De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

Van het dagelijksche leven.
(Vervolg van No. 41.)

Het was geen gelukkig debuut voor een Duitsche mode, dat zij zou worden ingevoerd, na het uitbreken van den oorlog, door die bekende dochter van een ‘steinreichen’ Berlijnschen finanz-mann, die voor enkele maanden had gehuwd een Engelschen lord, en die dus door dat huwelijk thans feitelijk behoort tot de ‘vijanden’. Reeds die daadzaak op zichzelf maakte ‘Der Kleiderkasten’, zooals zij, lady Mitford, hare mode étalage had gedoopt, weinig-populair, die daadzaak van haar Engelsch huwelijk, neven en naast haren te grooten rijkdom, waardoor hare mode-vindingen, onder leiding van artisten, en van wie daarvoor trachten door te gaan, van veel te kostbaren aard zijn geworden voor het groote publiek. Der Kleiderkasten was dientengevolge bestemd na zijn geboorte te overlijden, - elk mensch kon dat vooraf begrijpen, - maar bovendien.... zal ooit een Duitsche, speciaal een Berlijnsche vrouw, eene Duitsche mode weten te scheppen die er ingaat?

Toen ik nog was in Duitschland, in de eerste maanden van den oorlog, toen haalde men in Frankfürt a/M, - dat ongetwijfeld veel eleganter is dan Berlijn, maar ook in hoofdzaak alle modellen betrekt uit Parijs, - zeer twijfelend de schouders op over een ‘Duitsche mode’. ‘Onze dames hier zullen na den vrede zich toch weer in Parijs willen kleeden’ - was de algemeene opinie. En inderdaad, ook mij lijkt dat niet onwaarschijnlijk. De vrouw is te zeer gewoon naar ‘de’ mode (die nu eenmaal komt uit Parijs) te vragen, dan dat zij er zich van zou durven rekenschap geven hoe hare eigen individualiteit heel dikwijls treurig ten onder gaat door deze slaafsche navolging-zucht. ‘Eines schickt sich nicht für Allen’. Wat de Parijsche midinette, de kleinvoetige française, met hare beauté du diable, zich dikwijls kan veroorloven, het maakt eene op zichzelf beschouwd soms zeer mooie Germaansche vrouw eenvoudig-weg belachelijk.

Daar hebben wij het! Eene Germaansche mode! Zou die zich voor ons, de Germaansche rassen, niet veel meer eigenen dan eene Fransche, - waar de françaises zijn van het zoo àndere, het Latijnsche ras? Wij behoeven in dat opzicht niet eens vèr te zoeken, omdat de ‘flotte’ en zoo elegante Wienerinn reeds lang schiep eene ‘Wiener mode’. Aan de hand van Weenen kunnen we veel méér leeren dan aan die der verengelscht-duitsche nieuw-bakken kleindochter van Lord Redesdale met haren ‘Kleiderkasten’. De Germaansche vrouw namelijk is over het algemeen groot, krachtig-gebouwd, blond, waar de zuidelijke typen, de françaises, de Italianen, enz. zich veel meer kenmerken door piquante donkere gezichtjes en tengere kleine figuurtjes. Elk type, in haar eigen genre, kan héél bevallig en bekoorlijk zijn. Maar, voor elk type is een geheel verschillende kleeding noodig om die bekoorlijkheid te accentueeren, in plaats van te bederven. En daarom ligt, dunkt mij, voor de vrouwenbeweging, ook ten onzent, nog een breed veld braak waar het geldt ‘de’ mode. Ik heb hiermede geenszins op het oog reformkleeding, verbetering van vrouwenkleeding, al die reeds lang bekende zaken.

