De Hollandsche Lelie. Jaargang 29

Overzicht van de Week.

I.
Waarom?

De Apeldoornsche Courant bracht onlangs het volgende hartverheffende bericht:

Tijdens het laatste verblijf van Z.K.H. Prins Hendrik op het Loo, had de Prins vanaf 15 Dec. tot gast zijn jachtvriend Graaf Rhoden. Deze was ongeveer een half jaar geleden aan het Oostelijk front getroffen door een kogel, welke aan den hals inging en een schouder verbrijzelde. Door zorgvuldige verpleging is Graaf Rhoden weer in zooverre hersteld, dat hij dagelijks met Z.K.H. ter jacht kon gaan.

Hedenmorgen vertrok de Graaf per auto naar Arnhem en vandaar per trein naar Duitschland.

Als ik zoo iets lees denk ik: Waarom zijn duizenden en tienduizenden, Engelschen, Franschen, Duitschers, Russen, Serviërs, enz. gevallen, misschien gestorven onder een afzichtelijk lijden, terwijl zulk een mispunt werd gered, dat zijn ‘kostbaar’ leven niet beter weet te besteden dan om, als hij geen menschen behoeft te slachten, voor zijn plezier gemartelde, opgejaagde, expresselijk er toe gefokte dieren te komen vermoorden!

Waarachtig, de gastvrijheid kan ook te ver gaan! Als ze aan zulke mispunten wordt geboden, dan komt elk rechtgeaard mensch de verzuchting op de lippen: Waarom is het wezen niet gebleven waar hij thuisbehoort, inplaats van op onzen zak te komen profiteeren? Enfin, zoo'n gravenkroontje, en dan nog bovendien, als je 'n logé bent van den Prins der Nederlanden, dat dekt de lading. Een arme strooper, die, om een lekker maal te hebben, of wel om er wat aan te verdienen, een haas of konijn op verboden terrein of langs verboden weg machtig wordt, dien pakt de wet, en, als hij ervoor in de gevangenis heeft gezeten, omdat hij geen boete kan betalen, God, dan is hij een ‘geschandvlekte voor de maatschappij’, een die met den vinger wordt nagewezen door de ‘fatsoenlijke’ menschen, maar zoo'n dierenkweller, Graaf Rhoden, dìens gelukkige genezing komt in de courant, en diens edele levensloop van menschen- en dieren-beul wordt je meegedeeld als extra blij nieuws. - -

Wat een ‘christelijke’ samenleving toch! Zoo echt eene zooals Christus haar heeft gewild: broeders en zusters zijn, zelfde kinderen van éénen Vader, gelijk voor Hem!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II.
Zoo is het; maar....

Het onderstaande ingez. stuk uit de Nieuwe Rotterdammer legt zóó juist den vinger op de wonde plek, dat ik het in zijn geheel overneem.

De stedehouder van Christus en de oorlog.

(Ingezonden).

Zij, die met ons van den Stedehouder van Christus bij het uitbreken van den Wereldoorlog een Werelddaad hebben verwacht, zullen zich wel in de hoogste mate verwonderen over hetgeen in Protestantsche kringen wordt gezegd en geschreven ten aanzien van het bovenstaande.

De lof, die door vele Protestanten den Paus wordt toegezwaaid, verheft dezen op wereldheerschappij belusten kerkvorst toch inderdaad in geen enkel opzicht boven hetgeen door vorsten van onzijdige regeeringen is gedaan, om binnen de perken van het staatsbelang, in dit geval het belang van de Roomsche Kerk, de oorlogsellende eenigszins te verzachten.

Het wordt, dunkt ons, hoog tijd, dat men, hetgeen door den Paus in dezen is gedaan, tot zijn ware verhoudingen terug brengt.

Dit sluit vanzelve niet uit, dat ieder weldenkend Protestant den Paus dankbaar zal zijn voor hetgeen hij heeft gedaan om iets van het groote lijden te verzachten.

