De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

Van het dagelijksche leven.
(Vervolg van No. 44.)

Toen ik in ‘het Vaderland’ las, naar aanleiding van het Vrouwen-congres vóór den Vrede, dat de presidente, Miss Addams, ‘geen decoratieve persoonlijkheid kan genoemd worden,’ ‘eene vrouw is van omstreeks 60 jaar, die een prettigen aangenamen indruk maakt,’ dat ‘dr. Augusta Augspurg er uitziet met haar kortgelokt haar en heur fluweelen japon als een edelman uit de middeleeuwen,’ enz. enz., zie toen dacht ik bij mijzelve: Het verschil tusschen de geslachten zal er wel nooit uitgaan, n'en déplaise alle mogelijke gelijkheidstheorieën, waarin óók het vooruitstrevende Vaderland nogal sterk is, juist óók in zake vrouwenvraagstukken. Immers, hoe zouden de mannen moord en brand schreeuwen over ons-vrouwen, gingen wij hunne vergaderingen

[p. 683]

beschrijven op diezelfde wijze: ‘Meneer X, de president, is een kort dik mannetje, heeft een goedig blozend gelaat, maar ziet er niet bepaald imposant uit’, ‘meneer Y draagt een flipperdasje en socialistischen hoed,’ ‘meneer Z heeft een zeer gesoigneerde kleeding in tegenstelling van meneer A, die bepaald eerst naar een 1sten-rang kleermaker moet gaan’. ‘En meneer B. is zoo recht het type van een gentleman, met zijn innemend gedistingueerd voorkomen en mooie tanden en lieve vriendelijke manieren.’ (zie in dit verband het Vaderland over Miss Macmillan).

Enfin, het is, alles saamgenomen, héél natuurlijk. Een man zal altijd - al heeft hij in theorie nog zulke fraaie gelijkheidsdenkbeelden - zich laten influenceeren door de vrouwelijke eigenschappen en uiterlijkheden en bekoringen, en omgekeerd is een vrouw evenzeer voor al die dingen in een man niet ongevoelig, - al beweert ze ook honderd en duizend en eenmaal het tegendeel. Daarom ook betreur ik 't altijd oprecht, wanneer vrouwen, juist waar zij een of anderen op den voorgrond tredenden rol spelen, te weinig stilstaan bij haar uiterlijk voorkomen, en daardoor de goede zaak, waarover zij 't hebben willen, reeds van te voren kwaad doen. Uit de bovenstaande Vaderland-beschouwingen ziet ge weer hoè er op het uiterlijk wordt acht gegeven. Van de dames van het Vrouwen-Vredes-Congres kan men echter niet zeggen dat zij daarvoor onverschillig waren; over het algemeen kenmerkten zij zich door zorg voor haar toilet, en door keurig voorkomen, maar des te meer speet het mij bepaald, dat juist onder de Duitsche aanwezigen, - de goeden niet te na gesproken - meer dan eene dame was, die het gewone verwijt rechtvaardigde, dat eene Duitsche vrouw achterstaat in smaak, en in zin voor bekoring, bij de Latijnsche rassen, een verwijt waarin in het bijzonder de Fransche pers zich in deze laatste maanden dagelijks verlustigt. De reformkleeding b.v. is een zoo geheel en al overwonnen standpunt. - Die dames zelfs, die ten onzent voor een tiental jaren er de kunstdoenerige gefortuneerde leidsters van waren, hebben reeds lang haar toevlucht genomen òf tot corset óf althans tot gehéél-gewone japonmodellen, - dat het bepaald achterlijk aandeed daarvan nog hier en daar een enkele xemplaar dezer óók reeds in Duitschland terzijde gestelde mode-‘nuttigheid’ aan te treffen. Natuurlijk, - leent somwijlen figuur en gestalte er zich toe àlles te kunnen dragen, - dan kan men er óók in reform tenminste nog dragelijk uitzien wanneer men althans het gezond verstand bezit zich niet te laten verleiden tot die korte jakjes, zóógenaamde blouses, en hooge rokken met schouderbanden, die een tien jaar geleden elke vrouw tot een ‘hobbezak’ stempelden. Ik denk hierbij aan een Duitsche dame, lang en slank, met een frisschen teint, wier grijs-zijden losvallend corsetloos gewaad den indruk gaf van een eleganten tea-gown. Maar tegelijk ook heb ik een andere van dezelfde nationaliteit voor oogen, in kleurlooze tinten, in elk opzicht, in gelaat, haar, japon, alles in hetzelfde grauw-geel. En dan die japon, - het figuur zwaar en groot en lomp - zonder corset, maar toch aangesloten van vorm! Het was afschuwelijk!

