. Het was in eén woord een modern hotel. Voor logies behoefde ik niets te betalen. De bedienden verlangden zelfs geen fooi. Daarom noem ik Victoria de meest gastvrije plaats op de Westkust van Noord-Amerika.

Den volgenden morgen om zes uur kon ik gaan. Ik trachtte toen zooveel bij elkaar te verdienen, dat ik de overtocht van Victoria naar Vancouver zou kunnen betalen.

Zulks gelukte me na korten tijd en tegen het einde der maand Juli was ik weer in Vancouver.

In Vancouver teruggekeerd werkte ik nu hier, dan daar, bij het laden en lossen van schepen of per rolwagen de goederen van de schepen halen en in de waarhuizen opstapelen en andere karweitjes.

Ook arbeidde ik een paar dagen in Noord-Vancouver, in de nabijheid waarvan zich bekoorlijke berglandschappen bevinden.

Een bergstroom vloeit door een kronkelend ravijn. Aan weerskanten van dat ravijn liggen hooge rotsblokken. Die stroom nu bruist en schuimt tegen de hooge rotsen op, en men heeft hoog boven de ravijnen bruggen gelegd, smalle brugjes, vanwaar men dat indrukwekkende natuurtafereel kon aanschouwen en bewonderen. De lucht nu geurt van den adem der naaldboomen en is frisch door dat snelvlietende water, zoodat men hier de gezondheid bij teugen naar binnen haalt.

(Wordt vervolgd).