Anders wordt de zaak evenwel als wij ons de vraag gaan stellen: wat heeft de Paus niet als diplomatisch bemiddelaar en bezitter van wereldschen, politieken invloed, doch als Stedehouder van Christus gedaan?

De oorlog, die wij heden beleven, omvat bijna geheel het territorium der Roomsche Kerk.

De Paus heeft zich op het standpunt gesteld van strikte onpartijdigheid.

Hij heeft zijn verontwaardiging uitgesproken over de vele oorlogsgruwelen die er bedreven zijn.

Ja, hij heeft zelfs dezen oorlog veroordeeld als een gruwelijken broedermoord.

Maar was het enkel dit, dat wij van den Stedehouder van Christus moesten verwachten?

[p. 428]

Ons dunkt, wij hadden oneindig veel meer van hem verwacht.

Ons stellende op het Roomsche standpunt, dat het wettische, en niet dat van de vrijheid is, hadden wij van dezen Paus het groote woord tot al zijne geloovigen verwacht: ‘De wapens neer!’

De wapens neer op straffe van tijdelijke en eeuwige verbeuring der Kerkelijke genadegaven.

Als de Paus dit woord had gesproken, ja, als hij het heden nòg spreken wilde, zou de oorlogsmachine eensklaps stilstaan.

Dit hadden wij van hem verwacht en zoolang de Paus zich met dien hoogen titel tooit, zal hij op gevaar af van alleen te komen staan, dat woord moeten spreken.

Christus ging ook alleen zijn weg.

Christus koos Golgotha boven de koninkrijken dezer wereld, de gunst van gekroonde hoofden.

Is de Paus in dit opzicht ook Stedehouder van Christus?

J.B.TH. HUGENHOLTZ.

Vledder, Kerstmis 1915.

Wat echter is hier de wonde plek, die het den Paus onmogelijk maakt de hem toebedeelde rol van ‘Stedehouder van Christus’ te vervullen zooals het behoort? Dit, dat het zaakje, dat de R.K. Kerk zoo ontzettend handig wist te maken uit het door Christus gepredikte Christendom, te niet zou gaan, indien werkelijk een Paus den moed had om, gerugsteund door de R.K. geestelijkheid, Christus en Diens onvervalschte leer te stellen boven de R.K. Kerk.

Waarom bloeit het ‘zaakje’ der R.K. Kerk zoo magnifique? Omdat er geen geestelijken ter wereld zoo handig zijn als de R.K. geestelijken, waar het geldt uit de domheid en goedgeloovigheid van de massa op te bouwen een prachtgebouw (in figuurlijken zin) van macht en eer en rijkdom en invloed. Dat gebouw echter zou ineenzinken van af het moment waarop de R.K. Kerk waarachtig handelde naar de voorschriften van den stichter van den Christelijken godsdienst.

De Protestanten zijn verdeeld in tallooze elkaar opetende en hatende en vervolgende onderafdeelingen, van kerkgenootschappen, vrije-gemeenten, enz. Toch noemen ook zij zich allen naar Christus, en toch is het ook bij hen slechts schijn, geen wezen. De R.K. Kerk echter heeft hare kudde onder één hoofd vereenigd. En dat is uit een wereldsch oogpunt veel taktvoller, slimmer, voordeeliger. Maar uit een christelijk, een waarachtig christelijk oogpunt, heeft dit hoofd, deze ‘Stedehouder van Christus’ niets gemeen met den vriend der armen, die het evangelie der verlossing predikte als stichter van een nieuwe wereld. Hij, naar Wien de Paus zich noemt, zal waarschijnlijk, als er een oordeel is hiernamaals, tot hem en al zijn voorgangers op den pauselijken stoel zeggen: ‘Wat heb Ik met U te doen? Ga heen ik heb U nooit gekend’.

Want, Christus en Calvijn, Christus en Kuyper, Christus en de verschillende Pausen, alle eeuwen door, ik vráág U, kunt gij U grooter tegenstellingen denken?

Ik niet....

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.