De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Overzicht van de week.

I.
Naar het hoofd gestegen.

Ik zou er over gezwegen hebben. Er gebeurt dagelijks zoovéél walgelijks van kruiperij, enz., in de wereld, dat ik heusch niet altijd den lust in me voel steeds weer opnieuw daarop te wijzen. Echter, nu twee verschillende correspondenten, de eene een dame uit de provincie, de andere een meneer uit den Haag, mij 't zelfde uitknipsel zonden, (ontleend aan zeer verschillende bladen), inhoudend het door mej. Cath. van Rennes geschreven artikel in 't Handelsblad, omtrent hare repetitie ten Hove en de daar vertoonde aanvalligheden van prinses Juliana, nu wil ik met alle genoegen voldoen aan beider verzoek, mijnerzijds te zeggen hoe ik zulke walgelijke in den zak kruiperijen vind. Mijn eene correspondent, de meneer, heeft onderaan het uitknipsel, (uit het Dagblad van Zuid Holland en 's Gravenhage) de randbemerking geschreven:

‘Wat een misselijk opgeflik; Juffr. van R. wil zeker eens laten blijken hoe intiem zij ten Hove is.’

De andere correspondent, de dame, liet zich in haar begeleid-briefje aldus uit:

‘Ik zal er geen woorden over vuil maken; het is eenvoudig walgelijk. Die freule van de Poll benijd ik, - om als een hond op dat gebiedend vingertje aan te komen loopen.’

Zulke minachtende uitingen zijdens het publiek veroordeelen Juffr: v. R.'s publicatie reeds van zelven. Laat ik dan ook vooropstellen, dat m.i. niet de Koningin hier de schuld draagt, maar wèl de blijkbaar, door de haar te beurt gevallene ‘eer’, geheel 't hoofd kwijt geraakte juffrouw v. R. Wat freule van de Poll betreft, die had m.i. hier geen andere keuze dan te moeten gehoorzamen aan het ‘gebiedende vingertje’. Daarvoor is zij de gouvernante van de prinses, die heeft toe te geven, precies als elke andere ondergeschikte, die door de ouders wordt gedwongen aan de luimen van een kind zichzelve te onderwerpen, per sé. O zeker, ik weet wel, dat in de oogen van slavenzielen 't heel wat anders is om gouvernante te zijn bij

[p. 485]

een vorstinnetje dan bij een gewoon kind, maar, in de mijne, en in die van elk verstandig mensch, is het dat niet, evenmin als ik den aanblik van een kamerheer-uniform zooveel voornamer vind dan dien van 'n huisknecht, of zooveel verschil zie tusschen 't dragen van ‘'s koningsrok’ en welk ander wapen van dienstbaarheid ook.

‘'t Vaderland’, waarin ik het hoogst-interessant feit, door mej. van Rennes beschreven, 't éérst heb gelezen, was gelukkig zoo verstandig slechts een kort uittreksel te geven van het in het Handelsblad verschenen uitvoerig relaas van mej. van Rennes. De Telegraaf echter had mij, alvorens mijn bovengenoemde correspondenten het hunnerzijds deden, reeds vergast op een volledige overname van dat voor het volk zoo merkwaardig artikel.

Zie, als ik zulke dingen lees en zie en hoor om me heen, dan denk ik altijd aan hetgeen, volgens de overlevering, (ik heb hem niet meer gekend), mijn grootvader van moeders-zijde, zelf een jonkheer, - maar géén likker, - placht te zeggen van sommige zijner stadgenooten: ‘Zij zouden op zeker lichaamsdeel naar de Groote Markt willen kruipen, als zij daarmee, al was het maar een groet en een handdruk van den koning konden deelachtig worden.’

Aan juffr. van Rennes is veel méér dan dat toebedeeld, namelijk ‘de hooge onderscheiding’ dat zij wel een uur lang dezelfde lucht inademde als de koningin en prinses Juliana, dat deze laatste ‘niet verkoos lief te doen tegen haar’, ook al bestelde haar eigen moeder het aan het koppige kind, enz., enz.

