De Hollandsche Lelie. Jaargang 29

De cavallerie in den modernen oorlog.

Iedere nieuwe oorlog brengt, dank zij de vooruitgang der krijgswetenschap, nieuwe problemen met zich. Toch is niet alles nieuw. Het optreden van Engeland tegen Duitschland naar aanleiding van het schenden der Belgische neutraliteit is niet nieuw.

Metternich kon nog gelooven, dat het bestaan van België niemand interesseerde. Wij lezen in zijn Mémoires: ‘L'existence du royaume belge est le produit de circonstances fortuites, non celui de conditions, soit géographiques, soit historiques, conditions sur lesquelles repose la force véritable des Etats.’ De onjuistheid van die meening is sinds gebleken, maar Metternich kon toen weten, dat Engeland nooit meer zou toelaten dat België afhankelijk werd.

Hendrik de Vierde van Frankrijk besprak met Koningin Elisabeth de mogelijkheid van een verbond met Engeland. Haar antwoord luidde: ‘Tant que vous voudrez, mais ne touchez pas aux Pays-Bas.’

Na 1866 zeide Derby ongeveer hetzelfde tegen Baude: ‘Je puis vous dire ici ce que je ne dirais pas au Foreign Office: je comprends que vous ne puissiez pas tolérer ce qui se passe et que vous cherchiez des compensations du côté de l' Allemagne; faites ce que vous voudrez, mais ne touchez pas à la Belgique.’

Ook Lord Stanley uitte zich op die wijze tegen den Franschen Gezant: ‘Aussi longtemps que l'Egypte, Constantinople ou la Belgique ne seront pas mis en cause, nous nous abstiendrons d'intervenir dans les affaires du continent; mais, si vous attachez du prix au maintien de la paix, évitez ces trois questions.’

Op dezelfde wijze trad Engeland op voor België in 1870 en hield zich buiten den oorlog toen België vrij bleef.

Hier stond Duitschland dus voor een oude, bekende kwestie. Het aanvallen van België om Frankrijk gemakkelijker te bereiken beteekende een oorlogsverklaring aan Engeland.

Een zeer nieuw vraagstuk is, welke waarde men toekennen moet aan de cavallerie in den tegenwoordigen oorlog.

Vroeger was de cavallerie het oog van het leger. Het was de verkenningstroep bij uitnemendheid. Buitendien was de taak der cavallerie de overwinning te voltooien door charges op de wankelende vijandelijke infanterie. Doch ook na de overwinning was de taak der cavallerie niet afgeloopen. Haar werd de vervolging der verslagen vijandelijke legermacht opgedragen om van den terugtocht een vlucht te doen worden. En eindelijk moest de cavallerie voor de eigen infanterie een ondoordringbaar gordijn vormen

[p. 124]

om voor den vijand de bewegingen der infanterie te verbergen.

Men weet hoe in de Napoleontische oorlogen de Fransche cavallerie haar taak op schitterende wijze vervulde en hoe Murat o.a. bij Jena de overwinning voltooide. Bij den tocht naar Moskou verloor Napoleon bijna geheel zijn cavallerie, en aan het gebrek daarvan schreef hij toe dat de overwinningen bij Lützen, Bautzen en Dresden niet beslissend waren. Ook in 1814 heeft, hij een te kort aan bereden manschappen. Bij Vauchamps echter is het Grouchy, die met zijn cavallerie vanuit Fromentières het Pruisische corps haast vernietigt.

Bij Saint Dizier versloeg Napoleon de cavallerie van Winzingerode. Dit corps had echter gediend om als gordijn voor Napoleon verborgen te houden dat de legers van Schwarzenberg en Blücher niet Napoleon volgden, maar oprukten naar Parijs.

Bij Waterloo zien wij hoe de kurassiers van Lhéritier, Delort, Wathier, Roussel d'Hurbal, de jagers van Lefebvre-Desnoettes en de dragonders en grenadiers van Guyot onder bevel van Ney hunne schitterende charges doen op ‘la ligne anglaise ébranlée. Meer dan zestig escadrons deden daar het bovenmenschelijke en de overwinning zou daardoor aan het Fransche leger geweest zijn zonder de komst van Blücher en het wegblijven van Grouchy.

Op dezelfde wijze trachtte Lutzow voor de Pruisen de overwinning bij Ligny te voltooien. Zijn charges werden echter door de carrés der Garde afgeslagen en hijzelf gevangen genomen.

Ook bij Wörth mislukte een dergelijke poging en charge der Fransche kurassiers.

