De Hollandsche Lelie. Jaargang 25

Handel zelf naar Uw woorden.
(Voor N^o. 10.)

Gij drukt Uw bevreemding uit dat gij geen antwoord hebt ontvangen op Uw laatste kaart. Gij schreeft echter op die kaart ‘geen gelegenheid meer te hebben de Lelie te lezen’. Om die reden antwoordde ik dus natuurlijk niet. Nu schijnt gij haar wèl weer te lezen. En dus wil ik u nu ook gaarne antwoorden. Gij wreet toch immers wel dat ik niet particulier schrijf. - Welnu dan, ter zake; het spijt mij bijzonder dat ik juist U, die ik gaarne terwille ben, moet weigeren Uw arbeid te plaatsen, te meer waar gij schrijft er zooveel moeite aan te hebben besteed. Ik weiger dit echter beslist, omdat ik dergelijke tegen dieren gerichte stukjes gewoon-weg niet opneem in de Lelie. En, bij deze gelegenheid moet mij nu meteen eens iets van het hart, omdat gij in Uw stukje 't óók hebt over mijne U uit de Lelie bekende vele teederheden voor mijn honden. Zie eens, gij hebt mij-zelve verteld, dat gij vrij veel geld hadt besteed aan Uw willen doordrijven een reform-systeem voor kleeding; geld dat is verloren gegaan. Welnu, waarom neemt gij, inplaats van U daarmede bezig te houden, inplaats van met iets zoo onvruchtbaars Uw geld en Uw tijd te vermorsen, dan niet liever een kind aan voor dat geld? Gij zult mij antwoorden: omdat ik dat niet kan betalen, en, in elk geval, omdat het mijn zaak is te leven zooals ik wil. Nu, dat antwoord ik U ook. Gij kunt toch immers niet beoordeelen waarom ik, in mijn omstandigheden en met mijn gezondheid, veel gemakkelijker een hond kan vertroetelen dan een kind aannemen. Even weinig als ik Uw fortuin beoordeel, even weinig kunt

[p. 505]

gij het het mijne doen, te meer waar ik reeds de zorg heb voor een geheel huishouden. Bovendien echter, ik ontzeg U het recht U voortdurend op te werpen tot het vermanen aan anderen van kinderen-aannemen als gij 't zelf niet doet. Al die juffrouwen en meneertjes namelijk, die zich zoo vreeselijk druk maken over hetgeen de dierenbeschermers, volgens hen, te kort doen aan de kinderen, hebben, voorzoover ik weet, geen van allen zelf een kind aangenomen. En daarentegen, ik weet verscheidene menschen, die dit wèl deden, maar, daaronder is niet één enkele, die mij nog ooit een verwijt maakte van mijn dierenlìefde. Integendeel, zij zijn bijna allen menschen, die òòk honden houden of katten of vogels of paarden, of zelfs al deze dieren tegelijk. Echte dierenliefde houdt namelijk in èchte menschenliefde, omdat zij voortkomt uit medelijden met al wat wordt verdrukt, geplaagd, mishandeld, zwak is, en in de overmacht is van 'n ander. En ik ben daarom dan ook zoo vrij te beweren, No. 10, dat ik voor heel veel arme kinderen hier in den Haag, in de St. Nicolaasdagen, en bij andere gelegenheden, mèèr doe dan de schreeuwende en jammerende menschen, die het altijd hebben tègen de dierenbescherming. Gij kunt in dit opzicht gerust informeeren naar mij; ik heb meer daadwerkelijk medelijden met arme kinderen zonder uitzondering, en zonder te vragen of ze wel braaf zijn, en of ze op school wel goed oppassen, en of ze op cathechesatie gaan, etc., etc., dan de meeste menschen. Maar ik zie aan den anderen kant volstrekt niet in, dat èlk kind per-se - omdat het 'n mensch is - beter zou zijn dan 'n dier. Ik geloof integendeel dat de dieren-wereld niets minder is dan de menschenwereld, en dat het 'n door de menschen-zelf ingesteld wanbegrip is 't per-sé te laten voorkomen alsof àlle menschen méér mededoogen verdienen dan de dieren. De dieren kunnen zich niet tegen de menschen verdedigen, kunnen er niets aan doen dat ze in de wereld worden geschopt, dat ze zich talloos vermenigvuldigen, dat ze meestal wreed worden behandeld, en, dat ze, als ze geen onderdak hebben, verlaten en koud en hongerig rondzwerven. Maar de menschen, die uit louter egoist plezier allerlei ongelukkige onverzorgde kinderen in de wereld schoppen, die kunnen daaraan wèl heel vèèl doen; ze rekenen echter gemakshalve op de liefdadigheid van de voor vondelingen en verlatenen bestemde gestichten. Daarom, als het nu ook nog mode wordt dat aan kinderliefde behoefte hebbende ongetrouwde juffers zulke stumpers tot zich nemen, dan wordt het voor de meneeren, die ze in de wereld schoppen en die de moeders met de gevolgen laten zitten, nog gemakkelijker voortaan hunne lusten bot te vieren, en, voor de hartelooze moeders, die ze willen afstaan, wordt die zaak óók nog gemakkelijker. Dat is óók een zijde van de questie, No. 10, waarover gij misschien nog nooit hebt nagedacht, maar die ik U hierbij in overweging geef eens te bekijken. Ik ben b.v. overtuigd, dat de meneer, die mij onlangs zoo vol quasi ijver schreef over de nuttigheid van 't verlaten kinderen aannemen, misschien zelf heel wat van die ‘onechte’ ongelukkigen in de wereld heeft geschopt. Heel prettig zou het voor hem en vele dito's zijn, indien hij dezulken dan zag ondergebracht bij de aan kinderliefde behoefte hebbende ongetrouwde vrouwenschare. Zeker, voor die kinderen-zelf blijft dat een heerlijke oplossing. En daarom zal ik dan ook nooit iemand aanvallen, integendeel hem of haar oprecht bewonderen, die zoo'n vondeling of zoo'n gesticht-kind tot zich neemt. Maar, dat is iets geheel anders dan de onechte sentimentaliteit, No. 10, van U, en van die andere dierenbeschimpers, die dáárin zoekt Uw quasi-menschen-liefde, maar die volstrekt niet zelf het voorbeeld geeft in dezen.

