De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Overzicht van de week.

I.
Hoe allerchristelijkst de Balkan-oorlog is.

Doiran werd door 200 Servische cavalaristen en 500 infanteristen, benevens door talrijke Bulgaarsche comitadsjis bezet. Men maakte zich dadelijk van de Turksche bureaux meester, en daarop begon een gansche reeks afzetterijen. Zij, die niets geven konden of wilden, werden met den dood bedreigd, des nachts werd in de huizen ingebroken, waarbij dan bij voorkeur de huizen der Turksche officieren werden uitgezocht, waar den vrouwen geweld werd aangedaan. 64 personen, die zich geheel en al ongewapend naar Saloniki op weg hadden begeven, werden bij Madenjeni afgemaakt.

Negen-en-vijftig notabele Mohammedanen werden na gruwelijke folteringen ter dood gebracht. (Hierop noemt de correspondent de namen van een vijftiental der vermoorden). Alle huizen der Mohammedanen werden geplunderd, en hetzelfde lot ondergingen de huizen der Turken in de omgeving. De plaatsjes Urgandschilar, Popowa, Taldschali, Bujuklu, Tchillu, Gensetschelu, Surlowa werden in de asch gelegd, en de Mohammedaansche bevolking werd over de kling gejaagd.

De Mohammedanen der dorpen Kirbatsch Bala en Kirbatsch Sir en verder van Sineniktscheh en Palmensch, die men eveneens met den dood had bedreigd, zijn tot het Christendom overgegaan. Toen de Grieksche troepen in die buurt kwamen, hielden de gruweldaden jegens de bevolking op.

Uit Urgandschilar wordt gemeld, dat daar 90 Mohammedanen met touwen aan elkaars hals werden gebonden en daarop met de bajonet werden afgemaakt. Alle vroeger tot den islam bekeerde Christelijke vrouwen zijn weder gedoopt, en hun echtgenooten werden voor hun oogen vermoord. Talrijke personen zijn van honger omgekomen, daar men hun alle levensmiddelen en al hun graan had afgenomen.

(Overgenomen uit De Telegraaf.)

Ziedaar eenige feiten uit dezen gruwel-oorlog, zóógenaamd begonnen in naam van het Kruis, om de Christenen te bevrijden, tengevolge waarvan de Christenpatriarch van de Grieksche kerk durfde zeggen tot Koning George van Griekenland, dat dit ‘het roemrijkste jaar zijner regeering is.’

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II.
Waarvoor dr. Lingbeek naar Turkije is gegaan - of te wel... - IJdelheid der ijdelheden!

H. Exc. de Ambassadrice van Frankrijk, die hier gisteren met een Zwitserschen professor was, zeide, dat wij de ‘roi des ambulances’ waren. Mad. Bompard heeft een 12-tal ambulances onder hare supervisie, zij kan er over oordeelen dus. En de Zwitsersche professor, die in Stamboel werkt, was opgetogen en zei: ‘als we aan elken hoek, waar gevochten werd, maar één zoo'n ambulance hadden gehad, hadden we toch tenminste iets voor de arme drommels kunnen doen (in het veld).’

(Telegraaf.)

Ik houd u - want dit is verder bijzaak - te lang op misschien, maar ik wil u toch nog even vertellen, dat wij hedenmiddag de eer hadden van het bezoek van Prinses Niemet, de voorzitster (vrouwenafdeeling) van de Croissant Rouge Ottoman, die op het bordes der school mede werd verwelkomd door H. Exc. mevr. v.d. Does de Willebois, en door ons werd rondgeleid. Hare Hoogheid was zeer tevreden over alles, tot aan de Röntgen-foto's toe van kogel- en strapnell-wonden, die wij haar konden vertoonen. Maar het mooiste vond ze, geloof ik, nog het portret van H.K.H. Prinses Juliana, waarvan ze gecharmeerd was.

(Vaderland).

Is het niet kostelijk van onnoozele zelf-aanbidding? Zoo dikwijls er een bericht komt van

[p. 454]

déze ambulance kan je er zeker van zijn minder te zullen lezen van de gewonden en van den arbeid, dan wel van wat deze voornaamheid zeide en die grootheid bazelde, bij wijze van gelegenheids-praatje, tot den leider der ambulance, dr. Lingbeek, die ook nimmer vergeet daarvan mededeeling te doen in den slaafschen term: ‘Wij mochten de eer hebben’, - of iets dergelijks. - Dat dergelijke leuter-beleefdheden worden geuit bij zulke bezoeken, zonder dat de zeggers ervan 'n woord ervan meenen, schijnt deze van eigen-ik gansch vervulde roode-kruis-ridder niet te begrijpen, - 't geen geen àl te hoogen dunk geeft van zijn hersenen!

Gelukkig dat de andere uitgezonden doktoren op dit punt eene andere houding aannemen, zoodat hetgeen men nu en dan van hunne ambulances verneemt een vrij wat sympathiekeren indruk maakt.

