ding te hebben plus de verloren welvaart van een geheel volk. Ik laat de vraag, of koning Albert anders had kunnen handelen, hierbij geheel ter zijde. Want, ook al heeft hij dat niet gekund, dan óók is zijn lot niet benijdbaar, maar integendeel in de hoogste mate tragisch en verschrikkelijk. En ziedaar waarom ik dus die misselijke comedie-phrase èn weerzinwekkend èn belachelijk noem. Heeft hij schuld dan is hij niet ‘benijdbaar’, heeft hij 't niet, dan is hij het evenmin. En, indien 't wáár is wat de Fransche couranten zoo kwistig rondverspreiden, namelijk dat de Duitsche keizer geheel is vergrijsd, en er bekommerd en treurig uitziet, wel dan is dat m.i. een teeken van méér en èchter menschelijk gevoel dan de aanstellerij van het Dagblad het Vaderland, om koning Albert onder déze omstandigheden ‘door millioenen benijd’ te durven noemen. - Bah.
Juist na het afdrukken van deze vergelijking tusschen koning Albert van België en den Duitschen keizer werd ik verrast door het geschenk van een Duitsch gezinden vriend, zijnde het laatste portret van Wilhelm II in ‘veld-grauw’, en inderdaad vertoonend dien bekommerden en verouderden trek op zijn hoogsternstig gelaat waarover de Franschen zich zoo kinderachtig-oppervlakkig verheugen, als strekte hem deze zijn droefenis over de ellende van heel zijn land en volk tot oneere. - Zie, ik kan niet nalaten, toen ik deze zooeven eerst genomen photo van den vroeger maar al te dikwijls ietwat te theatrale glimlachende houdingen aannemenden Duitschen keizer vergeleek met het placide welbehagelijke gelaat des konings van België, ook nu nog, tot de conclusie te komen dat laatstgenoemde niet den méést sympathieken indruk maakt in dezen, - op elk die onpartijdig is. Placide en zelftevreden in den bourgeois-zin heb ik Koning Albert met eigen oogen gezien, toen hij nog was de kroonprins, gedurende zijn ooms regeering. Wel, waarom toen niet? Hij amuseerde zich toen onschuldig op zijne wijze in Zwitserland, terwijl zijne vrouw en hare sinds overleden zuster, de kroonprinses van Beieren, dat deden op hare wijze, eenvoudig en huiselijk. Hij maakte bergtochtjes, zijbeiden tennisten, en coquetteerden en-passant een beetje, op onschuldige manier. - En, ik herhaal, waarom niet? Maar thans, nu nog, te zien op dat gelaat, na zóóveel verschrikkelijks, dienzelfden placiden welbehagelijken mondtrek, waarlijk dat doet, onder deze omstandigheden, vrij wat minder sympathiek aan dan het verouderd en vergrijsd en versomberd voorkomen van Wilhelm II, zooals hij in zijn eenvoudig veld-uniform, zonder aanstellerij, maar flink en krachtig, voor U staat op deze zijn láátste photo. - De beeltenis van koning Albert maakt den indruk alsof hij, wel verre van de
verschrikkelijke tragedie van zijn volk mee te voelen, zich integendeel aangenaam gevleid vindt door al het ‘held’gedoe, waarvan hijzelf dientengevolge de hoofdpersoon is, terwijl daarentegen de trekken van den Duitschen keizer weergeven, in hun verouderdheid en ernst, den ontzaggelijken innerlijken invloed dien het lijden en de dood van duizenden en duizenden zijner landskinderen op hem hebben, en waardoor zijn eigen levensvreugde is vergald en verdelgd.
Overwinnaar of niet - schuldig of niet - die vorst, die menschelijk voelt, kàn niet anders dan aldus-zelf meelijden onder de ontzettende hem opgelegde verantwoordelijkheid. En phrasen als die van het Vaderland behooren daarom heusch niet thuis in een courant welke ‘vooruitstrevende’ denkbeelden predikt. Zij zijn gedachtenloos neergeschreven vleierij, en niets anders.
ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd