De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

[p. 684]

Uit persoonlijke ervaring.
Voor Corry van H.-H.

Gaarne wil ik aan Uw verzoek voldoen, en Uw vraag ‘eerlijk’ beantwoorden. Gij wilt namelijk van mij weten of ik die magazijnen en zaken, die ik nu en dan in de Lelie aanbeveel, persoonlijk, uit eigen ervaring ken, en hoever die ervaring gaat. Vooral dit laatste gedeelte van Uw vraag maakt een eenigszins uitvoerig antwoord noodzakelijk. Immers, ja, de door mij aanbevolen magazijnen, zaken, enz., ken ik, ik weet dat ze goed zijn; uit eigen ervaring getuig ik van en over hen. Maar.... het spreekt vanzelf dat ik over den een beslister en op meer uitgebreid gebied kan oordeelen dan over den ander.

B.v., een hoedenmagazijn, dat enkel in hoeden handelt, is alléén op dat gebied specialiteit, maar eene groote firma als b.v. ‘de Duif’, Veenestraat, den Haag, heeft eene zeer groote verscheidenheid van artikelen, als blouses, costumes, tailleurs, avondmantels, enz., enz.. Indien ik dus met volle gerustheid ‘de Duif’ durf aanbevelen omdat ik er steeds goed ben geslaagd, dan volgt daaruit nog niet dat ik er en een tailleur en een blouse en een avondmantel en een japon en een bont-mantel heb gekocht. Zoo ook kom ik uit-ter-aard in de eene zaak meer geregeld dan in de andere en heb dus meer gelegenheid de eene op allerlei gebied te leeren beoordeelen dan de andere. Uit den toon en de wijze mijner aanbevelingen is dit ook zeer goed te bepalen, en kan b.v. iedereen terstond nagaan hoe de firma's Lensvelt-Nicola, en Krul, beide vanouds bekende bakkerijen en confiserieën, sinds jaren tot mijn zeer-oude bekenden behooren, van wier first-rate-werk ik mij absoluut zeker voel.

Dit geldt óók voor Maison Pfaff Plaats 24 den Haag. - Waar gij vraagt naar mijne persoonlijke ondervinding, en daarop zooveel prijs stelt, verheugt het mij U in dit opzicht met een zeer volledig getuigenis te kunnen van dienst zijn, dat ik gaarne openbaar maak. - Ik heb namelijk onlangs daar een tailleur laten vervaardigen, op maat, naar een zeer gecompliceerd, ofschoon oogenschijnlijk zeer eenvoudig en sober model, regelrecht uit Parijs gearriveerd. Het eenig verschil bestaat daarin dat de door Maison Pfaff geleverde stof oneindig mooier van qualiteit is dan die van het model-costuum. Wel, dit aangemeten tailleur zit eenvoudig onberispelijk, nadat het, zonder eenige fouten of veranderingen, slechts twee-maal was aangepast, de eerste maal na het maatnemen, de tweede maal toen het bijna gereed was. Ik heb zelve wel zooveel verstand van passen, om, reeds als de coupeur daarmee bezig is, te kunnen bepalen of het costuum goed zal zitten, of niet. Er is namelijk zulk een oneindig verschil tusschen het aarzelend zoeken naar verbetering en naar herstelling van begane fouten, door den onbekwamen coupeur, en de vaste besliste zekerheid waarmee hij, die zijn vak verstaat, wéet wat hij doet, en U dientengevolge - reeds bij het pasklaarzijn - iets aantrekt waarin geen fouten voorkomen van slecht-zitten of van verkeerde plooien, enz. enz.

En daarom stel ik er prijs op U hier met allen nadruk te verzekeren hoe ik juist deze vaardigheid zoo hoogelijk waardeer in den bekwamen coupeur van de firma Pfaff, omdat ik van een ander evenzeer first-rate Haagsch magazijn indertijd een geheel omgekeerde ervaring opdeed onder geheel gelijke omstandigheden. Dáár ook bestelde ik toen een costume op maat, dat gecopieerd moest worden naar een Parijsch model. Reeds de éérste maal, bij het passen, zag ik een fout, die mij deed betwijfelen of het costume ooit goed zou zitten, te méér omdat de coupeur die fout wèl erkende, maar blijkbaar - (waarschijnlijk omdat hij verkeerd had geknipt -) haar niet wist te veranderen.

