De Hollandsche Lelie. Jaargang 27

Varia.

Een Nationale Industrie.

Aan de schoone Amstelboorden, met hare verrassende kronkelingen en prachtige landelijke vergezichten, daar staat rustig en statig in de nabijheid van het woelige Amsterdam een fabrieksgebouw in keurig Oud-Hollandschen stijl opgetrokken.

Op een uithangbord aan de breede poort voor 't gebouw lezen wij: N.V. Tricotfabriek Valton Zonen. K.W.O. Comète.

Onze belangstelling werd gaande gemaakt doordien wij een legertje van werklieden het gebouw zagen verlaten, en nieuwsgierig naar meer van deze onderneming te weten vervoegden wij ons naar een der kantoorlokalen, waar wij de directie aantroffen, die ons met de meeste welwillendheid ontving.

Twee groote clubfauteuils in de vriendelijke directiekamer boden ons hunne gastvrijheid aan en heeren directeuren bleken gaarne bereid ons alle gewenschte inlichtingen te verschaffen.

‘Staat ons toe, mijne heeren’, zoo begon een der heeren directeuren, ‘U eerst iets over de wording van deze geheel nieuwe Nederlandsche industrie mede te deelen, waarna U de geheele fabricatie in werking in oogenschouw kunt nemen.

Het is U gewis bekend dat reeds tal van jaren alle professoren op hygiënisch gebied de wol voor de onderkleeding als de stof bij excellentie hebben gedecreteerd. Reeds onze Batavieren tooiden zich met schaapshuiden teneinde zich tegen het ruwe en afwisselende klimaat te verdedigen.

Bij latere onderzoekingen dacht men in het wollen mazen-weefsel het volkomene gevonden te hebben. Dank zij de propaganda van den WelEdel Zeer Geleerde Heer Professor Dr. Jaeger werd het publiek kond gedaan dat een zuiver natuurwol mazen-weefsel de meeste aanbeveling verdiende om zich voor koude en temperatuurswisselingen te vrijwaren.

De wetenschap, steeds nieuwe banen zoekend, kwam in de periode der anticeptiek en spoedig bleek helaas dat de profetie van professor Jaeger daardoor eenigermate benadeeld werd. Bewezen werd helaas, dat wanneer men volgens de leer der anticeptiek ook de natuurwollen ondergoed eren wilde reinigen van schadelijke bacteriën en ettercokken, men verplicht was dezelve te wasschen in een watertemperatuur van 50 en meer graden. Zoodra de wol in kokend water behandeld werd kromp zij in elkander, verviltte, werd een onporeuse, ondoordringbare massa en de zoo noodige hoedanigheden van poreusiteit en elasticiteit waren verdwenen. Dit groot nadeel aan zuiver wollen ondergoed eigen, verontrustte de industrieelan op dit gebied.

De knapste technici en chemici togen aan 't werk om te trachten dit euvel te ondervangen, totdat in het jaar 1898 de Heeren André en Etienne Valton, technische leiders der grootsche Fransch en dustrieele Onderneming Valton ses Fils 85 Cie te Troyes (Frankrijk) een procédé gevonden hadden, die ons in staat stelt wol zoonoodig uren lang te koken, zonder dat een der bovengenoemde eigenschappen teloor gaat, terwijl het absorbeerend vermogen zelfs verhoogd wordt.

Na dit procédé twee jaren beproefd te hebben werd een nieuwe industrie gekweekt n.l. die der zuiver wollen absoluut Krimpvrije Ondergoederen zonder waschvoorschrift. In Frankrijk zag men weldra het groote nut van deze vinding in. H. Doctoren schreven deze wolsoort voor in sanatoria en gasthuizen, terwijl de Fransche staat de Intendance van haar herboren legermacht de aankoop van Krimpvrije wol volgens Systeem Valton voorschreef.

In het jaar 1903 vestigde de Fransche Onderneming een agentuur in Nederland onder leiding van den Heer Martin Kaufman Jr.

