De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

Actualiteiten
door A.J. Servaas van Rooyen.

I. Weldoen.

Telkens leest men in de couranten, dat schatrijke Amerikanen millioenen weggeven. Ik lees dat geld-strooien met genoegen. Indien slechts één dollar van die millioenen nut doet, en den rechten man helpt, kan ieder er zich over verblijden.

Ik plaats mij echter aan de zijde van Helmsley uit Marie Corelli's ‘de Schat des Hemels’, als hij zegt (bl. 197): ‘Het is het moeielijkste wat er is in de wereld, om met geld goed te doen’. De aangehaalde bladzijde is het lezen overwaard, en ik durf dan ook wijzen op de vele gevallen van fatsoenlijke armoede, die niet gekend worden, en die nooit of hoogst zelden bereikt worden door die millioenen-regens, en daardoor bewijzen, dat deze veelal onnut zijn.

Hoe vele dames zijn er niet, en weduwen, groote huisgezinnen, kleine ambtenaren, die stand moeten ophouden, en wier beperkte inkomsten onmogelijk kunnen bestrijden de dagelijksche levensrampen als hulpeloosheid, ziekten, enz., waardoor zij geteisterd worden. Ik ken er in mijn beperkten kring zoo velen. Niet hun schuld is 't, dat de inkomsten gering zijn, niet hun schuld is 't, dat zij hun ouders en de ambten die hunne vaders bekleedden nog eeren moeten door eenig vertoon, maar het is de schuld der Maatschappij, die altijd eischt geld voor allerlei vereenigingen, inrichtingen, kerken, stichtingen, doch wier besturen nooit de bevoegdheid hebben om de fatsoenlijke armoede te steunen.

Wel haalt de Maatschappij nog zooveel mogelijk van die minimum-levenden of aan belasting, duurte der levensmiddelen, collecten, et tutti quanti, waaraan zij zich onmogelijk onttrekken kunnen.

Ik wilde wel dat ik eens in contact kon komen met de rijken en rijksten onder ons om zoo vele gezinnen, wier fatsoenlijke armoede mij van nabij bekend is, wel te doen.

Ik weet, dat dezen rillen zouden bij het denkbeeld, dat hun namen genoemd werden, maar dat behoeft ook niet, want er zijn dagen genoeg in een kalenderjaar, die aanleiding kunnen geven om in stilte wel te doen, zonder de eigenwaarde een oogenblik geweld aan te doen, en er zijn somtijds slechts hon-

[p. 151]

derden noodig, terwijl duizenden worden weggeschonken, waarvan niet het minste nut wordt gezien. Ik spreek niet over de armsten der armen; ook niet over die armen die steeds wel hulp krijgen, omdat zij zoogenaamd in beklag zijn (dezen vindt men ook onder goede standen), maar ik kom op voor de ‘eenloopende’ dames, en weduwen, en klein-ambtenaars-gezinnen, die steeds in druk verkeeren en zedelijk lijden wijl de finantiën nooit kunnen aangroeien, maar waarvan telkens door de Maatschappij nog afgeknabbeld wordt, zooveel in haar vermogen is.

‘Armenzorg’ bestaat, maar armenzorg mag zulk weldoen niet heeten. Er behoort toch tact toe, en een hooge mate van kieschheid om fatsoenlijke armoede te lenigen.

II. Een kleinigheid.

Uit Engeland en Amerika komen dikwijls heel goede dingen; dat komt omdat men daar practisch is. Zoo las ik voor jaren, dat zich in Londen een dames-bond had gevormd, waarvan de leden zich verplichtten sinaasappelschillen en anderen afval van vruchten en groenten van de trottoirs en geasphalteerde wegen te verwijderen, opdat daarop niet uitgegleden kon worden, en dus ongelukken voorkomen.

Ik liet dit over mijn kant gaan. Toen ik echter geruimen tijd later eene vrouw in de Vlamingstraat achterover zag slaan over een sinaasappelschil, herinnerde ik mij niet alleen dien Londenschen bond, maar ik werd een ijverig werkend lid, zonder lid te zijn. Ik trotseerde sedert jaren de verbaasde blikken en schampere gezegden, maar ging mijn weg.

Een nieuw gevaar is er sedert bijgekomen. De bananen schijnen straatsnoeperij geworden te zijn, en ieder zal in zijn geheugen wel een feit hebben bewaard, dat (volgens een courantenbericht) tot milieu heeft: een ongeluk veroorzaakt door het uitglijden op een bananenschil.

In verband met al die ongelukken wil ik mijn best doen den bond te propageeren. In de eerste plaats vind ik, dat 't op den weg onzer ‘Padvinders’ ligt, onder welken naam en vorm ook, om actief in deze zaak op te treden, en dan zou ik willen, dat de agenten van politie recht en macht hadden om op hun rondwandelingen eveneens in actie te zijn. Een goed voorbeeld doet goed volgen, en als het eene deel van het straatpubliek ziet, altijd door ziet, hoe gehandeld wordt, zal het onverschillige andere deel wellicht niet meer lachen of schelden, en er zelfs toe komen om eveneens actief te zijn, en ook het neerwerpen na te laten, en van de menschen zal het ook wel op de kinderen overgaan. Dat gaat alles wel niet in een dag, maar na verloop van tijd zal er beterschap intreden. Nu de winter in aantocht is, mag ik er meteen wel op wijzen, dat zoovelen de onvoorzichtigheid hebben om water op straat te smijten of te morsen, bij vriezend weer, en strooide men dan meteen maar zand of asch, of ledigde men desnoods de kachelbak er op, dan zou dat plonsen en spoelen en plassen zoo erg niet zijn, maar daaraan denkt niet één.

Komt ‘Lelianen’, nu eens allen de handen ineengeslagen en flink opgetreden. Ik zal u gaarne rapende of schoppende, of met paraplui en parasol wegschuivende, op 'sHeeren straten ontmoeten, maar dan ook uw ‘doen’ aan anderen oververteld, en er op aangedrongen uw voorbeeld te volgen.

1 Maart 1913.