Ik moest daarna nog ontelbare malen passen, omdat er steeds nieuwe fouten ontstonden, nu hier, dan daar, en tenslotte weigerde ik het costume te accepteeren, iets waarmede ook (dit zij hier erbij gezegd) volkomen is genoegen genomen door de bewuste firma.

Voor iemand die, zooals ik, noch de gezondheid, noch den tijd heeft om in het oneindige over te passen is zulk eene ervaring echter dubbel onaangenaam, en is het, omgekeerd, van onberekenbare waarde zoo zonder eenige ‘soesah’, na slechts het gebruikelijke tweemaal passen, te worden bediend op de meest-uitstekende wijze, - zooals dit geschiedt in Maison Pfaff. -

‘Ja - maar’ - zegt misschien iemand die dit leest, - ‘wie weet hoè duur dat dan ook is!’

Natuurlijk, àlle waar is naar zijn geld. Echter, dit is in elk geval een feit, het tailleur van Maison Pfaff is ruim de helft minder duur dan dat andere door mij tenslotte geweigerde was, van die evenzeer eerste rang firma. Terwijl stof, wijze van bewerking, enz., geheel gelijk staan, daar het in beide gevallen tailleurs geldt, van sobere maar toch gecompliceerde coupe.

Op nóg een ander gebied dan dat van coupe en van goede afwerking, namelijk op dat van gedistingueerden persoonlijken smaak kan ik U evenzeer inlichten uit eigen ervaring, dat men bij Maison Pfaff uitstekend wordt geraden. Gij zult het stukje gelezen hebben dat ik schreef in de Lelie van 5 Maart over de hedendaag-

[p. 685]

sche modes, en het gevaar dat zij opleveren voor hen die geen eigen smaak of oordeel bezitten, en haar slaafs volgen, zichzelve tot caricaturen te maken. Het spreekt vanzelf dat zulk een gevaar nog dubbel geldt, waar firma's zich houden aan het zonder eigen oordeel copieeren van modellen, zonder acht te geven op iedere dame individueel. - Maar, dat men van dit gevaar verschoond is bij Maison Pfaff weet ik, omdat ik daar onlangs een zeer elegant avondtoilet heb laten copieeren naar een Parijsch model, waaraan ik zelve zag bij het passen dat iets misstond aan mij, zonder dat ik nog wist uit te maken wat mij eraan niet beviel.

Het was toen dat de met een zeer-artistieken smaak bedeelde nieuwe coupeuse van maison Pfaff, die déze soort toiletten verzorgt, de opmerking tot mij maakte: ‘U ziet dat ik het model getrouwlijk heb gevolgd, echter, wanneer ik U een raad zou mogen geven dan zou ik U willen voorstellen deze wijziging erin te brengen’. - - En daarbij bracht zij eene betrekkelijk kleine verandering aan, maar die een geheel ander cachet gaf aan de japon, en die daardoor de uitwerking had dat de door mij opgemerkte lijn, welke mij niet beviel, geheel en al verdween. - M.i. is het goud waard met dergelijke menschen van individueelen smaak te doen te hebben. Reeds meermalen wees ik erop dat mevrouw Pfaff uitmunt in dit opzicht in de keuze der modellen die zij uit Parijs meebrengt -, Parijs dat er bijkans een eer in stelt de vreemdelingen, die daar komen voor de modes, wat in de handen te stoppen, zoodat het dientengevolge dubbel noodig is voor de menschen van het vak om met open oogen rond zich te zien alvorens zij hunne keuze vestigen. Indien ik hetgeen mevrouw Pfaff voor Holland meebrengt vergelijk met de vele smakeloosheden, die ik in dezelfde dure of goedkoope prijzen soms zie geëtaleerd of gedragen, dan treft het mij altijd welk een zeer gesoigneerden zekeren smaak zij bezit, en, gelijk ik hierboven meedeelde, uit eigen ervaring kan ik getuigen dat zij vervoegt over een personeel volkomen in staat, om alles, wat men naar die modellen gecopieerd wenscht, uit te voeren op de meest volmaakte wijze. -