III.
Hoogst belangrijk.

De burgemeester van Urk bood den eersten Kerstdag aan Z.K.H. den Prins der Nederlanden een prachtig uitgevoerde Oorkonde aan ter herinnering aan het bezoek van Z.K.H. aan Urk op 3 Juni 1911.

Dit bezoek had ten gevolge dat den Prins der Nederlanden door den burgemeester werd gevraagd de hoofdstraat van Urk naar Zijn naam te mogen noemen: Prins Hendrikstraat, welk verzoek Z.K.H. terstond inwilligde met de vraag: ‘en dan krijg ik daar zeker wel een oorkonde van burgemeester?’

(Vaderland).

Ik vraag U, lieve lezers, of wij niet dankbaar moeten zijn dat de courant ons zulk een hoogst interessant feit meedeelt?’ - 't Is heusch een gezegde om historisch bewaard te blijven: ‘En dan krijg ik daar zeker wel een oorkonde van, burgemeester?’

Nietwaar, men moet van vorstelijken bloede zijn om zoo iets hoogst merkwaardigs te zeggen te weten, en... men moet een slavenziel bezitten om dat in de courant den volke te verwittigen, maanden daarna.

Och neen, ik vind 't niets verwonderlijks, dat de prins bij gelegenheid van zijn bezoek aan Urk niets anders wist te zeggen dan zoo'n banaliteit. Want, lieve hemel, wat moet het een akelige, afmattende, en bovenal geestdoodende corvee zijn, aldus dag in dag uit gemeenplaatsen en beleefdheidsphrazen op te dreunen tegen dezen burgemeester, dien gemeenteraad, dat comité, enz., enz.! Waarlijk, 't zou bovenmenschelijk zijn dan niet te vervallen in zulke onbeduidende gezegden als 't bovenstaande. Dat die in 'n oorkonde vereeuwigd en.... den volke medegedeeld worden, dat is 't belachelijke èn slavenziel-achtige van 't geval.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

IV.
Weer-opgegeten.

't ‘Vaderland’ maakt 't zich in zijn l.l. Vrijdag-avond-nommer bijzonder druk over de familie de Savornin Lohman; in 't eerste avondblad is het hoofd ervan gewijd aan de ondergeteekende, in het tweede wordt mijn Oom, Jhr. Mr. A.F. de Savornin Lohman, uitvoerig onder handen genomen, en ook mijn naam verschijnt in die tweede editie nogmaals, om mijn Kerstnabetrachting (zie vorig nommer) te verdraaien, op de in de pers gebruikelijke eerlijke(?) wijze, welke in dit geval daarin bestaat, dat alleen de beginzin en de slotzin zijn overgenomen, bij elkaar gezet zonder zelfs door puntjes mee te deelen, dat zij niet bij elkaar behooren, maar kop en staart vormen van een lang artikel. Diezelfde Kerstnabetrachting is ook de aanleiding tot het hoofd aan mijn adres van het eerste avondblad. Mijne lezers zullen zich herinneren hoe ik in mijn Kerstnabetrachting óók aanhaalde den onmenschlievenden raad van 't Vaderland, om, gedurende de St. Nicolaas- en Kerstdagen, niet te geven in de drukke winkelstraten aan armen en kinderen, omdat die straten zoo overvol zijn. Ik maakte reeds vroeger de opmerking, dat ik-zelve dit jaar, niet in de gelegenheid was aldus te geven op straat, maar dat noch ik, noch mijn vriendin, noch in het vorig jaar, noch bij vroegere gelegenheden ooit getuigen waren, als wij versnaperingen uitreikten, van overlast zijdens het publiek, of van gevaarlijk gedrang. - Thans komt het Vaderland plotseling vertellen, hoe haar redactie ‘bij onderzoek gebleken is’, ‘dat er formeele uitdeelingen plaats hadden’, waardoor op verschillende plaatsen ‘een gevaarlijk gedrang is ontstaan’. - Om die reden nu heeft 't lieve, zorgzame Vaderland - verklaart het thans - de menschen aangeraden niet te geven want,.... dan waren de armen onder den voet geraakt! - Is het niet hartroerend van zorgzaamheid? Uit pure menschlievendheid dus voor de armen, heeft het brave Vaderland zoo egoïstisch in 't belang van de beurs der rijken geraden! Dáártoe moet ik 't zwijgen doen. - Alleen wil ik doen opmerken dat deze nieuwe lezing aanmerkelijk verschilt van het eerste perfide stukje, waartegen mijn artikel

[p. 455]

was gericht, en waarin noch van ‘formeele uitdeelingen,’ noch van ‘gevaarlijk gedrang’ sprake was, maar wèl van enkele versnaperingen, en van de mogelijkheid van gevaar. Hoe dat zij, ik ben er niet bij geweest. En ik berust dus in deze tweede voorstelling, - mij daarbij innerlijk de vraag voorbehoudende, in hoeverre dit ‘vrijzinnige’ dagblad is bang geworden voor diegenen onder hare lezers uit het gewone volk, die zij óók graag te vriend houdt, - vooral nu de verkiezingen naderen.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.