De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

De nationale Frauendienst in Duitschland.

Denzelfden dag toen die met geweld opgedwongene oorlogsverklaring aan Rusland de Duitsche mannen tot de wapens riep,^*) deed ook het verbond der Duitsche vrouwenvereeniging Berlijn aan zijne ongeveer 3000 takvereenigingen een oproep, om evenzoo de Duitsche vrouwen in dienst voor het vaderland bereid te maken. Het plan van dit nieuwe vaderlandsche verbond, dat den naam van nationale vrouwendienst aannam, was om het medewerken der vrouwen tegen sociale oorlogsverlegenheden in alle opzicht tegemoet te komen, en hun werk bestond daarin, eerstens levensmiddelen en spijzen aan behoeftige kinderen, kraamvrouwen, enz. en hoofdzakelijk werk aan diegenen te geven die door den oorlog zonder hulp waren. De vereeniging van het Roode Kruis zou niettegenstaande aan de geblesseerden dezelfde verpleging en ondersteuning overlaten blijven. In de meeste Duitsche steden hebben zich dadelijk na het begin van den oorlog de lokale vrouwenvereenigingen aan het nieuwe hulpsverbond aangesloten, die zich dan in de verschillende plaatsen naar de lokale omstandigheden en behoefte meer of minder verder ontwikkelden. In menige steden werkt de nationale vrouwendienst in nauwe aansluiting met de vereeniging van het Roode Kruis en wijdt zich hoofdzakelijk kraamvrouwen en vluchtelingen te onderrichten, werk te verschaffen en nood te verhinderen. In vele plaatsen is ook de vrijwillige hulp der vrouwen direct in de stedelijke oorlogsverpleging overgenomen, en heeft dikwijls zulk groot succes ondervonden, dat het werkgebied van de nationale vrouwendienst aldaar tot eene nieuwe soort van stedelijke administratie aangegroeid is, zooals bijvoorbeeld in Hannover, waar het volk reeds van een vrouwenstadhuis spreekt.

In Hannover hadden de wethouders direct na

Frl. MATHILDE DREES, 2e Voorzitster National Frauendienst Hannover.

het begin van den oorlog nieuwe inrichtingen gemaakt: eerst hulp voor de noodlijdende nabestaanden der soldaten, en dan de stedelijke hulp voor al diegenen die door den oorlog in nood geraakten. Die nieuwe Bureaux daartoe werden in het leege oude stadhuis aangelegd waar nu reeds sedert 7 maanden de nationale vrouwendienst onder leiding van het stedelijke bestuur, trouw en onvermoeid de vrijwillige aangename plichten waarneemt, dankbaar op deze wijze het bedroefde vaderland te helpen.

Vrouwen van den nationalen vrouwendienst zitten met de wethouders in het comité van de beiden hulpbureaux, ofschoon ook ver-

*) Noot red:
Dit artikel is mij door de auteur van uit Hannover toegezonden. Ik neem natuurlijk voor deze uiting geen verantwoordelijkheid op mij.

[p. 678]

schillende afdeelingen bijna alleen door vrouwen bestuurd worden. Slechts weinig betaalde personen zijn er bij geplaatst om ook daardoor de nood aan werk praktisch tegen te werken, slechts weinig heeren hebben zich natuurlijk voor deze vrijwillige hulp bereid gevonden. Menige vrijwillige vrouw is door oudere plichten die zij daarbij vervullen moet goed aangeleerd, andere hebben door hun beroep gedurende den oorlog opgegeven om geheel vrij voor den dienst van het vaderland te zijn. Aan het hoofd van den nationalen vrouwendienst in Hannover staan twee bijzonder degelijke vrouwen die reeds lang in socialen dienst met succes gewerkt hebben. Het werk van den nationalen vrouwendienst in Hannover bevat 5 verschillende afdeelingen en in de stedelijke hulpbureaux

Frl. PAULA MULLER, 1e Voorzitster. Frl. FRIEDE ROTTVIG, 1e Secretaresse.

heeft men 6 afdeelingen. Het hulpbureau is in het benedenhuis van het oude paleis der Welfen, dat eenigen tijd als stadhuis gediend heeft, maar leeg stond nadat men een nog grooter en prachtiger stadhuis gebouwd had. Het stedelijke hulpbureau was alleen maar in de eerste étage; intusschen is ook de geheele tweede étage, en nu nog daarbij een nevenstaand gebouw voor dit gezegende werk ingericht. De eerste afdeeling van het oorlogshulpbureau protocolliseert eerst alle gaven voor ondersteuning en geeft ze dan aan het bureau van onderzoekingen waar eene geheele tros van dames is die onderzoeken moeten of de hulp benoodigd of onverdiend verlangd wordt. Gedurende den geheelen oorlog blijven deze dames met die huishoudingen in verbinding, die tot hunne afdeeling behooren, om hun te helpen en te troosten. Behalve dat heeft het oorlogsbureau een naaizaal, eene uitdeeling van werk en een informatie-bureau waar beproefde rechtsgeleerde heeren en dames, in alle rechtszaken raad geven. Een hulpbureau zorgt voor het betalen en voor de bezwaren van de huur, waarbij ook de hulp van den nationalen vrouwendienst ten nutte was, om daardoor kosten te vermijden en om vrede te stichten tusschen verhuurder en huurder. Het stedelijke hulpbureau heeft verschillende afdeelingen, een voor uitgave van levensmiddelen of middageten, een voor toevlucht van kinderen en een voor kraamvrouwen, een voor beschaamde armen, een

Op de verzamelplaats. Helpsters van Nat. Frauendienst bij het verstellen van geschonken kleedingstukken, die weder verder verstrekt worden.

voor uitgave van kleeren en schoenen en een waar geld-ondersteuning verdeeld wordt. Ieder geval wordt met zorg en nauwgezet onderzocht op welke wijze men tot een gelukkig resultaat komt. En ik wil hierdoor bemerken dat ook het Duitsche volk van den werkenden stand, die door den oorlog zoo schrikkelijk te lijden heeft de vele noodlijdende vrouwen en moeders dezen treurigen tijd met verhevenheid en moed dragen; en dat zij evenzoo als het geheele Duitschland aan de eigenlijke overwinning van de eerlijke Duitsche zaak gelooven. Sedert begin van het jaar is nog een zeer noodig en energisch gevoerd hulpbureau er bijgekomen: de levensmiddel-commissie, die helpen zal het

[p. 679]

wreedzame onmeedogende verhongeringsplan van de Engelschen te niet te maken. Oorlogskookboeken zijn in druk gegeven en zijn voor niet te krijgen; kooklessen worden gegeven om deze nieuwe recepten te probeeren, voorlezingen worden gehouden, om steeds spaarzame spijzen te bereiden, opdat het groote Duitsche land tot de volgende oogst bestaan kan. Dagelijksch zijn er spreekuren voor alle vragen. Behalve dit heeft de nationale vrouwendienst in Hannover nog een toevluchtshuis voor werklieden waar fabriekmeisjes onder opzicht hunne maaltijden zelf koken, in huiswerk onderricht worden en nevens eenige theoretische lessen naaien en verstellen leeren. Ook eenige naaicursussen worden in de verschillende wijken voor niet ingericht, en deze worden druk bezocht. Benevens deze worden ook voorlezingen over hygiène, opvoeding en tegenwoordige geschiedenis gehouden door dames. En nevens deze verschillende opgaven heeft het onvermoeide comité van de nationale vrouwendienst nog tijd om oorlogsavonden in te richten, waar voorlezingen over den tegenwoordigen oorlog gehouden en huishoudelijk debatten besproken worden. Poëzie en muziek van verschillende kunstenaars geven ook voor korten tijd verlustiging en uitspanning en deze gemeenschappelijke uren dragen tot vriendschap der verschillende standen van vrouwen bij. Op deze wijze hebben de Duitsche vrouwen in Hannover evenzoo in andere steden van Duitschland getracht aan het groote werk der Duitsche mogendheid te helpen, dankbaar en trotsch dat zij in dezen harden oorlogstijd ook aan deze eindelijke overwinning en vrede bijdragen kunnen.

Dr. KATE WOLTERECK.