[p. 651]

Neen, ik bedoel dat het der moeite waard zou zijn, indien eene artistiek-aangelegde vrouw, met eene behoorlijke opleiding vooraf in zake coupe, maatknippen, maatnemen, enz., den moed en de ondernemingsgeest bezat een zaak te openen, waarin zij hare clientele wist voor te lichten omtrent alles wat deze zoude behoeven naar elks individueele persoonlijkheid, inzake hoeden, japonnen, en vooral al die kleinigheden, die eigenlijk ‘het’ cachet geven aan vrouwenkleeding. De oorlog heeft den invoer belet van menig buitenlandsch modevoortbrengsel, hij wijst ook ons neutraal gebleven land daardoor aan in vele dingen op zelf-helpen. Welnu, juist daarom is het thans een tijd om zich te herinneren hoe wij, ook inzake ons uiterlijk, hemelsbreed verschillen van onze Latijnsche zusteren zonder daarom minder mooi of bekoorlijk te zijn dan zij. Ons Germaansch type is anders dan het Latijnsche; de vraag wat ‘men’ het mooiste vindt, die kan natuurlijk ten slotte alleen een zuiver-persoonlijke opvatting blijven. Wijvrouwen echter, willen we behagen, hebben met ons eigen type rekening te houden, evenals met ons klimaat; (ook dat laatste wordt zooveel vergeten, b.v. waar men op mistige dagen zich ontsiert inplaats van versiert met de onder de lachende zuiderzon van Monte Carlo zoo gedistingueerde witte hoeden en witte bonten). Het is het geheim eener vrouw van smaak voorzichzel vete kunnen beoordeelen wat zij kan dragen, en wrat niet. Maar... slechts heel enkele vrouwen zijn in staat zulk een oordeel te vellen voor zichzelve. En daarom is voorlichting voor de meesten harer dringend noodzakelijk. En daarom zou het te wenschen zijn indien de tot hiertoe mislukte pogingen om tot een ‘Duitsche mode’ te geraken overgingen tot eene welgeslaagde invoering van een Germaansche mode, berekend op het type der Germaansche vrouw. Zij, die zich in Parijs willen kleeden of Parijsche modellen prefereeren, zullen immers steeds ruime keuze genoeg vinden, en, waar haar type met het Fransche overeenkomt, daarin ook geen onrecht hebben. Integendeel. De quaestie echter der ‘mode’, en vooral der belachelijkheid van ééne ‘mode’ voor iedereen, zij is reeds zoo dikwijls ter sprake gebracht, dat het oogenblik wèlgekozen schijnt thans gebruik te maken van de opleving van het nationaal bewustzijn, om ook eens te wijzen op het dringend-aanbevelenswaardige eener meer zelfstandige houding der Germaansche vrouw in dit speciale mode-opzicht.

Dezer dagen, in een onzer groote restaurants dineerend, had ik alle gelegenheid dat verschil te constateeren tusschen 't Latijnsche ras en 't Germaansche, en 't belachelijke daardoor van een gelijke mode voor beide soorten van vrouwen-typen.

Daar, in dat restaurant, waren namelijk de rijke Belgen in talrijke mate vertegenwoordigd, die rijke Belgen, die hier in den Haag er zooveel toe hebben bijgedragen de sympathie voor hun volk als zoodanig te verminderen, omdat zij, zichzelven kostelijk amuseerend den ganschen winter, in onze 1^ste rang hôtels en pensions, nochtans bijna niets verkiezen bij te dragen waar het weldadigheidsfeesten, enz., geldt ten behoeve hunner arme, van alles beroofde landgenooten.

Wel, gróót toilet maken deze Belgische dames, ondanks den oorlog en ondanks hare quasi bewondering voor den eenvoud en de droefenis harer Koningin, zoo opzichtig mogelijk en zoo kostbaar mogelijk. En het is, - in tegenstelling met het Engelsch gedistingueerd cachet, - een beslist ‘grue’-genre waardoor vele harer méér in het oog vallen als hypermoderne verschijningen dan wel wezenlijk het oog bekoren, door mooie lijnen en zachte nuances. Intusschen, met dat al, zij, déze typen van Latijnsch ras, kunnen, door haar figuur, gelaat, bewegingen, zich deze excentriciteiten veroorloven zonder belachelijk te worden, integendeel velen harer kan men noch chic noch een zekere soort perverse aantrekkelijkheid ontzeggen. Echter, kortweg ridicuul deden beslist die veel zwaarder gebouwde Hollandsche vrouwen aan, gewoonlijk met veel fleuriger gelaatstint, met grover gelaatstrekken, en geheel anderen lichaamsbouw, die de dwaasheid hadden gehad zich eveneens in zulke Parijsche ‘Poiret’-vindingen - en andere allerlaatste nouveauté's te vertoonen. Bij haar ontbrak ook dat Fransche ‘grue,’ - dat ‘midinette’ voorkomen, dat weliswaar nooit samengaat met distinctie, maar dat nochtans kan zijn gracielijk of voor mannenoogen heel verlokkelijk. Zij, deze Germaansche typen, in hare eigen soort soms heel mooie verschijningen, zij waren er enkel in geslaagd zichzelven tot caricaturen, tot leelijke nabootsters te maken.