Toen in 1905 het Paleis voor Volksvlijt hare gastvrije poorten opende voor een tentoonstelling op 't gebied van mode en kleeding schroomden wij niet hier onze onbekende producten ten toon te stellen en behaalden wij in concurrentie met alle bestaande merken den Gouden Medaille voor de beste Natuurwollen onderkleeding en vermeende de Jury als blijk hunner hooge waardeering ons een extra Gouden Medaille te moeten

[p. 413]

toekennen als erkentelijkheid voor onze vinding. Op alle tentoonstellingen waar wij onze goederen vertoonden behaalden wij de eerste prijzen, maar deze Medaille der Jury 1905 doet ons het grootste genoegen.

En nu M.H. de proef op de som.

De welwillende directie toonde ons een stuk wol Krimpvrij en een niet Krimpvrij zooals al andere fabrikanten in den handel brengen; men wierp voor onze oogen eenige droppels water op de twee lappen. Het Krimpvrije nam als vloeipapier direct het water op zich, terwijl het water als kwikdruppels bleef staan op het stuk wol oud systeem.

Dit bewees ons dat de transpiratiën door de Krimpvrije wol direct opgeslurpt worden, terwijl volgens het oud systeem de vochtdeelen tusschen huid en onderkleeding blijven hangen, waardoor het zoogenaamd kouvatten bevorderd wordt.

Op den trekmeter bewees ons de welwillende technische directeur, de Heer Herzog, dat de Krimpvrije wol niet alleen door het procédé niet geleden had, maar 20 % in sterkte had toegenomen. Het steeds stijgend succes dezer goederen in Nederland was oorzaak dat de Heeren Valton, gesteund door Hollandsch Kapitaal, hier deze fabriek gesticht hebben, waar thans reeds 200 arbeiders flink hun eerlijk bestaan verdienen.

Een wandeling door de ruime hygiënische lokalen der garenspoelerij, weverij, ververij, naai- en verzendingslokalen deed ons verbaasd staan. Het scherend geluid der ingenieus bedachte weefmachines, het gerol der wagens die hier goederen, daar gereede goederen aan- en afbrachten, verwekten, onze bewondering en dwongen ons eerbied af voor de moedige mannen die hier in ons Nederland een dusdanige nieuwe bron van volkswelvaart wisten te scheppen, voor de leiders dezer onderneming, die orde, reinheid- en organisatie-talenten moeten bezitten, teneinde het raderwerk van zoo een onderneming onafgebroken in goeden gang te houden.

Onze verbazing steeg ten top toen de directie ons de nieuwe uitbreidingsplannen toonde, waarmede, naar zij hopen, de volgende maand een aanvang zal worden gemaakt n.l.: er zullen drie werkzalen van ieder 2200 M². aan de zaak toegevoegd worden, teneinde het productievermogen te vergrooten, waaraan volgens de directie groote behoefte bestaat, aangezien de vraag naar de Krimpvrije Natuurwollen Ondergoederen K.W.O., verre het huidige productievermogen overschrijdt.

Zeer voldaan verlieten wij deze jonge onderneming, het gevoel met ons mededragend dat Nederland een nieuwe Industrie rijker geworden is, die een groote toekomst tegemoet zal gaan en verheugden ons in stilte over de welvaart, die zoo een onderneming alom kan verwekken.

Nederlandsche mannen, Hollandsche vrouwen, na al wat wij gezien hebben behoeven wij thans niet meer buitenlandsche Ondergoederen te koopen: door het dragen van K.W.O. Comète Ondergoederen zal iedere draad U toeroepen: dat zijn Hollandsche mannen en Hollandsche vrouwen die dit vervaardigen en die hier in 't land hun brood daarmede verdienen.

Wanneer U het eerlijke en duidelijke handelsmerk zult lezen, zullen deze regels U zeggen: dat is Hollandsch Kapitaal, en Hollandsch Intellect, hetwelk door U productief gemaakt wordt door dit merk boven elk ander te prefereeren.

X.