Den Engelschen en Amerikanen moet men, als steeds, den eereprijs toekennen in de gave zich elegant te kleeden, met distinctie, en in de voor heur haar en heur figuur passende nuances. Miss Macmillan b.v. kon bij heur fleurig gelaat en mooi grijs haar zeker geen betere kleur kiezen dan het zwart waarin ik haar een paar malen heb gezien. En Miss Addams, van wie het Vaderland ons nu reeds verried dat zij ‘geen decoratieve figuur’ is te noemen, bezat den goeden smaak om óók niet te willen in het oog vallen, noch door meedoen in gróót toilet, noch door excentriciteiten van: ‘Het kan me niet schelen’, in dien anderen omgekeerden zin, waarin sommige leelijke zeer-bekende vrouwen uitmunten, ook ten onzent, door te loopen in heel korte rokken, met heel gekke hoedjes op, en met heel uitgesproken malle kleeren aan. Neen, Miss Addams kon zich niet beter kleeden dan zij het deed, gegeven heur figuur en heur leeftijd, eenvoudig, donker, maar keurig.

Nu ik de Engelsche distinctie ten voorbeeld stel, nu wil ik óók opmerken hoe eene Engelsche of Amerikaansche mij in dat opzicht opviel door een uitgesproken fout in haar kleeding, een fout waaraan vele dames zich schuldig maken, namelijk het leelijke tentoonstellen der sous-bras. Gehuld in een zeer fijn voile-toiletje, droeg zij daaronder géén ondoorzichtige ondertaille, - met het gevolg dat men bij elke harer bewegingen (en zij gesticuleerde druk) groote breede witte sousbras zich zag afteekenen op hare bloote armen en onder haar doorzichtig zwart japonlijfje. Indien men sous-bras draagt, dan moet men zorgen dat die onzichtbaar blijven; het fijnste toilet wordt anders vulgair, en zelfs belache-

[p. 684]

lijk. De door mij bedoelde dame is hiervan een zeer goed voorbeeld, wijl zij èn fijngekleed èn knap van voorkomen was, zoodat alles in haar voordeel meewerkte, had ze 't niet volkomen bedorven met die léélijke sousbras. In Holland en Duitschland heb ik deze fout meermalen geconstateerd; bij Engelsche dames daarentegen tot hiertoe nog nimmer.

Heel aardig deden aan de jonge meisjes, die ‘page’-diensten verrichtten, met hare groote blauwe en witte linten van den schouder afhangend; ze ‘deden’ in de zonnige vroolijke voorjaarsdagen die het congres begunstigden; licht en jeugdig, maar niet overdreven mooi gekleed, en vriendelijk en hulpvaardig optredend. Heel aardig óók was een voilejaponnetje van blauw (ruitje), waarvan de draagster, die ik later leerde kennen, mij vertelde het te hebben gekocht bij de firma Gerzon, hier en in Amsterdam, een japonnetje dat, neven het voorrecht een zeer gekleeden indruk te maken, het andere niet minder gróóte voorrecht bezat van volstrekt niet duur te zijn - zooals de bezitster mij verried.

Naar aanleiding van verschillende tot mij gerichte vragen door lezeressen, heb ik te beantwoorden in de eerste plaats de correspondente 1813, aangaande de nieuwe haarbehandeling door den heer coiffeur van H.M. de Koningin en Prinses Juliana, Noordeinde alhier. De heer Hamburger, bedoelde coiffeur, heeft zijne brochure daarover nog niet gereed, maar deelde mij reeds voorloopig mede, hoe hij in hoofdzaak natuur-geneeskracht verbindt met enkele plantaardige middelen, zoodat zelf-behandeling, na een consult met hem, uiterst gemakkelijk is. Ik raad mijne correspondente dit consult dus aan, schriftelijk of mondeling. Daar zij hier ter stede dikwijls komt, - zooals ik uit hare correspondentie weet - is het laatste misschien het meest practische van alles in dit geval.

Mevr. ‘Jo’ heeft gelezen in een der vorige Lelies over het uitstekend adres waar ik, na de geheele stad afgezocht te hebben, terstond slaagde in het vinden eener soort voile zooals ik ze in Parijs steeds overal kan koopen. Zij vraagt mij thans haar dit adres nog eens te willen herhalen, hetgeen ik gaarne doe; het adres is madame van Koert, Bazarstraat, modes, den Haag.