En waarom?

Omdat het initiatief ontbreekt. -

Omdat men zich nu eenmaal in het hoofd heeft gezet dat wat uit Parijs komt ‘mode’

[p. 652]

moet zijn voor iedereen. Zoodat die mode moet gevolgd worden. Ook in dat opzicht zijn wij ‘slavenzielen’. -

Juist daarom waardeer ik 't dan ook dat de heer Hamburger, Noordeinde, hier, de coiffeur der Koningin, van wien ik in een vorig nommer sprak, niet alleen model-hoeden verkoopt, maar ook ze wijzigt en verandert en aanpast aan het gelaat der draagster. Zoo moest het zijn m.i. met elk kleedingstuk. De dames-zelf moesten in dit opzicht begrijpen, hoe de meestal geheel onervaren, enkel op verkoopen bedacht zijnde juffrouwen haar maar 't een of ander aansmeren, indien zijzelven niet mede opletten wàt haar staat, wèlke kleuren, welke modellen, korte of lange rokken, enz. -

Die korte rokken b.v.! Zij zijn op dit oogenblik, tengevolge van den oorlog, een soort ‘rage’ in Engeland, en vooral in Frankrijk. Men wil zich, met die vlugge rokjes aan, en met op het hoofd een soort politie-mutsje, een militair cachet geven.

Mijnentwege alweder, waar het geldt de spreekwoordelijk-geworden gracieuse kleine voeten der Parisiennes. En die daarenboven schatten besteden aan haar fijn schoeisel en aan hare zijden kousen. Maar ten onzent kunnen alleen de Indische dames, ik bedoel de Indo-Europeesche, aanspraak maken op dit voorrecht van zulke elegante voetjes en handjes te bezitten. Ik weet eene harer die, op mijn raad, bij de firma Dick, Spuistraat hier, veel billijker terecht kwam dan gemeenlijk het geval is waar het zulke fraaie schoentjes geldt als beslist verlangd worden door die korte rokken. Want, dat is ‘the question.’ Wij Hollanders zijn niet gewoon voor ons toilet ook maar de helft uit te geven van wat eene française ervoor besteedt. In Menton heb ik b.v. dames te over gekend uit de meest gewone middelklasse, die 30 en meer hoeden per seizoen droegen, en in huis nog geen dienstbode rijk waren. O, ik weet het wel, dezelfde geest komt er óók bij ons al aardig in, maar hij is toch nog maar aan het opkomen, de kleine beurs is nu eenmaal een factor waarmee de Hollandsche dame ten onzent moet rekening houden, vooral tegenwoordig, en vooral óók in zake leerwerk, dat zoo heel duur wordt. Wij Hollanders lijden daarenboven dikwijls aan overgevoelige voeten, en het is naar aanleiding daarvan dat ik U nog even een aardige ontdekking wil vertellen, in verband met mijn recommandatie van de firma Dick voor die speciale reden van gevoelige voeten. De bewuste dame namelijk, zeer duitschgezind (o wonder), was, eveneens op mijn aanraden, naar de Spuistraat getogen, en vertelde mij hoe zij uitstekend was geslaagd bij den heer Dick, in koopschoenen, voor een veel geringeren prijs natuurlijk dan zij anders steeds placht te betalen voor aangemeten schoenen. Echter - zoo had zij met leedwezen gezegd tot den heer Dick - ‘ze vond het een naar idee dat de schoenen uit Amerika kwamen. Want Amerika deed toch in 't geheim zoowat mee met Engeland’. -