De tegenwoordige wapens hebben de taak der cavallerie belangrijk gewijzigd. Als verkenningswapen is er toch niet veel waarde meer aan te hechten: ‘En ce qui concerne l'exploration, il ne faut pas perdre de vue que la cavalerie est maintenant arrêtée par le feu à des distances où elle ne peut encore rien voir.’

De taak van verkenning is tegenwoordig grootendeels overgenomen door de aviateurs. Daarom moet de tegenwoordige cavallerie van aard veranderen en geheel en al worden een corps bereden infanterie.

Reeds Napoleon heeft ingezien, dat de cavallerie als zoodanig dienst moest doen. Zoo schreef hij 12 November 1811 aan den Minister van Oorlog Clarke: ‘Mon intention est que chaque homme ait un fusil, que cela soit un mousqueton très court, porté de la maniére la plus convenable aux cuirassiers, peu importe’.

En voortgaande op die gedachte schreef hij 26 December 1811: ‘J'ai pris un décret pour armer les cuirassiers d'un mousqueton et les lanciers d'une carabine’, en den 15 Februari 1812: ‘Le mousqueton sera armé d'une baïonnette dont le fourreau s'attachera au ceinturon du sabre comme dans l'arme des dragons’.

Zeer eigenaardig is het tegenover die wijze besluiten van Napoleon te lezen, dat de Duitsche Keizer 3 Januari 1890 beval, dat de geheele cavallerie gewapend moest worden met de lans.

Zeer eigenaardig noemden wij dat besluit, en dat is het zeker als wij nagaan, dat de militairen het er ongeveer over eens zijn dat de charges wel tot het verleden behooren en dat niemand minder dan de Generaal de Négrier schreef: ‘Le combat à cheval sera l'exception. Le combat àu pied passe au premier plan’.

Volkomen juist is het trouwens dat, zoodra de cavallerie het gordijn, dat hen van de vijandelijke linie scheidt, wil verwijderen met het blanke wapen, de lans en de sabel, dit onmogelijk blijkt. ‘La grande portée, l'invisibilité et la rapidité du tir ne permettent plus à la cavalerie de déchirer avec ses sabres les rideaux dont s'entoure l'adversaire, et derrière lesquels il manoeuvre. Malgré l'aide du canon elle est actuellement impuissante’. Gedurende den Russisch-Japanschen oorlog bleek de waarheid van deze woorden. De numeriek zooveel sterkere Russische cavallerie heeft nooit eenige informatie van waarde kunnen geven en als zij medevocht was het te voet. Om werkelijk wat te weten te komen zonder behulp van aviateurs heeft men behoefte aan verkenners, éclaireurs.

De oude waarde der cavallerie keert terug als de vijand verslagen is: ‘Quand la déroute est commencée, quand la panique saisit les troupes en désordre’. De tegenwoordige oorlog heeft ons doen zien, dat de paniek zooals die na Waterloo voorkwam voorbij is. Een leger vlucht niet meer als schapen van Brussel naar Parijs, maar vindt geslagen, achterwaarts vooraf gereedgemaakte nieuwe stellingen, waardoor in ieder geval een paniek voorkomen wordt.

Dat deze nieuwe ideeën omtrent het gebruik der cavalleristen te voet niet nieuw zijn blijkt wel uit de geschiedenis van den slag van Cedar Kreek. Gedurende dien slag

[p. 125]

kwam Generaal Sheridan met zijn cavallerie aan, deed zijn mannen afstijgen en tirailleursgewijze de versterkingen van Generaal Sarly aanvallen. Daardoor werd die slag door Sheridan gewonnen. Op dezelfde wijze trad Sheridan op met zijn cavallerie in 1865 bij den slag van Five Forks. Ook daar versloeg hij de Zuidelijken door gebruik te maken van zijn ruiters als infanterie.

Ondanks die les hebben de Oostenrijkers bij Sadowa en de Franschen bij Saint Privat daarvan geen profijt getrokken en hun cavallerie werkeloos gelaten omdat het oogenblik voor charges maar niet kwam. De Négrier zegt ook dat de taak der cavallerie vooral is, de spoorwegverbindingen aan te vallen. ‘La guerre moderne est la guerre des chemins de fer, dont la cavallerie sera le plus dangereux ennemi’. Gedurende den Japansch-Russischen oorlog is gebleken hoe weinig waarde dergelijke aanvallen hebben, zelfs als de spoorwegen slechts door zwakke infanterieafdeelingen verdedigd worden. Zoo mislukte bijv. de aanval van Generaal Mitchenko op den spoorweg Yinkeou-Newchouang ondernomen met 5000 cavalleristen en zes batterijen door den tegenstand van 1000 Japanners.

