De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Desillusie.
door E. Overduyn Heyligers.
(Vervolg van No. 22).

‘Ja, dat is waar, dat heb ik....’

‘En 't is hier toch een boel beter dan in een klein garnizoen....’

Ze knikte zwijgend.

Een vogeltje streek neer van de tuinschutting in den seringenboom, en floot een vroolijk meideuntje, en een musch, vlak bij hen, was bezig het fladderend kroost te voeren.

Ze keken er beiden naar, en Dolf zag, hoe een zonnestraal even glimpte in Mary's weelderig blond haar, ten deele bedekt door haar grooten tuinhoed.

‘Ik geloof, dat de koffie nou wel goed zal zijn’, zei ze, en wipte vlug naar binnen.

Ze deed al het mogelijke, om eenvoudig vroolijk te doen, alsof geen smart haar terneerdrukte. Wat had ze ook eigenlijk, dat haar hinderde.... 't was gewoon belachelijk .... en ze wilde niet dat Dolf er iets van merkte.

Dolf zag naar binnen, naar het bedrijvige tengere figuurtje, zooals Mary daar in de gratie van haar kwijnende bewegingen voor hen beiden inschonk.

Wel mooi is ze.... peinsde Dolf.... Maar zoo broos,.... zoo broos.... Een ademtocht zou haar kunnen.... breken....

En iets als medelijden welde heel onbewust in den stevigen robusten jongen.

‘Hier heb je een kop koffie, als ze nu maar goed smaakt.... En ga jij nu weer zoet zitten, anders beschadig je mijn plantjes ....’, zei Mary, hem zijn kopje aangevend en zelve plaats nemend in haar kleine serre, waar ze Dolf een stoel aanwees.

De koffie verspreidde een heerlijken geur.

‘Heel lekker hoor.... dank je wel’, zei Dolf, en dronk met kleine teugen uit zijn fijn porceleinen kopje.

Hij vond het een genot daar zoo rustig naast Mary neer te zitten, zich vertroeteld te weten door haar. Hij, de zoo weinig verwende jongen, gewend aan het kamerleven, waar zijn hospita geen bijzondere zorg wijdde aan zijn koffie en thee.

‘Wacht, zal ik jou kopje ook even weg zetten?’.... bood hij aan, toen hij zag, dat Mary's kopje leeg was, dit van haar overnemend.

‘Zet maar binnen op tafel, Dolf....’

Heel voorzichtig liep hij met de twee kopjes naar binnen....

Buiten weerklonk het Angelus van een nabije kerk.

‘Twaalf uur....’, zei Dolf, toen hij weer buiten kwam, en zag op zijn horloge.

‘Blijf maar déjeuneeren....’, bood Mary aan.

‘Heel vriendelijk van je, maar ik krijg zelf bezoek....’

‘Neen, dan gaat 't natuurlijk niet....’

Hij stak Mary zijn hand toe. ‘Tot onze eerste avondvergadering.... Mag ik je dan als bewijs van mijn bijzondere hoogachting een bouquet sturen....?’

Mary voelde zich lichtelijk blozen, en tegelijk doorvoer haar een groote blijheid?

‘He, Dolf, vreeselijk lief van je,.... maar....’

‘Kom, geen maren.... ik doe het toch.... Ik geloof, dat je veel van rozen houdt... Roode rozen dan maar, is dat goed....?’

‘O, ja, graag....’

Ze drukten elkaar de hand, en Mary belde Sientje om uit te laten.

Ze ging in de suite aan het venster staan, en Dolf keek nog even naar haar om, groette vormelijk met de hand aan zijn pet.

Mary bleef eenige oogenblikken, in gedachten verdiept, voor zich uit staren.... tot Sientje haar stoorde in haar overpeinzing, en klopte aan de deur. ‘Mag ik komen klaar zetten mevrouw....?’

‘Ja, 't is goed, Sientje....’

Plots met een slag viel de voordeur in het slot.

Mary kreeg een schok. ‘Dat was Henk, met zijn onaangename gewoonte de deur zoo hard dicht te slaan’.

