De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

Gedachtenwisseling.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)

Moeten de mannen en vrouwen volgens dezelfde begippen van moraliteit beoordeeld worden?
door C. Arntzenius.

Ziehier een brandende vraag, iets wat vele gemoederen in beroering brengt, maar een lastige en netelige quaestie.

Hoeveel is er in den laatsten tijd al over gestreden in de Lelie? Niet bepaald over deze vraag, maar tóch over heel veel, wat er mede in verband staat.

De een beweerde de man moest even kuisch zijn als de vrouw, waarmede hij huwde, de ander beweerde, dat kon niet, daar de man anders aangelegd is dan de vrouw.

Sommigen zeiden, dat de man tien jaar ouder moest zijn dan de vrouw, als hij trouwde, enz. enz. maar, naar mijn bescheiden meening, generaliseeren de beide partijen veel te veel. Moet niet elk geval veeleer beschouwd worden, als op zichzelf staand? Is de een niet hartstochtelijker van natuur dan de andere en valt dus den een, de kuischheid vol te houden, niet veel moeilijker dan den ander met een kalm temperament? Is de eene vrouw van 50 jaar niet veel jonger dan de andere en is het eene jonge mensch van 30 jaar niet veel geposeerder dan het andere? Op deze manier kunnen we wel aan den gang blijven met voorbeelden aanhalen maar werkelijk, die quaesties moeten alle individueel behandeld worden.

Met beide partijen ben ik 't dus niet absoluuteens.

Als wij een blik slaan om ons heen, valt 't ons dadelijk op, dat de tractementen van de meeste mannen niet zoo groot zijn om zoo gauw te trouwen en moeten ze dan zoo lang kuisch blijven?

Neen maar dat gebeurt ook niet. De man neemt een vriendinnetje en is daar zeker goedkooper mee af dan te trouwen; maar nu kom ik dan pas tot bovenstaande vraag:

Moet de man en de vrouw volgens dezelfde begrippen van moraliteit beoordeeld worden?

Dat de man dan een vriendinnetje neemt en daardoor ook niet naar de bordeelen gaat, vind ik goed, maar de vrouw dan?

Denkt men dat onder de vrouwen ook geen wezens zijn, die hartstochtelijk zijn aangelegd, net evengoed als de mannen?

Nu zal men antwoorden: ‘ja, maar de vrouw moet zich van meet af beheerschen en dat kan ze ook beter dan de man.’

Neen, neen, er zijn er bij, die dat niet kunnen. Men leze eens ‘de Arme Vrouw,’ van Jeanne Reyneke van Stuwe; ziet eens die Françoise, die krankzinnig wordt! Als zij een man ware geweest, was zij gezond geworden! Ziet eens Corry uit 't zelfde gezin, die haar kwaal doorgrondt. Zij heeft rendez-vous met haar amants, enz., is gezond. Terwijl de eene zuster uit fatsoen ten gronde gaat, is de andere er boven op, door zich niet te storen aan de maatschappij. Maar

[p. 634]

hoè wordt er geoordeeld over zulke vrouwen, hoè wordt daarover gepraat?

Kijk, dát zou ik willen; of de uitvoering er van ooit tot stand zal komen of niet, ik weet 't niet, maar ik zou willen dat die vrouwen niet met den nek werden aangekeken, dat ze niet achter den rug om werden behekeld, dat men ze op dezelfde manier behandelde als de mannen, die er een vriendinnetje op na houden.

Laat de vrouw, als ze dat wil, met een vriend samen wonen, gelijk de man met een ‘petite amie’ en schimp er dan niet op.

Al staat de sexueele gemeenschap er heelemaal buiten, dan geloof ik, dat een vrouw toch liever met een man samen woont, dan met een vriendin, alleen daarom, omdat men zoo zelden sympathie vindt tusschen 2 vrouwen, n.l. om samen te wonen, alle mogelijke kleinigheden van elkaar te verdragen. Ze zijn dikwijls jaloersch van elkaar en niet altijd oprecht.

Nu is 't nog een groote durf om 't te doen, maar dat moet anders worden. Hoeveel vrouwen werken er in de maatschappij en komen in dezelfde betrekking als de mannen. Dikwijls wonen die vrouwen in een andere stad dan hun familie en dus op kamers en dan bekruipt hun zoo dikwijls de lust om gezelschap te zoeken. Heele avonden en Zondagen alleen te moeten zijn! Met vrienden uitgaan willen ze wel, maar durven dikwijls niet om het monster ‘Men’. De man daarentegen, doet wat hij wil, is altijd vrij en niemand denkt er over, om er iets van te zeggen.

Gesteld dat de vrouw, louter en alleen uit vriendschap b.v. met een man samen woont, dan wordt ze tòch gehekeld! Kijk, dat is zoo onrechtvaardig in de maatschappij, dat er voor de vrouw, zooveel aan vast zit, als zij toevallig iets doet, wat volgens de openbare meening niet mag! En wat niet mag dat wordt vastgesteld, door mannen die zelf doen, wat zij de vrouw verbieden; niet alleen, dat zij vinden dat het niet geoorloofd is, maar nog erger, het fatsoen van de vrouw staat er mede op het spel!

Nu heeft de vrouw b.v. vroeger, door een misstap, een kindje gekregen; van de 10 mannen, zullen er 9 zoo'n vrouw niet willen huwen en als de man liefdesbetrekkingen heeft gehad vóór zijn trouwen, dat vindt men heel natuurlijk.

Ik vind b.v. niet noodig, dat de man kuisch blijft, mits hij oppast en zijn gezondheid niet benadeelt, maar men veroordeele dan ook niet een vrouw, die vroeger een misstap deed of een amant had.

Doordat de vrouw anders aangelegd is dan de man, zal zij vanzelf eerder kuisch blijven dan hij, maar de uitzonderingen van haar geslacht moeten niet veroordeeld worden; op deze manier zullen er minder zenuwzieke en minder abnormale vrouwen in de wereld zijn.

Zou de vrouw met het recht tot kiezen aan al deze toestanden een einde kunnen maken?

Amsterdam, 4 April 1915.