De Hollandsche Lelie. Jaargang 27

De Tentoonstelling ‘De Vrouw’ 1813-1913.
I.

Een tentoonstelling, geheel door vrouwen ontworpen, behandeld, in elkaar gezet, zóó flink, zóó zakelijk, dat men zich niet kan voorstellen, dat de vrouw, het beeld van het zachte, aanhankelijke, liefelijke wezen, dat door Schiller zoo dikwijls bezongen is geworden als:

‘Ehret die Frauen, sie flechten und weben
Himmlische Rosen ins irdischen Leben’,

zoo iets tot stand heeft gebracht.

Dat de afdeeling 1813 als tegenstelling is gebezigd, is natuurlijk gebeurd, om het schrille contrast te laten zien van de positie van de vrouw van toèn en nu in 1913.

De Vrouw heeft laten zien, dat zij even goed kan als de man, dat zij een persoonlijkheid is, dat zij niet onnoozel is of naïef.

Deze tentoonstelling is een flinke uiting van de vrouw, dat zij andere dingen wil, dan kopjes wasschen en huishouden doen, dat zij óók zakelijk kan zijn als 't moet en als zij het wil, dat zij alle sociale vraagstukken óók behandelen wil zooals de man. Ze wil ook aan de politiek doen en tenslotte, ze wil zich een eigen positie veroveren en de misstanden in de maatschappij helpen doen verdwijnen. Wat de vrouw toch tot stand heeft gebracht met deze tentoonstelling, het dwingt eerbied en bewondering af, het is een kranig stuk, dat moèt gezegd worden, maar toen ik zoo de gebouwen doorliep, viel het mij op, dat alles zoo zwaar, zoo drukkend op je werkte. Ik dacht telkens bij mij zelve: ‘Wat moet ik toch veel verorberen,’ en nergens een luchtigheidje, nergens iets vlinderachtigs! Ik had gaarne een fladderende libel of een geel vlindertje voor me zien vliegen.

Alles is zoo ernstig, zoo mannelijk zakelijk, het deed me denken aan stijve reformjaponnen en platgestreken haren met brillen op den neus! Waren er maar een paar Fransche juffertjes bij geweest, een paar ‘midinettes’!

Ik ben tot de conclusie gekomen dat de commissie, met het in elkaar zetten van deze tentoonstelling zich voorgenomen had, om vooral niet ‘vrouwelijk’ te doen, integendeel, niet minder zakelijk dan de man, en ernstig, heel ernstig de zaak op te nemen, alleen maar om te toonen, dat de vrouw even goed alles doet als de man. Een luchtig tintje hier en daar, in welken vorm dat weet ik niet, zou niet geschaad hebben.

Alles en alles is er den bezoekers te zien gegeven, men kan zich niet bedenken wat er niet is; alles is goed overwogen, alle mogelijke statistieken zijn er te vinden. -

Als men de tentoonstelling binnentreedt ziet men dadelijk aan de linkerhand afdeeling 1813, een paar gebouwen, vervolgens een grachtje met winkeltjes en naaischool. De verkoopsters hier zijn in Oud-Hollandsch costuum, wat niet bepaald flatteert. Over 't inwendige van 1813 zal ik later schrijven.

Als men 't bruggetje van 1813 overgaat heeft men links een restaurant en een bloemenwinkeltje.

Zoo langzamerhand komt men aan 1913 langs een rij winkeltjes, o.a. een corsetten-étalage, waarin die van 1813 tentoongesteld zijn als contrast van 1913. Dat ouderwetsche corset van 1813 met die bretelles, neen maar, dat is vreeselijk om aan te zien! Onze

[p. 30]

figuren van tegenwoordig zijn zoo mooi van lijn en gracielijk; op dit punt vind ik dat onze grootouders al een heel slechten smaak hadden! Dan volgt een étalage, en toen ik naar boven keek, want daar moest mijn oog heen, zag ik staan met groote letters: ‘Vreest geen man’, en toen dacht ik natuurlijk aan vrouwenkiesrecht en zag in mijn verbeelding reeds afschuwelijke suffragettes uit Londen voor mijn neus, maar ziet: er stond een streepje en werd vervolgd in den volgenden zin: ‘kement’ dus mankement, want Frank (réparateur van porcelein in Amsterdam) maakt alles weer goed.’

Wat was ik dus leelijk beetgenomen, maar ik moest wel lachen inwendig.

Daarna een étalage van naaimachines, dan de garderobe-juffrouw, voorts de ingang naar het hoofdgebouw, dat ik nu oversla en verder weer étalages, o.a. één, waar te koop worden aangeboden vingerhoedjes met een bizonder soort naalden. Aan een vingerhoed zit een uitstek en als men daar de draad over legt en men drukt de naald er in, dan komt de draad vanzelf in 't oog. Het is een verbazend praktische uitvinding, waarvan ik aldoor gebruik maak. Vervolgens een étalage van handwerken, batiks, enz. die er te koop zijn.

In den tuin, midden in, is een muziektent en verder is het smaakvol aangelegd met bankjes, planten, enz.

Aan den tegenovergestelden kant van 1813 bevindt zich eerst een informatiebureau, daarover een tentje of liever kiosk om briefkaarten te koopen van de Tentoonstelling. Verder een lunchroom van ‘de Beursbengel’; daar dicht bij een huisje van atap, voorstellende een Delisch assistentenhuis. Hier dicht bij de Bioscoop en hier tegenover, het roode kruis, eerste hulp bij ongelukken en dan, het Indisch huis, dat ons een goede voorstelling geeft van een huis in de Tropen met de daarbij behoorende ‘bijgebouwen’, tuin, kippenhok, de traditioneele put en auto-garage aan den anderen kant. Over dit huis wordt later geschreven. Naast het Indische huis een breed terrein voor lichamelijke ontwikkeling, alwaar heel dikwijls gymnastiek-uitvoeringen plaats hebben.

Dit is nu alles het uitwendige, later vertel ik, wat er in te vinden is.

Amsterdam, 23 Juni 1913.

C. ARNTZENIUS.