[p. 382]

‘Wat ruikt 't hier al lekker,’ zei Henk zonder zijn vrouw te begroeten.

Mary was daar al aan gewoon geraakt, merkte het niet eens meer op.

‘Ja, Dolf Verberne is er eventjes geweest, ik heb een kopje koffie voor hem gezet.’

‘Zoo galant ben je voor mij nooit....’, norschte Henk.

Mary voelde het verwijt. ‘Alsof jij ooit voor koffietijd thuis bent....’, schamperde ze, en sprak er overheen.

Ze was gewend aan Henk's speldenprikken den laatsten tijd, en ze had zich aangewend te zwijgen, als hij, in zijn norschheid, die gewoonte was geworden, haar krenkend toesprak.

Wanneer ze probeerde zich te verdedigen, was er altijd een onaangename scène gevolgd, lokte het eene woord het andere uit, en het eind was, dat ze dagen lang tegen elkaar boudeerden.

‘Wat kwam Verberne doen zoo vroeg....?’ informeerde Henk zich aan tafel zettend, waar hij dadelijk begon zich een broodje te smeren.

Mary, bezig nieuwe koffie te zetten, zag hem even vragend aan.

Hij kwam vragen of wij lid wilden worden van de dansclub, die ze opgericht hebben.

‘Je hebt natuurlijk gezegd, dat we daar niet aan meededen....?’

Het was of een voorgevoel Mary op deze vraag voorbereidde. Heel onverschillig, zonder zich in het minst verrast te toonen zei ze: ‘Neen, ik heb gezegd, dat we wel meededen, jij wou ook wel, zei hij’.

Met een ruk stond Henk van tafel op.

‘Dacht ik het niet?... Bij jou komen ze altijd met die malle dingen terecht’.

‘Heb je dan niet zelf....?’

‘Ja, ik heb wel gezegd, dat ik het goed vond... maar ik dacht natuurlijk, dat jij er niet voor te vinden zou zijn. Bovendien is dat al een heele poos geleden.... en.... en.... ik zal 't je maar zeggen....’

Hij liep met groote passen de kamer op en neer. ‘Eigenlijk convenieert het mij heelemaal niet zulke buitensporige dingen te doen. 't Kost allemaal geld.’

‘Ja, natuurlijk, maar toch zooveel niet, 't is een bagatel over een heel jaar. Dat zullen we toch wel kunnen betalen....’

‘Dat kan jij net zoo min beoordeelen als iedere andere vrouw, wat kan, en wat niet kan. Jullie denken altijd maar, dat alles van een leien dakje gaat. Maar wij mannen hebben de verantwoording. Je moet er maar op rekenen, dat we ons moeten verminderen. Op dezen voet kunnen we onmogelijk blijven voortgaan. Jij bent niet gewend je ergens in te bezuinigen,.... dat moet veranderen....’

Mary's handen bleven werkeloos. Met groote oogen zag ze Henk aan.

‘Ja, kijk me nou maar niet zoo onnoozel aan,.... 't is allemaal waar, wat ik je zeg...’

‘Maar hoe kan 't Henk....? We hebben nu al zooveel jaren op deze manier geleefd. Zooveel verteringen maken wij niet. En met wat ik had, en jou tractement, hebben we ons nooit moeten bekrimpen....’

‘Tot nu toe niet, maar nou heb ik een leelijke klap gehad....’

Mary werd doodsbleek.

‘Je hebt toch niet gespeculeerd Henk...?’

Henk trok wrevelig met de schouders. ‘Gespeculeerd.... Ik heb natuurlijk geprobeerd eens wat te verdienen.... dat doet iedereen.... Nou, en dat is mislukt. 't Is of de drommel er mee speelt, anderen hebben telkens eens een buitenkansje gehad. Maar bij mij schijnt het niet te willen.

Ik heb bij elke daling bijgekocht, dat is de eenige manier om in te halen. Eens zouden die lamme dingen toch wel omhooggaan....’

Sprakeloos bleef Mary hem aanzien,.... 't was of de vreeselijke waarheid nog maar niet tot haar kon doordringen. Zij voorvoelde iets vreeselijks, en begon over haar heele lichaam te beven.