Neen, gij hebt mij volstrekt niets ‘indiscreets’ gevraagd door een en ander ‘zoo gaarne te willen weten.’ Ik ben volkomen bereid U hierin van dienst te zijn. Meermalen had ik reeds gelegenheid te ondervinden hoe deze inlichtingen en beschouwingen over toilet en mode worden op prijs gesteld door mijne lezeressen - ja zelfs door lezers - en dit maakt het voor mij tot een dubbel aangename taak om ook U te beantwoorden. Bovendien echter, ook tegenover de firma's die hunnerzijds mij goed behandelen, met bekwaamheid en met den meest mogelijken goeden wil, is het mij altijd een plicht, die ik gáárne vervul, hunne verdiensten, en die van hun personeel, met waardeering te erkennen. Er zijn wel eens magazijnen - ik zeg erbij dat in den Haag slechts zeer enkele daartoe behooren - waarvan men de waar goed vindt, en die nochtans terugstootend werken door de onverschilligheid van den patroon of de ongeschiktheid der bediening. Voor mijpersoonlijk geeft een prettige, vriendelijke verstandhouding tusschen mij-zelve en degenen met wien ik, ook in dit speciale opzicht, te doen heb, altijd een bijzondere aantrekkelijkheid. Ik erken volmondig dat ik - behoorende tot het koopende gedeelte van de menschheid - de verkoopers over het algemeen hoogelijk bewonder om hun geduld en hun beleefdheid en hun takt. Daar is b.v. de snob, die snauwt en commandeert en een hoogen toon voert, daar is de zeurige klant, die alles laat uitpakken, naar alles informeert, van alles den prijs vraagt - - en tenslotte niets koopt, daar is de lastige dame, die voor een geringen prijs, en met een slechtzittend corset, en met een leelijk figuur en met lompe heupen en een bochelachtigen rug, nochtans de pretensie heeft, dat hare japonnen en mantels onberispelijkgegoten zullen zitten, en haar recht en slank moeten maken van lijf en leden, daar is de onredelijke andere, die vandaag enthousiast een ‘snoezigen hoed’ koopt, omdat de jonge, elegante, goedgekapte vendeuse, die hem voor haar opzette er daarmede allerliefst uitzag, en die morgen diezelfde vendeuse onredelijke verwijten komt doen, wijl zijzelve er, naar 't oordeel van man en kinderen, een allergeksten indruk mee maakt. Enz., Enz.

Waarlijk, in negen van de tien gevallen ligt de schuld van het niet-voldaan-zijn over inkoopen aan het publiek, en niet aan de firma's. (ik heb hier natuurlijk solide zaken op het het oog). En juist daarom is het mij een aangename plicht het goede, dat ik weet uit ondervinding, steeds ter kennis te brengen van het algemeen.

Tenslotte, ja, ik recommandeer óók diegenen die nimmer in de Lelie adverteeren, zoo ik weet dat zij goed zijn. Zoo b.v. wil ik U, als een der op zijn speciaal gebied meest-vertrouwde en meest-aangename firma's die ik ken, gaarne noemen het bekende Manusje-van-alles-magazijn, hoek Veene- en Ketting-straat, dat ik ken zoolang ik den Haag ken, en waarvan ik niets dan goeds en nog eens goeds weet te zeggen. Dat er van alles is te krijgen - speciaal al datgene waarvan men niet weet wáár het eigenlijk te koopen - dat is een elken Hagenaar bekend feit. En evenzeer is het een bekend feit dat men er