De enorme waarde van cavallerie scheen op den voorgrond te treden door het buitengewone optreden van Generaal de Wet in den Transvaaloorlog. Maar eensdeels was zijn corps eigenlijk voortdurend snel zich verplaatsende bereden infanterie, terwijl zijn mislukking van den opstand tegen het Engelsche Bestuur in 1914 demonstreerde hoe weinig zelfs dergelijke afdeelingen vermogen tegen de meerdere snelheid en betere bewapening van gepantserde auto's.

Generaal Bernhardi schreef ook beschouwingen over de waarde der cavallerie, waarin hij voorstond een optreden van dit corps tegen de vijandelijke linies.

Eerst in 1903 is men er ook in het Duitsche leger van overtuigd dat het gevecht te voet hoofdzaak is, dat te paard bijzaak en uitzondering. Het gevolg van die veranderde opvatting is dat de Duitsche cavallerie een nieuwe carabijnbewapening kreeg, met een draagwijdte van 2000 meter.

In Engeland was het Lord Roberts, die in de voorrede van het nieuwe reglement voor de cavallerie, 1 Februari 1904, wees op het feit, dat de cavallerie geworden is bereden infanterie. Naar aanleiding daarvan verwerpt hij de charges ongeveer geheel. Hoogstens wil hij ze toestaan nadat het artillerieen infanterievuur de geheele actie zoo voorbereid hebben, dat het vijandelijk leger verslagen is. Maar dan nog eischt hij, dat de charges niet in gesloten gelederen geschieden, maar als het ware tirailleursgewijze. Zelfs bij Waterloo wisten de enkele afdeelingen der Garde, die in goede orde retireerden, de Pruisische cavallerie verre van zich te houden. Met het zooveel betere geweer is het zelfs voor een geslagen legerafdeeling niet moeilijk een cavallerie-charge af te slaan.

Daarom zegt hij terecht, dat terwijl vroeger de sabel het hoofdwapen en het geweer voor den cavallerist bijzaak was, dit nu juist omgekeerd is. De sabel is bijzaak geworden en menig ruiter zal na den oorlog moeten erkennen herhaaldelijk in het vuur geweest te zijn zonder ooit den sabel uit de schede gezien te hebben.

Daarom moet iedere afdeeling goed voorzien zijn van artillerie, van mitrailleuses. Zoodra toch eenig gevecht te voet geleverd moet worden is artillerie dringend noodig.

Bij den slag van Bar-sur-Aube deed Oudinot zijn artillerie over de Aube brengen, twaalf kilometer van zijn legercorps verwijderd, want zooals de Generaal Maulmont in vollen ernst beweerde, zouden die kanonnen geweest zijn ‘un embarras en cas d'attaque.’ Houssaye vroeg naar aanleiding van die woorden: ‘Mais livrer bataille sans canons, n'est-ce pas le pire des embarras?’

Die juiste woorden zijn nu van toepassing op ieder cavalleriecorps. Wil men daarmede strijden, dan moet de artillerie even krachtig zijn als van een even groote infanterie-afdeeling.

In een Fransch opstel over de waarde van de tegenwoordige cavallerie wordt in het bijzonder gelet op het moreel van de tegenpartij. Daarin wordt o.a. gezegd, dat indien men te doen heeft met Chineesche troepen, men dan onmiddellijk charges doen moet. Het geweer toch heeft in handen der Chineezen niet dezelfde waarde, die het heeft wanneer Franschen het gebruiken. Daarin wordt ook beweerd, dat hun natuurlijke moed de Franschen slechts geschikt maakt voor het offensief. De Duitsche legers weten uit de gebeurtenissen van 1914, dat de Franschen zoowel voor offensief als voor defensief optreden bijzonder geschikt zijn.

