De Hollandsche Lelie. Jaargang 25

[p. 313]

Zedelijkheids-Apostelen
Roman door Anna de Savornin Lohman.
(Vervolg van No. 19.)
II.

De auto stond al een half uur voor de deur. 't Wachten was weer op Dorrit.

Mevrouw ten Have was reeds lang klaar, in haar heel-donker-blauw-tailleur, met een eenvoudigen kleinen hoed en zwarte pleureuse. Eindelijk zou ze maar eens zelf gaan kijken waar Dorrit weer bleef. Die wachtte altijd te lang met zich te gaan klaarmaken, en was daardoor nooit op tijd.

Dorrit stond nog voor de groote spiegelkast, en zette juist haar reusachtigen zwart-fluweelen hoed op, waar onderuit haar blond, dik, krullend haar ondeugend uitkeek.

‘Ik kan m'n voile maar niet goed krijgen’ - verontschuldigde ze zich. Ze moest zich uitrekken op haar teenen, om den hoed van achteren te bereiken tot het vastknoopen.

‘Oef’! Nu was ze er. - De witte struisveergarneering stond goed bij 't zwart fluweel van den hoed en 't zwart-fluweel tailleur-costuum. ‘Dorrit kleedde zich uitstekend’, vond oom Fredi, die zelf haar tweemaal in 't jaar naar Parijs vergezelde tot dat doel. Ze had er uitstekende adressen, van een fransche kennis, met wie ze samen in Londen op kostschool was geweest. Tante vond dat zij er te veel geld aan besteedde. Maar Dorrit was haar eigen baas. En tante had niets in te brengen. - ‘Nu nog m'n witte vos’ - zei ze, de kast opensluitend. ‘Wacht, en m'n visiteboekje ligt in m' andere kamer, op m'n bureautje.’ Ze tripte weg, met moeilijke, korte passen, in haar belemmerend nauw rokje. Tante keek haar half-afkeurend na. Ze was heusch te wereldsch in haar doen voor hun kring; 't gaf dáár nu eenmaal geen pas dat soort van Parijschen chic. Enfin. Haar man vond 't goed, dus... -

‘M'n handschoenen doe ik in de auto wel aan’ - verkondigde Dorrit, met het visiteboekje opdagend. - ‘Vooruit nu maar. - We zullen midden in de drukte rollen. - Waar is Oom?’

Zonder 't antwoord af te wachten deed ze de deur open van z'n studeerkamer. Fredi ten Have zat er geduldig te wachten op z'n vrouw en z'n nichtje, correct man van de wereld, 'n courant lezend, 't Vaandel, heel het er mee eens wat de hoofd-artikel-schrijver daarin betoogde, hoe heusch 't gebrek aan godsdienst de oorzaak was van de toenemende veeleischendheid onder de volksklassen. Godsdienst als tuchtmiddel, - daarmee hieldt je het volk eronder, dat vond hij, Fredi ten Have, óók. 'n Heel goed artikel, wezenlijk. Hij zou dat te pas brengen van middag als hij iemand van de richting sprak op de receptie...

Want, ze moesten naar de trouw-receptie van Joosje 's Gravezandt de Weert, de kleindochter van den ouden heer Eduma de Witt, minister van Staat. Ze was de dochter van Emma Eduma de Witt, de jongste dochter van den ex-Excellentie, die met den gezant 's Gravezandt de Weert was gehuwd geweest. Haar moeder was voor een paar jaar gestorven, haar vader kort daarna hertrouwd. Toen had haar grootvader haar in huis genomen.

‘Net iets voor die lieve tweede vrouw van 'm’ - had iedereen dat gevonden. 'N charmant mensch toch, die tweede mevrouw Eduma de Witt. Overal had ze haar stief-kleindochtertje gepresenteerd en gechaperoneerd. En nu ging die, heel gauw al, een goede twintig nog maar, trouwen met Mr. Hoogh-Huyghens, die beweerde met ‘het’ Huyghens geslacht in rechte lijn verwant te zijn, al spraken deze het tegen. Hij was 'n tien jaar ouder dan zij, 'n kaalhoofdig, onbeduidend meneertje, dien 't nog al moeite had gekost z'n meestertitel te halen. Men vond het nu niet zoo'n heel schitterend huwelijk voor een freule 's Gravezandt de Weert, maar, enfin, 't kind-zelf was vreeselijk verliefd, in-blij dat ze zoo gauw al geëngageerd was.

Zij straalde, toen ze de felicitaties aannam van meneer en mevrouw ten Have en van Dorrit, die 'n tijdgenootje van haar was; geaffecteerd, ingebeeld Haagsch nufje, zich voelend omdat ze de klein-dochter was van den leider-in-ruste, den grooten meneer Eduma de Witt, 'n op hare moeder gelijkende, tengere, knapuitziende, frissche verschijning, wier jeugd en gezondheid scherp afstaken tegen 't wat afgeleefde, wat-versjouwde, verouwelijkte en verziekelijkte voorkomen van haar aanstaanden man. -

‘Wordt gelukkig - meisje’ - feliciteerde Fredi ten Have haar, op z'n joviale, wat familiare manier van doen. -