[p. 686]

elke nouveauté, van kleine, nieuwe, practische uitvindingen, steeds on middellijk vindt. Bovendien echter is het óók een feit, dat ikzelve persoonlijk dikwijls ondervond, dat de heer Brückel (zoo heet meen ik de eigenaar) steeds op alles raad weet, waarop een ander 't niet meer weet. Zoo had ik verleden jaar een klein zakspiegeltje gebroken, dat geen de minste werkelijke waarde bezit, maar voor mij een zeer gróóte heeft, omdat er een souvenir aan is verbonden. Ik wendde mij tot verscheidene spiegel-, lijsten- en andere magazijnen alvorens ik eigenlijk dacht aan het magazijn van den heer Brückel. Domgenoeg, maar ik dacht niet aan hem. Overal ontving ik hetzelfde antwoord: ‘Het is onmogelijk dat ding te repareeren; koopt U een nieuw spiegeltje.’ En, als ik dan uitlegde dat het mij niet om een nieuw spiegeltje maar om 't souvenir te doen was, dan volgde steeds de verklaring: ‘Om die en die redenen is een reparatie onmogelijk.’ Enfin, toen herinnerde ik mij de firma met den welverdienden naam: Manusje van alles, en ik klaagde ook dáár mijn nood. Eerst ontving ik ook dáár 't zelfde antwoord, maar toen ik zei: ‘U kunt zooveel, U kunt wel wat een ander niet kan, en U zoudt er mij zoo ontzettend veel plezier mee doen’, toen werd ik op de gewone welwillende, vriendelijke wijze gerustgesteld dat men zou zien te beproeven wat mogelijk was, als ik er dan zóó op gesteld was! - En ziet, na een paar dagen kwam het spiegeltje fonkelnieuw in orde thuis - en voor een zoo luttelen prijs, dat ik er niet eenmaal een nieuw voor had kunnen koopen, had ik 't gewild. Zulke dingen binden je aan een zaak. Tenminste - zoo gaat het mij!

Zoo ook kan ik U den heer Hamburger, Noord-einde, den Haag, die voor zoover ik weet evenals de heer Brückel nimmer in de Lelie adverteerde, aanbevelen als een uitstekende coiffeur; hij is, niet alleen in naam, maar ook metterdaad, coiffeur van de Koningin, en ik heb hooren zeggen dat hij met het tot hiertoe zoo dunne, zoo weinigbelovende haar van prinses Juliana bijzonder groot succes heeft gehad dezen winter, door zijne behandeling ervan, zoodat het thans groeit en dik en vol wordt. Hoe dit zij, in elk geval is hij van alle nieuwe kapsels, van alle nouveauté's tot zijn vak behoorend, volkomen op de hoogte, en munt uit door bereidwilligheid en beleefdheid.

- Het ligt in den aard der zaak dat diegenen onder mijne leveranciers, die mijpersoonlijk kennen, en met wien ik op aangenamen voet sta, dikwijls juist óók zijn Lelie-adverteerders, en vandaar dat men hunne namen dus óók aantreft in de advertentie-rubriek. Het eene volgt uit het andere. Echter, daarop zij hier de nadruk gelegd, in antwoord op Uw vraag, ik zeg er steeds bij, indien ik iemand recommandeer, in hoeverre ik het doe uit persoonlijke ondervinding, of niet, en ook, ik maak mijne recommandatie geenszins afhankelijk van de advertentierubriek, gelijk b.v. óók blijkt uit het feit dat ik de bont-zaak Maison Anglaise, Spuistraat 24 den Haag, reeds jaren geleden warm aanbeval in de Lelie, en dat nog stééds doe bij deze gelegenheid, zonder dat deze zaak noch toen, noch daarna heeft geadverteerd daarin, en evenzeer uit het andere feit dat ik, eveneens jaren geleden reeds, Maison Ihle, thans Bazarstraat den Haag, aanbeval in de Lelie, niet uit persoonlijke ervaring, maar om wat ik heb gezien van haar goed werk bij andere dames. Maison Ihle, dat toen nog aan de Amsterdamsche Veerkade was gevestigd, nam die recommandatie van mij over in hare aan hare cliëntele toegezonden gedrukte circulaires. Ik weet dit, omdat eene dame mij zulk eene circulaire toezond, als een aardig bewijs hoeveel genoegen ik onwetend die firma had gedaan. - En hiermede meen ik Uw begeerte heel openhartig vervuld te hebben. Steeds gaarne tot meerdere inlichtingen bereid!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.