De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

[p. 56]

Gedachtenwisselingen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).

I. Aan den Heer Aug. de Jong.
Geachte Heer.

Als onze gewaardeerde Redactie het toestaat, wil ik U nog eenmaal gaarne antwoorden op Uw schrijven in de Holl. Lelie van 3 Juni. Verdere gedachtenwisselingen tusschen ons lijken mij echter niet nuttig, omdat wij uit een geheel ander oogpunt de vrouw en het huwelijk bekijken en ons ook in verschillende centra's bevinden. Dit is toch een zekere waarheid dat elk mensch zich bevindt in het milieu waarin hij naar zijn aard past; hij trekt die elementen aan die homogeen zijn met zijne denkwijze en stoot af datgene waaraan hij geen waarde toekent.

U hebt eene schildering gegeven van de vrouwen en huwelijken, die gij kent. Het lijken mij vrouwen toe van een lichtzinnig, cabaretachtig soort, hetzij zij dan hoog of laag op den maatschappelijken ladder geplaatst zijn; en ja gewis, een huwelijk met zoo'n soort meisje brengt in alle opzichten onheil en jammer mede, en is nog onverantwoordelijk voor zijn nageslacht op den koop toe.

Sta mij toe U ook een kijkje te geven in de wereld die ik ken. Daar zijn de huisvrouwen of huisdames juist het tegendeel van hetgeen gij beschrijft.

Het zijn in-geroeste huishoudmenschen, zij leven alleen in en voor hunne huishouding. Zij zijn zoo sterk en taai dat ze hunne huishouding tot in de uiterste puntjes in orde hebben, tijd hebben om des middags zich te wijden aan visites, wandelen met haar gemaal als hij dat wenscht, altijd vol plichtsbesef op 't appèl zijn, in een kleeding waaraan niets ontbreekt, en zich het hoofd breken met berekeningen om één cent uit te winnen.

Het zijn zulke verwoede huishoudwezens, dat zij een vrouw die niet zoo ijzersterk is als zij en niet zoo is aangelegd tot wanhoop brengen.

Vrouwen kunnen niet met geld omgaan, zegt gij. Lieve hemel, ja natuurlijk Uw soort lichtzinnige persoontjes! In al de lagen en kringen der maatschappij en dat zijn er nogal wat, die ik kan beoordeelen, is juist de vrouw degene, die de beurs houdt en die alles bestuurt en bijeenhoudt.

In één ding geef ik U gelijk, waar gij beweert dat de vrouwen nooit iets goedkeuren van wat een andere vrouw doet. Vooral die huishoudwerkers zijn daar sterk in.

Als de vrouwen wat meer algemeen ontwikkeld zullen geworden zijn, dan zal dit euvel wel slijten, denk ik. En.... de meidenkwestie is een lastig vraagstuk, heel moeielijk.

En nu tot slot: het reiner leven predikt geen geheel-onthouding, doch keurt volslagen af het misbruik dat de man maakt van zijn geslachtsfuncties. Het misbruik met zijn verfoeielijke en vreeselijke gevolgen, de bron van de meeste ellende op aarde. De man heeft verloren zijn hoog-kunnend en hoog-willend streven naar meerdere geestelijke volmaking en heeft de vrouw meegesleurd naar de diepten als overgeleverde slavin voor zijn ongebonden lusten.

Wij moeten naar de natuur terug, juist, maar daar heerschen niet de ongetoomde hartstochten en uitingen, elk oogenblik dat de man die voelt opkomen in zijn verhit en bedorven brein. Daar heeft wel degelijk de Schepper de regeling der sexueele dingen in de vrouwelijke dieren gelegd.

Op dit vraagstuk hoop ik nog eens terug te komen.

Met een groet:

Arnhem.

Mevr. S. HOOGENDIJK-HESSE.

II. Antwoord van August de Jong aan den Heer J. Kuipers, te Leeuwarden. WelEd. Geb. Heer!

Naar aanleiding van uw stuk in de Holl. Lelie van 1 dezer ben ik wèl verplicht U te antwoorden, want èn gij en de vele lezeressen en lezers zouden van mij een hoogst ongunstigen indruk krijgen welken ik wensch weg te nemen.

