De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

[p. 348]

Kunsten en Wetenschappen.

Een minnebrief uit den tijd van Abraham, den aartsvader.

Het kunsttijdschrift ‘American antiquarian’ deelt het een en ander mede over opgravingen in Egypte en Chaldea, waardoor buitengewoon belangrijke dokumenten, betrekking hebbende op het gevoelsleven der bewoners dier landen, ten tijde van Vader Abraham, bekend worden.

Voornamelijk is een rijk materiaal gevonden omtrent het leven der vrouw voor ruim 2000 jaren.

We komen er door tot de wetenschap, dat de Chaldeesche vrouw veel rechten had; zij konden haar eigen geld beheeren, handel drijven, klachten indienen, ja zelfs voogdesse zijn.

De vrouw genoot eene vrijheid die haar nu nog in vele landen ontbreekt.

Eigenaardig is een voor den dag gekomen minnebrief, die moet geschreven zijn ten tijde van den Aartsvader. Liefdeliederen zijn er ook vele gevonden, die eenigszins bedekte liefdesverklaringen bevatten, en het liefdegevoel voor eene bepaald aangewezen vrouw uitdrukken. Zelfs schijnt zoo'n lied wel de aangewezen en gebruikelijke vorm geweest te zijn.

De eigenlijke minnebrief, hiervoren genoemd, zegt ongeveer het volgende: ‘Aan Mejuffrouw Kasbuya richt Gimil Marduk deze woorden: moge de zonnengod en Marduk uw leven eeuwig doen zijn. Ik schrijf omdat ik gaarne iets over uwe gezondheid weten wil. Zend mij toch mededeelingen daarover naar Babylon, waar ik tegenwoordig ben, en U niet zien kan, wat mij zeer bedroefd maakt. Bericht mij ook wanneer ge tot mij komt en mij gelukkig maakt. Kom in de maand Macheschnan (zoowat October). Moge gij eeuwig voor mij blijven leven.’

In die maand hadden groote godsdienstplechtigheden plaats, waarom Babylon dan door velen bezocht werd. Het meisje woonde in het huidige Sippara.

De Vrouw in den Godsdienst.

We moeten met de ‘zedenwet’ op onze hoede zijn.

Gaat het als in Engeland, dan is zelfs het noemen van een titel verboden kost. Zoo deelt het Nieuwsblad voor den boekhandel¹⁾ mede, dat Reuter te Londen tot zeven maanden gevangenisstraf is veroordeeld, omdat hij ‘in zijn magazijn-catalogus’ vermeld had eene Engelsche editie ‘Kama Sutra’, en eene Fransche vertaling van ‘Straparola’.

Men moet wel doorkneed zijn in pornographische literatuur om het waarom te begrijpen.

Ik voel mij, - misschien gelukkig - onbekwaam om het raadsel op te lossen.

Doch dit alles gelieve de lezer tusschen twee haakjes te nemen, want ik wilde slechts spreken over een nieuw geïllustreerd zedenboek van Rudolf Quanter, dat tot titel draagt: ‘Das Weib in den Religionen der Völker unter Berücksichtigung der einzelnen Kulte’.

Dit kultuurhistorische werk is ingedeeld in niet minder dan 22 hoofdstukken.

Het eerste hoofdstuk geeft antwoord op de vraag: wat is godsdienst, en het antwoord wordt gegeven, voornamelijk in betrekking tot het liefdeleven.

Dan volgen hoofdstukken over menschen-offers, de Egyptische cultuur, Babel, de Godin Istar en de Phoenicische Istarte-dienst, de Amazonen, de Nornen (de drie Godinnen van den tijd en het noodlot, met name Urdhr, het verledene, Verdhandi, het tegenwoordige, en Skuld, het toekomstige), de Heksen, Mohammed, en andere dergelijke belangrijke hoofdstukken. In een ‘terugblikkend’ slot krijgen zelfs toover- en liefdesdranken een beurt.

Indien men de titels leest der deelen en onderdeelen dan komt men met het getal 400 niet klaar. Wel een bewijs, dat de schrijver alles geeft, en den kooper niets onthoudt.

Welk eene tegenstelling bij vroeger. Op het gebied der kultuurgeschiedenis, vooral waar van de vrouw sprake was niets, of bijna niets, en nu we krijgen zulke uitvoerige werken, aan de beste bronnen ontleend, dat de leek het zonder de bronnenstudie kan stellen.

Zoo oppervlakkig zou men meenen, dat de liefde der vrouw buiten den kring der godsdiensten aller volken lag, maar in werkelijkheid heeft haar liefdeleven de godsdiensten beheerscht. Zij het ook gezegd, dat de Godsdienst dikwerf alleen uit de vrouw bestond.

A.J. SERVAAS VAN ROOYEN.

Oud-Gemeente-archivaris.

1) 1911, n^o. 100, bl. 1631.