Waarop ze tot hare groote voldoening en blijdschap vernam hoe de zoo echt-Amerikaansch uitziende schoenen gemaakt worden in.... de Langstraat, in ons Vaderland! -

Gevolg: dat ze dadelijk nòg een tweede paar nam, en overal, uit een gevoel van nationalisme, reclame maakt voor de firma Dick. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Een trouwe correspondente, 1813, heeft in een vorig artikel van mij: ‘Van het dagelijksche leven’ gelezen, hoe ik daarin terloops vertelde van de door den heer hof-coiffeur Hamburger in zwang gebrachte haarmethode, die zoo uitstekende resultaten geeft. Nu wil zij van mij gaarne nadere inlichtingen daaromtrent hebben, opdat zij zich tot den heer Hamburger kan vervoegen over hare eigene chevelure. Ik méén zeker te weten dat deze heer reeds bezig is eene brochure samen te stellen, waarin hij een en ander vertelt van zijn nieuwe uitvinding. In afwachting daarvan wil ik intusschen gaarne dezer dagen bij bij hem aanvragen in hoeverre hij reeds nu bereid is in het publiek hierover mededeelingen te doen. En, zoo hij het mij toestaat, zal ik alsdan mijne correspondente inlichten. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Tramgesprek!

Twee jonge dames, de eene Belgisch type, de andere reeds wat ‘twijfelachtig van leeftijd’ komen in de tram, druk gesticuleerend, giegelachtig een beetje, vinden nog een laatste plaatsje, de eene naast, de andere tegenover mij. -

We gaan door de Laan van Meerdervoort. - - - De twee blijkbaar ongetrouwde ‘vriendinnen’, - je merkt namelijk in een ommezien aan zeker soort vrouwen dat ze ongehuwd en in die qualiteit ‘vriendinnen’ zijn - steken de hoofden bijeen:

[p. 653]

‘Zeg, daar komt mevrouw Gimber te wonen, daar, No. 71.’

Het is de Belgische, - want ze spreekt Fransch, met Belgisch accent, - die dit zegt. - -

De Hollandsche trekt den neus op: ‘O, die van de schoonheidsmiddelen! - - 'k Zou je danken.’ -

Maar hierop de Belgische, in radden tongval, en met veel gebaren:

‘'t Zou anders voor jou wàt goed zijn!’ (Het was der moeite waard daarbij haar èchtvrouwelijk-hatelijk-minachtend blikken te zien naar het inderdaad ietwat verwaarloosd teint der ‘vriendin’), ‘Je zoudt er een heele boel door leeren, door massage, en door stoombaden, en door electriciteit.’ - -

‘Ga jij er dan heen?’ - informeerde de Hollandsche, de jongere ‘vriendin’ monsterend met een van afgunst lang niet vrij-zijnden blik.

‘Natuurlijk. - Maar dat spreekt immers vanzelf. Iedereen bij ons, en in Parijs, en in Amerika, heeft 'n Maison de beauté noodig. Dat is net zoo vanzelf sprekend als dat je je 's ochtends wascht. - Op dat punt zijn jullie Hollanders heusch noch erg achterlijk.’ - -

De Hollandsche stootte haar aan. -

De Belgische scheen namelijk te denken dat de ‘achterlijke’ Hollanders ook voor het verstaan van Fransch nog te achterlijk waren. Want ze merkte in haar ijver gansch niet, hoe er glimlachend werd geluisterd door een of twee inzittenden. - Nu echter keek ze rond, ving daarbij den welgevalligen blik op van een meneer, die over zijn courant heen naar haar had zitten gluren. - - Toen, gauw de beenen over elkaar geslagen, opdat de coquette schoentjes goed te kijk kwamen. - En, met een kwijnende beweging, leunde ze, als moe van 't discours, achterover, een zelfvoldaan trekje om haar niet onbevallig babbelmondje. - -

De Hollandsche, stijf, effen, scheen in diepe gedachten te verzinken. -

Of ze mijmerde over een verjongingskuur bij madame Gimber?

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

(Wordt vervolgd.)