Ziedaar dus waarom er voor dit stukje van U geen plaats is in dit Blad, omdat het zich zijdelings richt tègen de dieren. Zij, de dieren, hebben zoo'n oneindig misdeeld lot, zij worden zoo veelvuldig mishandeld, zoo wreed-geplaagd, zij zijn zoo totaal in de macht van den mensch, en er is helaas maar zoo'n geringe minderheid van menschen, die dit alles inziet, dat ik nooit in de Lelie plaats zal verleenen voor een artikel dat tègen hen, de dieren, opstookt.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

NASCHRIFT.

Dit artikel aan U was afgedrukt, toen ik in De Matin (den volgenden dag door andere Bladen bevestigd) het onderstaand afgrijselijk bericht las.

De lezer zou wellicht denken hieronder te doen te hebben met de vruchtbare verbeeldingskracht van een gemengd-nieuwtjes-jager; het is echter de getrouwe wedergave van een feit voorgevallen in de gemeente Saint-Donan, (Côtes du Nord) en waarvan door de politie proces-verbaal is opgemaakt.

Drie jongelui uit Saint-Donan, stomdronken, gingen omstreeks middernacht naar huis. Plotseling bemerkte een hunner een ezel, die vredig graasde. ‘Zie jullie dien ezel. - Dat is de pastoor’ - zei hij... De anderen vroegen met hunne verdronken stemmen:

[p. 506]

‘De pastoor?’

‘Inderdaad’, verzekerde de eerstgenoemde. ‘Weten jullie niet dat in de maand Januari de priesters de kunst verstaan zichzelf in dieren te herscheppen.’

Dit bijgeloof, dat inderáaad nog zeer veelvuldig voorkont in Bretagne, deed bij de dronken jongelui allen twijfel verdwijnen. Zij wilden zich wreken op den pastoor, die hen had aangewezen jegens de gemeente, als niet aanbevelenswaardige omgang, en, zonder anderen vorm van proces, besloten zij den ‘priester’ te dooden. Zij sneden zich flinke knuppels, en richtten zich naar den vermeenden vijand, die rustig dóórgraasde.

Nu ontstond een tooneel dat wij ons alleen kunnen voorstellen door de beëedigde verklaringen, die de politie heeft opgeteekend later uit den mond der dronken jongelui-zelf.

Dronken van wijn, en meer nog van woede, sloegen ze onophoudelijk met hun dikke knoestige stokken op den armen ezel, totdat hun krachten hun begaven. Eenige uren later vond een voorbijganger die naar zijn werk ging het afschuwelijk verminkte lijk van het arme dier.

Ziet gij, No. 10, zoolang er nog zulke menschen bestaan, die door den drank worden tot schandvlekken der maatschappij, en, dronkaards zijn legio, in alle standen, zoolang ben ik niet overtuigd, dat èlk mensch beter is en meer verdiend geholpen te worden dan elk dier. Te minder, waar het juist de dieren zijn, die het meest ongestraft hebben te lijden, op de afschuwlijkste wijze, van de redelooze wreedheid en moordlust die drankmisbruik opwekt. Ik herinner U, - één staaltje uit duizenden, - nog aan het door mij in de Lelie eveneens afgedrukte staaltje van menschelijke wreedheid in ons eigen land onlangs gebeurd, toen, bij een brand, een der toeschouwers een reeds geredde kat opzettelijk in de vlammen wierp, en zich aan de martelingen van het arme dier verlustigde. - Al deze dieren-ellende, No. 10, schreit ten hemel, schreit m.i. om hulp, tot den God der wrake; en ziedaar waarom ik volstrekt niet, zonder voorbehoud, zooveel méér voel voor èlk kind, ‘omdat het een mensch is.’ Integendeel, in het algemeen-gesproken voel ik veel meer voor de dierenwereld, die zich niet schuldig maakt noch aan de walgelijke uitspattingen van dronkenschap, noch aan de even walgelijke der verfijnde onzedelijkheid. Want, een hond die zich op straat inlaat met 'n anderen hond, zelfs al is die van z'n eigen geslacht, die is niet onzedelijk, maar volgt een natuurwet; onzedelijk echter, in de verfijnste, vuilste mate, zijn de ‘hooggeachte’, geridderordende, deftige meneeren en mevrouwen, zoowel als de gewone volksklassen, op duizenderlei verborgen wijzen. Dat weet gij even goed als ik.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.