Die ‘hooge onderscheiding’ is haar, mejuffrouw van Rennes, naar 't hoofd gestegen, en heeft haar verleid tot het samenflansen van een vrij bespottelijk, van de gehoorzaamheid der prinses een niet heel vleiend getuigenis affeggend relaas in het Handelsblad. Neem 't haar niet àl te kwalijk! Zij staat heusch niet alleen. Doe de couranten open, en gij kunt dagelijks lezen van de zich in vorstelijke bezoeken tot walgens toe zonnende doktoren onzer Balkan-ambulances. En ook die heeren zijn heusch de eenigen niet, die zich zoo kruiperig gelukkig voelen om 'n vorstenhanddrukje. 't Slavenziel-achtige zit 'm in den mensch ingeboren, in 't algemeen genomen. Daarom wist de groote menschenkenner, Napoleon I, zoo goed wat hij deed, toen hij de ‘gelijkheid en broederschap’ te niet deed om een nieuwen adel en nieuwe titels en rangen en onderscheidingen in te stellen, en zijn hofetiquette te regelen op den meest strengen en hooghartigen voet. Getrapt wil de groote meerderheid van 't menschdom worden - niet door hare gelijken, o lieve hemel neen, - maar door vorsten, koningen, hooggeplaatsten, en getitelden. Als die hen trappen is 't een ‘eer’, als die ongehoorzaam zijn, toonen ze, (zie juffrouw van Rennes' artikel) haar ‘tête à soi’ te hebben, als die ‘gebiedend met den vinger bevelen’ (zie 't zelfde artikel) is het niet meer lomp, maar grappig, - - enz, enz. -

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II.
Christelijke! Correspondentie, of te wel... Dominee's ijdelheid.

Een correspondent zendt mij: De 's-Gravenhaagsche Kerkbode van Zaterdag 18 Jan: ll:, waarin hij aanstreepte de onderstaande correspondentie, van de hand van J.C. Schuller; (volgens het bijschrift van mijn correspondent is deze: predikant):

‘Aan den uitgever van de 's Gravenhaagsche Kerkbode werd dit geschreven: De stichtelijke overdenking van de hand van J.C. Schuller, in de Haagsche Kerkbode van 4 Jan. 1913, vind ik ook in No. 50 van 9 Sept. 1911. Hebben de predikanten het zoo druk, dat een vorig stukje nog moet worden herdrukt.

Ja getrouwe lezer, (aldus antwoordt de diepgekwetste J.C. Schuller hieróp) ik ben verschrikkelijk lui. Ik voer niets uit; en ben zelfs te lui om een nieuw stukje te schrijven.... Ik heb in de week van 22-29 Dec. 6 maal gepreekt, en bij 8 kerstboomen een toespraak gehouden, behalve veel ander werk, en toen kon ik niet meer. Daarenboven ging ik Maandag 30 Dec. met mijn gezin op reis, en had geen tijd meer om te schrijven. 't Is wel jammer dat ik zoo spoedig moe ben, na zoo'n beetje werk, maar heusch, ik was moe. Heb in 't vervolg een beetje medelijden met ons, zeer getrouwe en belangstellende lezer, ik heb het grootelijks met u.

(J.C. Schuller).

Is het niet vermakelijk van dommen hoogmoed!? Want, dom is 't óók nog, die naïeve bekentenis, dat de man, die ‘niet meer kon’, desniettegenstaande 30 Dec. heel prettig met zijn gezin op reis toog, en dus daarom ‘geen tijd meer had tot schrijven’. Journalisten, theater- en muziek-verslaggevers, en nog vele andere soorten van arbeiders voor het dagelijksch brood, wordt het heusch niet gevraagd