Met mijn vriendinnetje maakte ik 3 jaren geleden kennis bij het koopen van een paar handschoenen. Ik vond haar bij de eerste ontmoeting héél mooi en kwam in de volgende dagen nog een paar malen terug om iets anders te koopen. Haar mooie oogen met die zachte uitdrukking en haar prachtig figuurtje trokken mij zoo aan dat ik haar vroeg bij de derde ontmoeting: ‘Zoude ik U een vraag mogen doen?’ ‘Zeker mijnheer,’ hernam zij. ‘Is U soms verloofd?’ ‘Neen,’ hernam zij, ‘dat ben ik niet.’

Toen zeide ik: ‘Zoudt U mij op een door U te bepalen plaats en tijd een onderhoud willen toestaan?’

Haar antwoord was: ‘a.s. Zondag 2 uur in de Taverne Louis XVI Regul. breestraat.’

Ik was er op tijd en eenige minuten later kwam zij. Ik stelde mij voor en vernam toen ook haar naam.

Ik deelde openhartig mede dat ik zocht een vriendinnetje, die met mij van Zaterdagsnamiddags tot Zondagavond uit wilde gaan naar Antwerpen, Brussel, den Haag of elders.

Dat ik bereid was haar daarvoor finantieel behoorlijk te steunen, en als over en weder de kennismaking goed voldeed, haar toekomst te verzekeren bij een solide levensverzekeringmaatschappij, zoodanig, dat bij mijn overlijden haar een behoorlijk kapitaal zoude worden uitbetaald en anders in elk geval nà 20 jaren.

Van de rente van dat kapitaal zoude zij verder onbezorgd kunnen leven.

Zij deelde mij mede bij hare moeder in te wonen, in wier onderhoud zij grootendeels voorzag en dat zij daarmede bleef samenwonen tot haar dood. Haar moeder had zij, verzekerde zij mij, innig lief en de toegezegde finantieele steun zoude aan haar grootendeels ten goede komen. Om kort te gaan, wij sloten een liefdesbetrekking alléén voor de halve Zaterdagen en Zondagen.

In Antwerpen en Brussel hebben wij tal van malen gedineerd en gelogeerd onder den naam van den heer en mevrouw Kurasier Chénier.

[p. 57]

Na drie jaren is zij nog voor mij het liefste schepseltje dat ik op aarde ken.

Zij is mijn masseuse, manicure en pedicure en verricht alle ‘soins de beauté.’

Bij een solide levensverzekeringmaatschappij is haar toekomst in alle opzichten verzekerd.

Vóór ze mij haar liefde schonk was ze nooit ‘uit’ geweest en geen oogenblik is 't in die jaren in mij opgekomen een tweede vriendinnetje er bij te zoeken.

Ze hield oog op mijne garderobe, nam de zorg van mijn linnen op zich, ging met mij naar concerten en schouwburgen en bleef hare betrekking tot heden waarnemen, waarvoor ze f 1400. - salaris geniet.

Al hare blouses en costuums maakt zij zelf en al de hoedjes worden door haar opgemaakt.

In hooge mate discreet, heeft zij mij nog nooit om geld gevraagd. Ik zend 't haar altijd aangeteekend toe en zij en hare moeder hebben 't nu véél ruimer in alle opzichten.

Zij is het ‘zonnetje’ in mijn leven en doet mij altijd denken aan Speenhof's prachtig versje:

‘Het meisje dat men NOOIT vergeet.’

Nu zult U wellicht vragen: als dat meisje zoo lief is en begaafd waarom trouwt u beiden dan niet?

