De Hollandsche Lelie. Jaargang 28

Overzicht van de Week.

I. De Haagsche tram-staking en de ‘eerbiedig’-geworden Voorzitter van den Raad van Beheer der Haagsche Tramweg-Maatschappij, Mr. D. van Houten.

Neen, ik zal er mij niet mee bemoeien, of er een oordeel over vellen. Met eene eenstemmigheid, die men zelden ontmoet waar het een zaak der bourgeoisie tegenover de arbeiders geldt, heeft èn het publiek, èn de pers vrij-wel eendrachtiglijk partij gekozen tegen de tramdirectie, en vóór de stakers. Op welke gronden kan ik niet voldoende nagaan, om zelf een vonnis te vellen. Wel breng ik bij deze gelegenheid gaarne hulde aan de bijzondere beleefdheid en netheid waardoor het personeel van de Haagsche trammen zich steeds onderscheidt, en geef ik ook aan den anderen kant Mr. van Houten toe zijn beweren, dat de Haagsche trammen, wat inrichting, personeel, enz., aangaat, staan op een hooger peil dan dat van andere steden, ook in het buitenland.

Maar, waarover ik 't hebben wil even - omdat ik er om moest lachen - dat is over het ingezonden stuk in het Vaderland van bovenbedoelden Mr. van Houten, geschreven in zijn qualiteit van ‘Voorzitter van den Raad van Beheer der Haagsche Tramweg-Maatschappij.’ In dat stuk, waarin met, - intusschen reeds weer tegengesproken - cijfers wordt beweerd dat de Haagsche Tramweg-maatschappij niet zoo rijk is als men denkt, enz., enz., komt namelijk de volgende schoone zinsnede voor:

Zoolang die bedreigingen voortduren, zal het niet mogelijk zijn de staking tot een spoedig einde te brengen.

Doch zoolang behoort ook uw sympathie in de eerste plaats bij die mannen, die, door plichtsgevoel gedreven, hun dienst verrichten; die als zoovele ‘eenlingen’ de massa moeten trotseeren. Daartoe behoort een moed, waarvoor ik eerbiedig het hoofd ontbloot.

Is het niet roerend die ‘eerbied’ welke Mr. D. van Houten, een der rijkste ingezetenen van den Haag, plotseling gevoelt voor die ‘eenlingen’, die zoo goed zijn voor hem, en zijn een ruimen winst-afwerpende tramweg-maatschappij te blijven werken coûte que coûte. Och waarlijk niet, zoo als hij het voorstelt, uit zucht om moedig ‘de massa te trotseeren’,

[p. 52]

maar omdat ze de staking niet aandurven, vreezen te zullen worden ontslagen, wat ook van volkomen rechtvaardigen, maar in elk geval persoonlijken aard. En, voelt ge die handige poging het publiek over te halen om juist voor die ‘eenlingen’ ‘sympathie’ te voelen, en niet voor de anderen, de stakers, niettegenstaande die - volgens het algemeene getuigenis in de pers - buitengewoon bezadigd optreden, en geen enkel relletje veroorzaken.

Wat treft dat toevallig hé, dat de rijke meneer van Houten, voorzitter van den Raad van Beheer van de Haagsche Tramweg-maatschappij, behoefte gevoelt precies voor die eenlingen-minderbedeelden den hoed ‘eerbiedig’ af te nemen, die.... voor hem en zijn zak sloven!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II. Het Thomson-gebedel! Bah.

Ik-voor-mij vind àlle standbeelden, monumenten, enz., een vrij-wel overbodige ‘hulde’ waar het geldt afgestorvenen. Wil men dezulken eeren, laat men dan iets goeds doen ter hunner nagedachtenis, een vrijbed stichten in een hospitaal, nog beter een hospitaal-zelf bouwen, of een thuis voor armen, voor kinderen, in een woord iets scheppen wat ten goede komt aan de vele misdeelden dezer aarde. Een koud stuk marmer of brons of steen, meestal leelijk óók nog, het is m.i. een ongeoorloofd gebruik van dat geld waarvan zoovele levenden kunnen ja moeten profiteeren. Intusschen, tegen een spontane uiting van enthousiasme is niets in te brengen. Indien het publiek als één massa zijn geld bijeenbrengt voor een bepaald doel, dan moet men er het zwijgen toe doen. Zóó spontaan echter komt geen enkel standbeeld of gedenkteeken er. Wij allen kennen de ‘vertrouwelijke’ circulaires, waarin commissies U komen afsmeeken eene bijdrage voor meneer deze en juffrouw gene, die dood is en moet worden vereeuwigd, of die nog leeft en moet worden geëerd, of ook voor Quatre-Bras-monumenten, enz., enz. 't Mooiste en meest-blijvende van zulke ‘geestdrift’ is voor de commissie-leden zelven weggelegd, aangezien zij tenslotte een lintje ermee verdienen, of de Koningin mogen rondleiden, of den Prins, of op de eene of andere wijze zich in de couranten onderscheiden.

Wie er zijn geld voor over heeft, die moet het zelf weten!

Ik geef 't liever aan arme menschen en aan noodlijdende dieren.

Maar, het record in zake zulk weerzinwekkend gebedel slaat ‘het Vaderland’, dat het volgende schrijft:

Monument voor Thomson.

Morgenochtend komt het stoffelijk overschot van Thomson aan op den vaderlandschen grond. En het zal niet ontbreken aan woorden, die getuigen van grooten eerbied voor hem, die den Hollandschen naam hoog hield voor gansch de wereld, noch aan hulde-betuigingen van allerlei aard, en we zouden deze zeker heel ongaarne missen.

Maar daarnaast zouden wij gaarne zien, dat de dag van den 15n Juli tevens de dag zal worden van een toevloed van bijdragen voor het monument, dat voor hem zal worden opgericht; dat de duizenden, die gaarne bereid zijn iets te geven, maar dit alsnog verzuimden, op dien dag daarin hunne piëteit aan den dag zullen leggen.

Dat monument moet daar komen te staan als een hulde aan Thomson's nagedachtenis van gansch het Nederlandsche volk, aldus bewijzende, dat het zijn beste zoonen weet te eeren

Om dan in een volgend nommer - daar ook deze dringende bedelpartij, aan het hoofdzelf van het Blad, nog niet schijnt te hebben gewerkt - te berichten, alweder bovenaan:

Voor een Thomson-Huldeblijk.

Men meldt uit Groningen aan De Tel., dat, vanwege de Padvindersvereeniging, heden op verschillende punten van de stad potten zullen worden geplaatst, om een inzameling te houden voor een huldeblijk voor wijlen luitenant-Kolonel Thomson.

't Leger des Heils zet tegen Kerstmis óók ‘potten’ uit, waarin ge iets kunt werpen voor den arme, die géén Kerstmis wacht straks. Dat is aanbevelenswaardig. Maar de ‘potten’, uitgezet door kinderen-padvinders, om toch, hoe dan ook, geld bijeen te krijgen vooreen monument ter herinnering aan Nederland's nieuwsten ‘held’, zij doen even belachelijk aan als weerzinwekkend!

Als de hulde eener natie er zóó moet komen!

't Gebrek aan sympathie voor deze ‘hulde’ strekt m.i. de natie tot eere.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.