De corsetten- en hygiëne-quaestie, - die zoo nauw samenhangt, - doet ‘Yvonne’ informeeren of ‘het wààr is’ dat - gelijk een vriendin van haar ‘zich meent te herinneren’, - de corsetten van mevr. Derwel zijn aanbevolen openlijk in de Lelie door met name genoemde doktoren. Dit is inderdaad juist. Madame Derwel namelijk heeft mij indertijd gemachtigd te noemen de aanbeveling van haar adres door den zoo beroemden hart-specialiteit professor Wenckebach, vroeger te Groningen, thans te Straatsburg hoogleeraar, en eveneens noemde ik, onder hare goedkeuring, den naam van een ‘Medicinal-Geheimrat’, of zoo iets, in Baden-Baden, welke arts eene Hollandsche patiënte van hem had ondervraagd wáár zij haar zoo uitstekend hygiënisch corset had laten vervaardigen. Bedoelde patiënte nu was een cliènte van Madame Derwel, en deelde deze dit vleiend getuigenis mede. Ik kan mij den naam van den arts - dien ik indertijd inderdaad openlijk noemde in de Lelie - thans niet herinneren, en heb de bewuste Lelies niet hier bij de hand, van huis zijnde, maar wil gaarne bij gelegenheid naar zijn naam informeeren bij Madame Derwel-zelve.

Had ik ‘Yvonne's’ brief iets eerder ontvangen, dan had ik dit op straat kunnen doen, toen ik mevr. Derwel ontmoette, op weg naar ‘Villa Elisabeth’, een ziekenhuis in de Boschjes alhier,... waarheen zij een patiënte een corset ging passen. Ook dit feit is dus een bewijs hoe doktoren haar werk goedkeuren.

Mijne lezeressen zullen zich herinneren hoe ik dezer dagen vertelde van de echt-Hollandsche industrie: Holland huis, Willemspark weg 7 Amsterdam. 't Doet mij genoegen naar aanleiding daarvan de volgende briefkaart te hebben ontvangen:

Hooggeachte Freule Lohman.

Door Uw artikel aangelokt ben ik gisteren eens gegaan naar ‘Holland-Huis’ om een cadeau te koopen, en kan ik U zeggen, dat wij alleraangenaamst door Mèvrouw Lotsy zijn ontvangen en geholpen. U hebt heusch niet te veel gezegd: niet alleen is Mevr. L. een allervriendelijkste verkoopster, maar ook de dingen die zij ons liet zien waren bijzonder smaakvol en apart. Wij zijn dan ook volkomen naar onzen zin geslaagd, en ik wil niet nalaten U te danken, dat U onzen blik hebt gericht op dit prettige en smaakvolle magazijn.

Het is bijzonder vriendelijk en aardig van deze correspondente de moeite te nemen mij deze ondervinding te schrijven.

Dat zij, (de ondervinding,) aldus zijn zou, dat verwondert mij eigenlijk niet. Echter, niet iedereen is zoo beleefd voor een ontvangen informatie te danken. Aan kleinigheden als deze leert men zijn correspondenten kennen in veel opzichten. -

[p. 685]

Laan van Meerdervoort, Laan van Mindersoort, Laan van Bouw-maar-voort, Laan van En zoo voort. Ziedaar de geestige benaming, die wij Hagenaars allen kennen voor die in haar aanvang, nog steeds zoo bij uitstek aristocratische Laan van Meerdervoort daar waar zij haar begin neemt vanuit de Zeestraat, om zich dan, sinds den Haag zich zóó uitbreidde, te verlengen tot in het oneindige, tot aan de Duinen toe.

- - Wel, Madame Gimber woont natuurlijk in dat eerste, dat aristocratische gedeelte, bijna vlak tegenover ‘Bronovo’, dat gedeelte dat nog steeds voert den titel Laan van Meerdervoort, en waar de deftige rijkelui-huizen staan, en de elegantjes wandelen, en de véle auto's losloopende honden doodrijden. Welk een reusachtig verschil in stand, haar vroeger Maison de beauté, Stationsweg, en dit keurige huis: 71 Laan van Meerdervoort! O zeker, ook de woning op den Stations-weg, met exquisen smaak ingericht, deed U alleraangenaamst aan. Echter, eerst moest ge er komen, door volksbuurten, en met tram-lijnen die dientengevolge veel minder elegant publiek hebben dan die welke thans naar haar voeren: lijn 7, lijn 3, lijn 13, b.v. En, de exquise smaak der inrichting is natuurlijk overgebracht naar het nieuwe Maison de beauté, waarvan ik een volgende maal méér hoop te vertellen, wijl plaatsgebrek het mij thans belet. Alleen dit wil ik zeggen, dat de eigenlijke behandeling-kamer veel grooter en ruimer en vollediger ingericht is nog, dan die van den Stationsweg, door den warmwater-aanleg, en door de voor ons-dames zoo aantrekkelijke aanwezigheid van groote spiegelkasten. Waarlijk, in die vriendelijke lichte omgeving, met de witte meubelen, en de vertrouwenwekkende verschijning der zoo aardig hollansch-fransch-duitsch babbelende Elzasser directrice is het een genoegen het gelaat te laten masseeren, - iets wat vooral hoofdpijnlijdsters bijzonder veel helpt, schijnt het.