U zult mij wellicht niet gelooven, doch het antwoord is van haar kant: ‘non possumus’. Zij wil absoluut niet met mij trouwen om twee redenen: Op den voorgrond staat dat zij mij mededeelde ‘zij 't niet anders wenschte’. ‘Ik ben nu gelukkig’, zeide zij mij ‘in alle opzichten. Ik heb mijn gewone betrekking behouden, waarin ik met opgewektheid werkzaam ben, kan uitmuntend voor mijne lieve moeder zorgen en elken Zaterdagnamiddag is voor mij een feestdag als ik met August, die ik zielslief heb, in den trein stap naar Antwerpen en Brussel.’

Kinderen hebben wij niet en die verlangen wij ook niet te bezitten.

De twee verdere redenen van haar waren:

I. In welke verhouding zoude ik dan komen tot de familie van mijn man? Met mijn aanstaande zwagers zoude het wél gaan. Als zij mij tegenkomen word ik altijd beleefd en vriendelijk gegroet, doch de schoonzusters en eigen zusters?

Ik zoude het niet kunnen verdragen als zij uit de hoogte op mij neer zagen en mijn geluk van vroeger zoude overgaan in ongeluk.

Als wiggen zouden die dames geschoven worden tusschen mij en August!

De tweede reden is, als er dan eens kinderen mochten komen, mijne lieve moeder op den achtergrond zoude geraken, en ook dit wil ik niet.

Verder is daarboven nog een allerafdoende reden: het onderscheid in stand; van bescheiden afkomst, en dan te komen in een rijke familie heeft niet te miskennen bezwaren.

Wèl heeft een vrouw een spoediger aanpassingsvermogen dan een man, doch de klove is nooit geheel te overbruggen!

Hieruit ziet ge, mijnheer Kuiper, wat er van Uw stuk overblijft! 't Is alles wat u schrijft oppervlakkig en zéér beleedigend. Banaal, 't eenig ware woord. Ik vertrouw dan ook als u een ‘gentleman’ zijt dat u amende honorable doet over uw stuk.

Doet u dat niet dan zijn uwe beschuldigingen mij niet waard het oprapen, noch het aanraken, zelfs niet met den voet.

De eenige maal dat ik met Annie een eventueel huwelijk ter sprake bracht, ontving ik een paar dagen daarna het volgende briefje:

Mijn liefste August!

‘Och spreek mij, bid ik u, nooit weder over een huwelijk. Nu zijn wij zoo innig gelukkig en ik ben bang voor die nieuwe toekomst. Ik zie dan onheilen! Doch voor mijne moeder die ik zoo liefheb wil ik 't niet, nu niet, nooit!

Bedenk eens:

Zij is al oud die goede vrouw
Aan welker borst ik heb gelegen.
Doch immer kloek en flink ter been
Schoon niet zoo kaarsrecht als voorheen
Zoo loopt ze nog door wind en regen.

Zij heeft voor mij met lievend hart
Zoovéél gedaan, zoovéél geleden,
Zij werkte zich de vingers krom
En spaarde 't uit haar mond zich, om,
Ons wèl te voeden, warm te kleeden.’

En nu komt 't mij voor, dat hij die zulk eene liefde mocht winnen goed moge zijn, de vrouw die ze schonk is beter dan hij.

In afwachting heb ik de eer te zijn met de meeste achting,

AUGUST DE JONG.

P.S. In aansluiting aan het stukje van den heer van Leeuwen breng ook ik een woord van hardgrondige sympathie aan het mooie stuk van mej. Meta Nielsen van een paar weken geleden!

Hoe steekt daarbij af de bekrompen opvatting van Mevr. Hoogendijk-Hesse, die N.B., als zij 't voor 't zeggen had mijn vriendinnetje en mij ‘in de gevangenis wilde zetten’.

Doch stel u gerust, vriendinnetje en ik hebben er hartelijk om gelachen! en mej. Meta Nielsen heeft haar geducht getroefd!!

Noot Redactrice.
In verband, vooral met het eerste gedeelte van dit stuk, zou ik ernstigen lezers eens willen aanraden te lezen dien mooien roman van Marcellus Emants: Tonia. (Indien dit niet de juiste titel is, dan is althans Tonia de hoofdpersoon). Uit dien roman valt m.i. véél te leeren wáárom mannen niet huwen in ‘wettelijken’ zin.