Dat inderdaad in de moderne veldslagen van verscheidene dagen, ja weken, een tijd komen zou, waarop het uitvoeren van een charge de uitgeputte vijand overhoop zou

[p. 126]

werpen, is uitgesloten. Wel wordt dit nog door verscheidene hoofdofficieren der cavallerie volgehouden, doch dit is slechts een vasthouden aan oude tradities. Van ouder tot ouder rekende de cavallerie zich beter en hooger dan de infanterie. Het wil er maar slecht in, dat ze eigenlijk infanteristen geworden zijn, infanteristen, die er een paard op na houden. De Duitsche Keizer en vooral de Kroonprins houden van cavallerie-charges. Zij houden ervan juist bij de manoeuvers te demonstreeren, dat charges geschikt zijn om den gedemoraliseeren tegenstander overhoop te werpen. Dat moge in manoeuvers gelukt zijn. Deze oorlog is er om te bewijzen dat de oude rol van de cavallerie afgedaan heeft.

De cavallerie is niet meer ‘l'arme du choc,’ maar niettegenstaande dat, is het voor dit corps in het bijzonder noodig, dat het gecommandeerd wordt door jonge officieren. Daarvoor is in het Duitsche leger in het bijzonder gezorgd. Maar overigens strijden aan beide zijden de ruiters mede in de loopgraven. Een kapitein der Fransche cavallerie schreef, dat hij werd envoyé au feu dans les tranchées. Nu is het opmerkelijke, dat feitelijk geen leger in de oude beteekenis van het woord er meer cavallerie op na houdt. L'arme du choc heeft afgedaan, maar niettegenstaande dat, is het een dringende eisch des tijds de cavallerie zoo sterk mogelijk te maken. Die wensch, op het eerste oogenblik overdreven lijkend, is toch juist. Napoleon deed zijn infanterie snel verplaatsen in boerenkarren. In onzen tijd gebruikt men daarvoor de spoorwegen, maar niet altijd en niet overal zijn die beschikbaar of in voldoende mate beschikbaar.

De tegenwoordige veldslagen geschieden overal aan een bijzonder lang front. De vijand tracht hier en daar dat front te doorbreken. Op de bedreigde punten moet zoo noodig versterking worden aangevoerd. Welk corps is daartoe beter geschikt dan een bereden corps? In ons leger moet de cavallerie in verhouding tot de tegenwoordige legersterkte minstens verdubbeld worden, en ‘last not least’ moet voor de bereden corpsen gezorgd worden dat er voldoende paarden aanwezig zijn.

Schijnbaar lijkt deze vraag absurd, doch inderdaad is er een te kort aan paarden. Uit gebrek aan paarden doen bereden corpsen oefeningen te voet, zoodat cavaleristen komen klagen over doorgeloopen voeten, een kwaal waarover hoogstens hunne paarden mochten klagen.

Vandal zegt sprekende over Murat ‘dans ses témérités légendaires et ses gaspillages de bravoure’ gedurende de tocht naar Rusland, ook hoe dapper hij en zijn cavallerie zich aan de Moskowa gedroeg. ‘Au moment décisif, lorsqu'il fallut reprendre la grande redoute enlevée le matin et réoccupée par l'ennemi, tandis que l'infanterie d'Eugène assaillit de front le retranchement, la charge tournoyante qui s'abattit sur l'intérieur de l'ouvrage en ruée frénétique se fit sous le commandement supérieur de Murat.’

Dergelijke feiten, die onder meer bewijzen de waarheid van het bekende: ‘Tant vaut le chef, tant vaut l'armée’ evenals van het: ‘Le vainqueur est celui qui, avant, ne doute pas qu'il le sera et, après, qu'il l'a été’, kunnen in den tegenwoordigen oorlog niet meer voorkomen. Met cavallerie neemt men geen ‘grande redoute’ meer. Maar wij hebben aangetoond, dat ons leger een zeer sterke cavallerie noodig heeft. Behalve de daarvoor reeds genoemde redenen, bestaat nog het feit, dat daardoor het moreel van den troep beter wordt. Men weet dat ieder oogenblik versterking kan komen en gelooft dus in de overwinning. ‘La crainte d'être battu, c'est déjà la défaite.’

Uitbreiding van onze bereden corpsen tot de noodige sterkte brengt groote uitgaven met zich. Maar de grootste antimilitairist zal door dezen oorlog geleerd hebben en gaarne dat geld uitgeven om onze onafhankelijkheid en onze neutraliteit te kunnen handhaven.

Na den oorlog zullen de noodige verbeteringen wel aangebracht worden, waaronder in de eerste plaats afschaffing der loting. Doch die verbeteringen moeten dan ook onmiddellijk komen, anders toch gebeurt het nooit. Het Hollandsche volkskarakter is zoo, dat alle leed weder gauw vergeten is en men daarom dan geneesmiddelen niet meer noodig acht.

P.J. DE BRUÏNE PLOOS VAN AMSTEL.