Want, ofschoon het doel dezer massage niet is iets van geneeskundigen aard, maar enkel wordt toegepast om de lijnen en vormen te wijzigen, of den bloedsomloop te verbeteren, geeft toch die zachte en voorzichtige spierbewerking meteen aan vele dames een zenuwkalmeerend en aangenaam gevoel van rust. - Voor sommigen, die dit niet schijnen te weten, voeg ik hier nog bij, dat madame Gimber een gesloten huis bewoont, en geen enkel uitwendig teeken heeft van Maison de beauté.

Insgelijks naar een gesloten huis, en insgelijks naar het aristocratische Laan van Meerdervoort-gedeelte, nog vóór Bronovo, verwijs ik Stania, voor het adres van den heer photograaf Ebner, wiens photo van mij, onlangs in de Lelie opgenomen, haar zóó interesseert, en zóó treft door de artistieke uitvoering, dat zij mij verlof vraagt zich met hem-persoonlijk over het cliché in verbinding te mogen stellen. Ik begrijp haar vraag in dit opzicht niet volkomen, wil haar echter gáárne toestaan zich tot hem-zelven te wenden dienaangaande. Zijn huisnommer is 60, méén ik; maar ook zonder die toevoeging, zal haar brief aan hem terecht komen. Hij is algemeen bekend.

En nu tenslotte nog een paar tooneeltjes van de straat, van het dagelijksche leven.

I. Een ‘landsverdediger’, stom-dronken, waggelt over de Badhuiskade te Scheveningen. (Het is eigenaardig, dat er bij zulke gelegenheden nóóit politie-agenten te zien zijn juist op diezelfde plaatsen waar ze anders altijd rondwandelen in zalig nietsdoen). Aan zijn arm hangt een Scheveningsche vrouw, in de eigenaardige, alleen door de inwoonsters nog gedragen kleederdracht van Scheveningen, zoodat aan hare afkomst in dit opzicht geen twijfel kan zijn, en, weder aan hàren arm hangt een.... kind! Beklagenswaardig slachtoffer van slecht voorbeeld! Nu reeds immers is dit kind zelve niet nuchter, - arm schepseltje van misschien hoogstens 12 jaar! Joelend, brullend, natuurlijk door een gróót oploopje gevolgd, zwieren ze langs den openbaren weg. En ik vraag mij af: Als straks ook wij oorlog krijgen, als dan ook dit dronken mispunt moet vechten voor een zaak, die hem niets kan schelen, waarvan hij niets begrijpt, waarvan hij niets afweet, als hij dan op deze zelfde brute dronkenmans-manier rond zich slaat, en moordt op den ‘vijand’, verhit door alcohol, nog opgehitst bovendien door honger, ontbering, doodsangst, dan.... heet hij plotseling een ‘held’, een die misschien wel een ridderorde verdient, die, - zoo hij aldus sneuvelt, - wordt nagezegd te zijn ‘gevallen op het veld van eer’. - Gedwongen mobiliseering, lediggang, alcoholmisbruik, reeds in vredestijd volgt hier het een uìt het ander, en máákt menigeen, die van huis uit oppassend was, tot een dronkaard en een mispunt. Wat echter wordt eerst uit dezulken als de oorlog hun recht geeft tot alle onrecht, hen dwingt te worden moordenaars en vechtersbazen, en hen voor de gróótste misdrijven van dien aard beloont met den leugen-naam: ‘held’...

II. Ik tram voorbij den Oud-Scheveningschen weg, dáár waar de kunstzaak Kleijkamp komt, en thans zieke soldaten worden

[p. 686]

verpleegd. Een mij bekend Haagsch dametje, uit dien kring die met geen enkel pakje ooit loopt, die zich freule laat noemen in plaats van juffrouw, die zich te voornaam acht om als je blieft of dankje te zeggen tot een ‘mindere’, enz., enz., stapt, op hooge hakjes, en met een wit-voiletje voor het in den loop der jaren spichtig verzuurd-geworden gezichtje, gewichtig-doenerig het hek binnen. Thans is zij, die anders zelfs geen voile of handschoenen, in keurig vloeipapier verpakt, zelve naar huis zou willen dragen uit een winkel, als een lastdier opgetakeld, en beladen met boeken, papieren, portefeuilles.... Zij is namelijk ‘nuttig’ geworden. En, al is haar woning bijna vlak naast het bedoelde Huis, al heeft ze bediening in overvloed om een en ander te laten bezorgen, thans ‘staat’ het, - vindt ze - zelve met dat alles te sjouwen.

O, ja, het ‘staat’ zéér, - zéér interessant en nuttig staat het!!

(Zie ook Overzicht van de Week in dit nommer).

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.