[p. 486]

of zij ‘moe’ zijn in zulke extra-veel van hen vergende dagen. Die moeten hun werk afleveren, geen herdrukjes zooals dominee Schuller, maar nieuw en oorspronkelijk werk. Anders worden zij ontslagen. Dominee Schuller echter eet smakelijk van de staatsruif, en kan het zich daarom veroorloven, als hij van het werken genoeg heeft, zijn lezers af te schepen met een ouden herdruk, op hoop dat het door hen wel niet gemerkt zal worden. Doch ziet, als dan een hunner, die daarmee nog wel blijk geeft van bijzondere aandacht voor het geleuter, 't bedrog ontdekt, en zich heel bescheidenlijk veroorlooft op de ‘vergissing’ te wijzen, dan krijgt hij van den ‘broeder in Christus’ op zijn kop dat het een aard heeft! Wat verbeeldt hij zich wel? Heeft dominee niet 6 maal gepreekt en bij 8 Kerstboomen gezanikt? (vraag: hoeveel herhalingen zullen daarin zijn voorgekomen?!) Dat dominee dan toch ten slotte betaald wordt voor die preeken, en dat Kerstboomen-getoespraak, dat valt dezen ‘Evangelie-dienaar’ niet in - schijnt het. Hij vindt integendeel dezen zijnen arbeid in den wijngaard des Heeren zóó veel-omvattend, dat hij daarna niet alleen de rust wèl-verdiend acht, en met zijn gezin op reis gaat, maar ook nog bovendien zich het recht toekent den Kerkbode-lezers, die wel wat anders zouden willen lezen dan oude herdrukkost, eens flink den mantel uit te vegen, en met eenige ‘broederlijke’ vinnigheden op hun plaats terug te zetten.

Enfin, misschien kan dominee 't ook maar half helpen, en heeft hij, al Kerstboom-toespraak-houdende, zooveel glazen wijn en zooveel gebakjes verorberd, dat zijn digestie er wat van in de war raakte? Dat werkt op het humeur, en daardoor óók op de werkkracht. En dan heb ik ‘grootelijks medelijden met hem’.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

III.
Hoe 't vaderland zorgt voor zijn aanstaande ‘helden’.

Mijn lezers zullen zich nog wel herinneren de geruchtmakende zaak van den jongen man, die, opgeroepen bij de manoeuvres, ziek werd, en stierf, tengevolge van de lichtzinnige wijze waarop de betrokken autoriteiten met hem omsprongen als mankeerde hem niets. De vader liet 't er niet bij zitten, en heeft alle mogelijke publiciteit gegeven aan het gebeurde, - dat ook in de Holl: Lelie uitvoerig is behandeld. - Met dat al kreeg hij noch zijn veelbelovenden zoon terug, noch zelfs openlijke genoegdoening. Thans meldt de Vrije Socialist het volgende:

Sedert eenige dagen doet in de pers het verhaal de ronde van een Rotterdamschen militien, die, tengevolge van een onachtzame behandeling der Bredasche hospitaal-autoriteiten, tijdens zijn ziekte, gestorven zou zijn.

Hoe nonchalant men in de militaire hospitalen omspringt met de zonen der arbeiders blijkt uit een ingezonden stuk van den diepbedroefden vader, dat dezer dagen verscheen in het Rotterdamsch Nieuwsblad, waarin deze een omstandig verhaal geeft van het gebeurde.

We nemen daaruit het volgende over:

‘Onze huisdokter werd geraadpleegd over den toestand van mijn zoon; hij kon zich geen voorstelling maken, hoe het mogelijk was geweest, dat hij nog dat onmenschelijk vervoer had kunnen doorstaan. Hij ondervroeg mijn zoon, wat zij in het hospitaal aan hem gedaan hadden; mijn zoon vertelde den dokter toen, dat ze hem totaal geen medicijnen hadden toegediend; overdag kreeg hij karnemelk te drinken, en voor 's nachts werd een tonnetje met koude thee bij hem neergezet; de laatste dagen, toen zijn toestand steeds verergerde, kreeg hij nog een paar beschuiten en gekookte eieren. Ook hadden zij hem voor het vervoer een homp droog wittebrood in zijn zak medegegeven.
De dokter schreef toen medicijnen voor, en verordineerde het gebruik van gekookte melk, zonder meer. Hij zeide ons tevens, dat zijn toestand van zeer ernstigen aard was, hetgeen ook is gebleken, daar hij reeds Donderdagmorgen stervende was, en Vrijdagsmiddags om halfvijf is overleden’.- -

Hoe heerlijk is het aldus ‘voor het vaderland’ te mogen krepeeren!

(Vrije Socialist).

Commentaar mijnerzijds is hier overbodig. 't Naakte droevige feit spreekt voor zichzelf!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.