Hij kwam, uitteraard, niet véél aan huis bij de Eduma's. Maar 't verleden was zoo lang al voorbij; de omstandigheden hadden het weggevlakt. Excellentie-zelf vond het in 't belang van z'n dochter's reputatie te doen alsof hij van niets meer wist. Geerte-zelve kwam toch niet meer voor den dag na den dood harer dochter Ellen. En, omdat de oue overleden heer Hooph-Huyghens, óók een officier, indertijd 'n goeie vriend was geweest van Fredi ten Have, zoodat de zoon, vóór zijn engagement, daar nog al druk aan huis kwam, konden ze, hij en zijn vrouw, er nu toch niet van af op de engagements-receptie te verschijnen. Joosje en Paul hadden zelfs reeds familiaar gedineerd bij de ten Have's. Het was alles weggewischt 't vuil

[p. 314]

van 't verleden, nu 't wereldsch belang dat zoo meebracht. -

‘O,’ antwoordde Joosje, en keek verliefderig naar haren Paul - ‘dat word ik zeker, gelukkig. - Paul is zoo goed voor me.’ -

Ze zong aldus tegen iedereen, ten aanhoore van Paul of in zijn afwezigheid, getrouwelijk zijn lof. Zij vond zichzelf bijzonder bevoorrecht met haar vroeg huwelijk. Ze had het doorgezet, niettegenstaande grootpapa, dien het tot drie malen toe zakken voor 't doctoraat van zijn aanstaanden kleinzoon had geërgerd, er eigenlijk tegen was geweest eerst. Grootpapa, en grootmama ook, vonden dat zij nog wel wat had kunnen wachten op een betere partij. Zij was nog zoo jong. Maar zij wond hun wil wel om haar slanke meisjes-vingertjes.

Dorrit, die geen haast maakte om te trouwen vond haar onnoozel in haar verliefdheid. Ze vond dien aangebeden Paul net een ouwen afgeleefden man. ‘En dus durf jullie niet naar de Riviera, omdat jullie bang bent voor typhus - of zoo iets’ - plaagde zij haar vriendin, wel wetend dat Joosje dolgraag erheen had gewild, maar dat Hooph-Huyghens inderdaad bevreesd was de een of andere ziekte te zullen opdoen, zoo ver weg.

‘We zijn niet bang voor ziekte’ - zei Joosje, Paul napratend het lesje dat hij haar had geleerd - ‘maar we moeten gauw terug zijn - daarom loont het zich niet zoo ver te gaan - Paul is zoo noodig aan de Bank’. -

- Ze trok daarbij 'n heel gewichtig gezicht, want Paul zette namelijk met zijn en haar geld een Bank op, en ze vond dat ontzettend deftig. - Hij had alreeds 'n auto aangeschaft, om er mee heen en weer te rijden van hun woning straks op 't Bezuidenhout naar 't Centrum van de stad, waar het kantoor zetelde.

Meneer Horstenboer praatte gemoedelijkrustig met Fredi ten Have, over 't Vaandel-hoofd-artikel, door dien inderdaad te pas gebracht, zooals hij zich had voorgenomen.

‘Nietwaar, een uitstekend artikel! De godsdienst, en 't goede voorbeeld van de hoogere standen, met naar de kerk gaan, en zoo, daarin zat 't 'm tegenover 't volk - dat zei hij óók altijd. - 't Volk zou nooit zoo 't hoofd hebben opgestoken als ze het tegenwoordig deden, christelijke socialisten incluis, als ze maar meer geleerd werden, dat God alles zoo verordineerd heeft als 't nu eenmaal is, dat we in Godswil berusten moeten, ieder op onze eigen plaats, nietwaar?’

‘Natuurlijk’ - beaamde Fredi ten Have, heel-ernstig. ‘'t Trof mij verleden Zondag ook bepaald, zoo goed als dominee Wijck datzelfde heeft gezegd. - Iemand, die bepaald zeggings-kracht heeft, die man, vindt U niet?’ -

‘Ik ga veel naar de doleerenden, 'n enkele maal slechts naar de Hervormde kerk - maar ik heb wel al heel gunstig hooren spreken van dien dominee Wijck’ - zei de Excellentie.

Ten Have begreep dat hij zich vergist had. God ja, hij kon ook al die kerkgenootschappen niet uit elkaar weten, die ze in Holland er op nahouden. Nu herinnerde hij zich 't wel weer, dat die oue heer Eduma de Witt indertijd aan dat gekke doleeren had meegeholpen, in die dagen toen ze Lohman en z'n zoon met 'n zaag afbeeldden. Nu, die heeren zelf gingen nu toch óók allen weer op en neer met de Hervormde boel. - Enfin. -

‘Dan trouwt Uw kleindochter dus zeker óók daar, bij de doleerenden?’ - informeerde hij. -

Maar dat was nu heelemaal niet gerekend met de weergalooze Eduma-handigheid in het beredderen van zulke zaakjes. Verbeeldt je dat Joosje in zoo'n burgerlijk gedoe als de doleerende Kerk zou gaan trouwen! Daar had de ex-mevrouw Horstenboer, de tweede mevrouw Eduma de Witt, heel taktvol, iets op verzonnen. Er was 'n dominee opgescharreld, die een jeugdvriend heette te zijn van háár, en die zou 't huwelijk inzegenen in de Kloosterkerk. Zoo was aan alle eischen voldaan. Tegenover den doleerenden dominee en de kleyne luyden heette het nu, dat men dien jeugdvriend niet kon passeeren. Die waren nu tevreden gesteld, en Joosje kon hare mooie japon gaan vertoonen in de Kloosterkerk, waar, ingezegend door een Hervormd predikant, je zeker kon zijn van 't heele crême de la crême van Den Haag, en van het mooi-uitkomen van den bruidsstoet, enz.

(Wordt vervolgd).