Henk nam er geen notitie van, en ging op zijn metalen toon voort: ‘In plaats van te stijgen, zooals iedereen verwachtte, bleven ze voortdurend kelderen.... totdat.... totdat ik niets meer had om bij te koopen. Nu zullen ze vandaag of morgen de boel weg doen....

‘En zijn die dingen dan maar zoo opeens niets meer waard?’ vroeg Mary ongeloovig.

‘Neen, niets meer waard niet; maar dat komt er eigenlijk niet op aan. Ik heb ze op prolongatie.’

Henk besefte, dat hij Mary, die van financieele zaken absoluut geen verstand had, een uitlegging verschuldigd was, en dat maakte hem nog kregeliger dan hij al was.

‘Zie je, op prolongatie dat gaat zoo.... dan kan je koopen voor geld van den kassier, die het effect in bewaring houdt. Nu moet er als dekking een of ander effect in pand gegeven worden.... tien of vijftien procent van wat op prolongatie gekocht werd....

[p. 383]

Rijst de koers dan laat je verkoopen, en je hebt in korten tijd je effect weer terug, plus de winst, die je gemaakt hebt.... Natuurlijk gaat er een kleinigheid af, voor onkosten van het leenen. Gaat de boel daarentegen terug, dan wacht de kassier net zoolang met verkoopen, als hij nog gedekt is door het effect, dat in pand werd gegeven. Verwacht je, dat er binnenkort verbetering in den koers komt, dan zorg je, dat je suppleert, en kan je het weer een tijdje uitzingen. Met mijn pech, dat ze bij mij niet anders deden dan terugloopen .... heb ik telkens moeten suppleeren, totdat ik nou niets meer heb.... Nu wordt natuurlijk vandaag of morgen de boel verkocht, want er is geld noodig om te kunnen aanhouden. Als ik nog maar wat had was het niets, de zaak is goed, en die zal mettertijd ook wel weer terecht komen... Maar daar zijn we nu niet mee geholpen. Als die oorlog er niet tusschen gekomen was, dan waren we er nu al lang uit.’

Bleek als een doode liet Mary zich in een stoel zakken. 't Was of nu pas het gewicht van de feiten tot haar doordrong.

‘O Henk, en je had me zoo beloofd nooit te speculeeren..... Waarvoor wilde je meer geld hebben?.... Ik begrijp nu je humeurigheid van den laatsten tijd... Sedert we in den Haag zijn, is alles veranderd....’ En zacht snikkend verborg ze haar vertrokken gezichtje in de beide handen. ‘Je had 't me niet moeten beloven Henk, als je niet van plan bent geweest je woord te houden,’ snikte Mary.

‘Beloven.... beloven.... Dat was die kinderachtige tijd toen we pas getrouwd waren.... nonsens..... Zulke beloften doe je in je onwetendheid. Als je later wat meer van de wereld gezien hebt, dan besef je het belachelijke ervan.... Toen we trouwden was jij een kind, en ik niet veel meer.... Hou nou maar op met dat gegrien.... Daar win je niks mee, en krijgen we het geld niet mee terug.’

Mary stoof op van haar stoel alsof ze door een adder gestoken was. ‘Ophouden met dat gegrien.... dat is heel gemakkelijk, als ik niet wist, dat je mij ook voor mijn toekomst geruïneerd had; ik heb van niemand meer iets te wachten, en als jij eens komt te sterven.... of....’

‘Of....?’ beet Henk haar toe.

‘We zouden eens scheiden,.... dan sta ik op straat....’

‘Wat heb jij toch rare dingen in je hoofd tegenwoordig! Waarom zouden wij scheiden?.. Wat voor reden is daarvoor?’

Mary zag Henk wantrouwend aan. ‘Ik weet niet welke reden ervoor is, Henk, maar een feit is 't, dat er bij ons iets niet in den haak is.. En, zooals ik je zei, wanneer we tot een scheiding zouden overgaan, zou ik niets meer bezitten....’

(Wordt vervolgd).