De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Overzicht van de Week.

I.
Flink-zoo!

Ik ben, gelijk ik herhaaldelijk betoogde, geene spiritiste; - om verschillende redenen niet, die hier nu niets ter zake doen. Wel echter interesseer ik mij voor het onderwerp, en wèl geloof ik beslist, dat er bovenzinnelijke verschijnselen zich voordoen dikwijls, die zich niet laten wegredeneeren met het zoo gemakkelijke woord: bedrog. Maar, hoe men ook staat tegenover deze richting, als vijand of als vriend, in elk geval heeft men niet het recht om hen die haar aanhangen anonym te kwetsen door oppervlakkige ingez. stukjes, gelijk onlangs geschiedde in ‘het Vaderland’, door een zekere mevrouw A.C.v.W.B. Op hoogen toon, onder den titel: ‘Het moderne spookgeloof’, kwam namelijk deze dame, naar aanleiding eener hier-gehouden, niet-door-mijbijgewoonde lezing over spiritisme, verklaren, per ingez. stuk, hoe volgens haar de ‘wetenschap’ die heele bedriegerij afdoende heeft ontmaskerd, zoodat, zij die er dus nogthans aan blijven geloof slaan, daarom per-se niet heelemaal pluis in hunne hersenen zijn, enz. De juiste woorden van het hoogst-oppervlakkige stukje weet ik niet meer, maar haar betoog kwam op het bovenstaande neer. En natuurlijk vond het vele, maar helaas meestal evenzeer anonyme, bestrijders. Daarom doet het mij èn om de zaak èn om den naam van den onder-

[p. 597]

teekenaar plezier, dat Marcellus Emants haar, mevrouw A.C.v.W.B., aldus op haar vingers tikte, insgelijks in ‘het Vaderland’:

Het moderne Spookgeloof.

Geachte heer Redacteur,

In haar eerste stuk over Modern Spookgeloof (waaruit ik niet woordelik kan aanhalen, daar ik het niet weervind) gewaagt mevrouw A.C.v.W.B. van de ontmaskering van een medium door de Society for psychical research. Dit bewijst, dat genoemde dame vertrouwen stelt in de onderzoekingen van die vereniging, en hare verslagen (Proceedings) kent. Maar als mevrouw v. W.B. nu ook gewaagt van de zogenaamde ontmaskering van het medium Eusapia Paladoni, waarom zwijgt zij dan over 't geen dezelfde Society ten opzichte van dit laatste medium heeft verricht?

Deze vereniging heeft namelik de heren Fielding, Bagally en Carrington, ervaren onderzoekers, die ook van goochelaarskunsten op de hoogte waren, naar Napels gezonden om Eusapia te ontmaskeren. En wat was het resultaat?

Dat de heer Bagally verklaarde:

‘As regards Eusapia's phenomena at these séances my opinion is, that, as some of the phenomena appear to me to be undoubtedly genuine, others in which I did not detect fraud, were also genuine.’

‘At the same time I must repeat, that Eusapia was not detected in fraud in any one of the 470 phenomena, that took place at the eleven séances.

De heer Fielding verklaarde:

‘While I have convinced myself of the reality of these phenomena and of the existence of some force not yet generally recognised, which is able to impress on matter and to simulate or create the appearance of matter, I refrain for the present from speculating upon its nature.’

De heer Carrington verklaarde:

‘I have to record my absolute conviction of the reality of at least some of the phenomena.’

Mevrouw A.C.v.W.B. heeft dus niet het recht te schrijven, dat de wetenschap reeds lang de staf heeft gebroken over het spiritisme. Het tegendeel is waar. Meer en meer erkennen de wetenschappelik gevormde mannen de echtheid van vele verschijnselen. Mevrouw A.C.v.W.B. echter toont noch onbevooroordeeld, noch eerlik genoeg te zijn om eerbied te mogen vergen voor haar mening.

Hoogachtend,

MARC. EMANTS.

* Op verzoek van den schrijver in de vervoudigde spelling gelaten.

(Vaderland).

II.
Klassen-strijd.

Een getrouw lezer zendt mij, uitgeknipt uit ‘De Avondpost’, het volgende:

Van een huzaren-order.

Men schrijft ons:

Zooals onze lezers zich wellicht herinneren, werd in ons blad van 17 Febr. j.l. melding gemaakt van een order bij een der eskadrons huzaren uitgegeven, waarin werd bepaald, dat leden van het reserve-kader moesten worden aangesproken met ‘jonker’, zoolang zij geen rang bekleeden, en voorts met ‘U’.

Dit bericht werd ook opgenomen in het ‘Alg. Mil. Weekblad’ en, zooals begrijpelijk, werd deze order in dat blad gecritiseerd en o.a. gevraagd of de verhoudingen in het leger werden bepaald door het bezit van ‘geld’, ‘titels’ of verkregen militaire rangen.

Als gevolg van dat schrijven lezen wij thans in het ‘A.M.W.’:

‘Op 18 Febr. j.l. werden alle onderofficieren van den staf en die der alhier garnizoen houdende eskadrons verzameld in het gymnastieklokaal, waar de w.n. regimentscommandant in een toespraak bovenbedoeld bericht o.m. schetste als vlegelachtige critiek op een door een eskadrons-commandant gegeven order, de leden der Vereen. “O.B.” collectief verantwoordelijk stelde voor de in hun hoofdorgaan voorkomende stukken, daar deze zelf hun hoofdbestuur kiezen, dat tevens de redactie van dat blad is. Verder deelde Z.H.E.G. mede, dat bij wijze van protest geen der officieren van het Regiment de uitvoering, welke op Zaterdag 22 Febr. te Zutphen zou worden gegeven ten bate van het “Sanatoriumfonds” der Vereen., zou bijwonen, en wanneer dergelijke berichten, waarin zulke vlegelachtige critiek wordt uitgeoefend, weer in het blad voorkwamen, Z.H.E.G. zijn steun zoude onthouden aan een vereeniging en hare instellingen, en aan Z. Ex. den M.v.O. zou voorstellen, strengere maatregelen te nemen ten opzichte der Vereen. en de lokalen waar de leden vergaderen te ontnemen.’

Aan het vertrouwen, dat Z.H.E.G. uitsprak, als zoude dit bericht zijn gevloeid uit de pen van een jeugdig, onbezonnen en overprikkeld onderofficier, meen ik echter te mogen twijfelen.

De inzender aan mij van dit berichtje teekent zijnerzijds hierbij aan: ‘Een klassenstrijd of bevoorrechting bestaat er niet hé?’. Ja, natuurlijk, mijn waarde heer, die bestaat er in alle opzichten, niet het minst waar het het ‘Leger’ (met een hoofdletter) geldt. En die zal m.i. ook blijven bestaan, zoolang er een

[p. 598]

menschenwereld bestaat, want de menschen zullen nimmer ophouden eenerzijds jaloersch te zijn van elkaars rangen, titels en geld, anderzijds zich daarop kinderachtig te laten voorstaan! - Dat is zonder eenigen twijfel laf, kinderachtig, verachtelijk zelfs, maar.... 't is menschelijk. Daarmee is alles gezegd!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.