De Hollandsche Lelie. Jaargang 26

Gedachtenwisselingen.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).

I.
De tijd is nu verstreken.

De lezers zullen zich naar ik hoop herinneren dat ik, in Sept. van het vorige jaar, in polemiek met den hr. J.B. Naaktgeboren, een manifest aanhaalde, verspreid door een katholieke vereeniging in Spanje tijdens het conflict van de Spaansche regeering met het Vatikaan. Uit dat manifest deed zich op zéér onverholen wijze de revolutionaire gezindheid der katholieken in dat land kennen, immers: katholieken en Jaimisten werden opgewekt den strijd aan te binden tegen de ‘vervloekte liberale regeering’. In dien strijd waren ‘alle wapenen goed’, ‘de dolk, zoowel als de browning-revolver’.

Woordelijk eindigde genoemd strooibiljet:

‘Men moet ze keeren (die wapenen) tegen al degenen, die liberale ideeën hebben, want het zijn ketters, die de aarde verderven willen en in de hel versmoren zullen. Katholieken en Jaimisten, laat u door den dood niet afschrikken! God zal u in den hemel met open armen ontvangen en gij zult in eeuwigheid het loon ontvangen voor het offer, dat gij terwille van uw godsdienst hebt gebracht. De Paus zal u uit Rome zijn zegen zenden. Valt de liberalen aan, vervolgt ze; roeit hen uit, die kloosters in brand steken en vrouwen schenden. God helpe u!’

Ik haalde dit manifest aan om de Clericale Pers (inzonderheid de katholieke) te antwoorden op haar gejammer over ‘de terreur’ tijdens de zeeliedenstaking te Amsterdam; om haar er aan te herinneren dat háár Partij den stakers in dat opzicht geen verwijten behoeft te maken; immers, zij doet nog veel erger. Haar aanhitsen van de politie om de leiders gevangen te zetten die ‘opruiende redevoeringen hielden’ heb ik gekwalificeerd als huichelarij.

Ik neem dat woord niet terug.

Ja, men zal zich indertijd wel zeer beklaagd hebben over mijn onverzoenlijke, ‘blinde’ haat tegen het katholicisme en men heeft mij zelfs verweten de scherpte mijner woorden, - maar kon men hier ooit tè scherp zijn?

Ik vraag een anderen naam voor een houding als die der katholieke Pers, wier Partij zelf zooveel op haar kerfstok heeft staan. Er is geen andere.

Werd Ferrer niet vermoord als ‘oproermaker’? En juichte de geheele Clericale Pers dat ‘vonnis’ - die moord! - niet toe?

En wat doen de katholieken in datzelfde land?

Of mogen dezen alles doen, omdat zij zich verzekerd hebben van God's hulp en 's Pausen zegen?

De katholieke heer Th. Kwakman, Voorzitter van het Informatie-bureau der Apologetische Vereeniging ‘Petrus Canisius’, te A'dam, antwoordde mij door mij te sommeeren de herkomst van het manifest op te geven. Hij noemde mijn stuk toen ‘niet van ernst getuigend’ en eindigde met de veronderstelling ‘dat ik niet wist wat ik deed’. Dit is de laatdunkende, alle ernst-en-wijsheid-in-pacht-hebbende toon, waarop de klericale heeren hun tegenstanders plegen af te maken.

Ik heb hem toen onmiddellijk Land en Volk genoemd; in dat blad was het vertaalde manifest opgenomen, naast een even opruiende redevoering van een aanzienlijk katholiek geestelijke.

Tot nog toe ben ik zonder bericht zijnerzijds gebleven.

Ik neem daarom de vrijheid hem bij dezen te herinneren aan zijn belofte:

Ik verzoek den heer Sch. vriendelijk, nauwkeurig aan te geven, wáár dit manifest verschenen en verspreid is; in welk betrouwbaar orgaan het is te vinden. Dan is ons bureau in staat de waarheid van deze beschuldiging te contrôleeren. De uitkomst van het onderzoek zal ik hem in dit blad mededeelen.

Blijft de hr. Kwakman nog in gebreke zijn woord te houden, dan mogen wij veilig aannemen dat het manifest echt was en dat mijn stuk dus wel degelijk een voor zijn partij zéér ernstige en ware beschuldiging inhield.

Dit feit wensch ik even vast te nagelen.

JOH. G. SCHIPPÉRUS.

[p. 42]

II.
Pontianak, 8 Juni 1912.

Geachte Freule,

Vergun een trouw lezer der ‘Hollandsche Lelie’ U, naar aanleiding van de 3e alinea van Uw antwoord aan Maris Stella in No. 41 van dit jaar van bovengenoemd tijdschrift, een uitknipsel uit het Bataviaasche Nieuwsblad van 25 Mei j.l., handelend over hetzelfde onderwerp, ter lezing en c.q. ter overname aan te bieden.

Met beleefden groet

hoogachtend

Uw. dw.

v.W.

Een Tegenvaller. - De fransche roomsche pers maakt grooten ophef van een brief, dien de te Le Mans terechtgestelde moordenaar Tisseau kort vòòr zijn dood ter publikatie aan zijn advokaat ter hand gesteld had. Tisseau was met een kameraad, evenals hij soldaat, ter dood veroordeeld wegens een gruwelijken moord op een boerin. In den ter publikatie bestemden brief geeft hij de schuld van zijn val aan het door hem in zijn jeugd op school genoten onderricht, waarbij hem geleerd zou zijn dat alle menschen gelijk moesten zijn, dat er geen armen en rijken moesten zijn en dat diefstal onder bepaalde omstandigheden niet af keurenswaardig was. Ten slotte wordt dan in den brief gezegd, dat een priester den moordenaar kort voor den moord in zijn cel tot betere gedachten bracht, en dat de brief tot leering moge strekken aan andere jongelieden, die zich evenals hij door leugenachtige denkbeelden lieten bedriegen.’

Wat is nu echter gebleken? Vooreerst dat de brief van den ongelukkige door den priester gedikteerd en hem met allerlei bedreigingen af geperst is. En voorts dat de jongen tot zijn twaalf de jaar op een partikuliere katholieke school te Angers geweest is, daar met groot schandaal weggestuurd is en daarna slechts een jaar de openbare school bezocht heeft.

Die bom is dus precies verkeerd gesprongen.