De Hollandsche Lelie. Jaargang 25

Overzicht van de week.

I. Dierenmishandeling.

Van verschillende zijden werd ik aangezocht het ook in andere Bladen verschenen, hieronder volgende stukje op te nemen:

Paté de foie gras.

Van de wijze waarop de Straatsburger ganzen gemarteld worden, geeft ‘Nederlands Damesblad’ de volgende beschrijving van een ooggetuige:

Als de ganzen ongeveer negen maanden oud zijn, worden ze uit de kleilanden gehaald en in een duisteren kelder gebracht, waar lange rijen van hellende steenen tafels staan. Zijn onze oogen eenmaal aan de duisternis gewend geraakt, dan zien wij hoe in deze martelkamer ontelbare ganzen op de tafels vastgebonden liggen. Ze liggen op den rug, juist, alsof ze gekruisigd zijn. Wij zagen de mannen eenige nieuwe slachtoffers vastbinden, zoodanig, dat het achterste gedeelte van het beest over den rand van de tafel steekt.

De pooten, vleugels en het lichaam zelf worden uitgespreid en stevig vastgebonden, zoodat enkel de nek vrij blijft. Natuurlijk tracht het arme dier zich op alle manieren los te wringen, maar na eenige dagen ziet het 't nuttelooze daarvan in en blijft roerloos liggen; slechts zoo nu en dan laat het een klagelijk geluid hooren. Twee maanden moet deze toestand voortduren vóór de dood het dier uit zijn ellende komt verlossen. De vogels worden gemest met balletjes van boekweitdeeg, kastanjes en gestoofde maïs.

Zes maal daags krijgen ze van 3-5 van dergelijke balletjes en de gemartelde dieren strekken er begeerig hunne nekken naar uit, want ze worden inwendig geheel verteerd.

Deze tak van nijverheid(?) vergt veel doorzicht bij de keuze van het juiste oogenblik voor den dood, want sterft het beest uit zichzelf, dan is de lever niets waard. Men moet er dus een nauwkeurige studie van maken, wanneer de lijdenskelk tot overloopens toe gevuld is en de levers dus het smakelijkst zullen zijn! De dieren zien er dan uit als pompoenen en hunne lichamen

[p. 166]

bestaan uit niets dan vel en been, van vleesch of vet geen spoor, de lever heeft alle sappen tot zich genomen.

Verscheidene ooggetuigen staan in voor de waarheid van het bovenstaande, maar alle pogingen, die men heeft aangewend om verbetering te krijgen, stuiten af op de bewering, dat het mesten van ganzen een tak van nijverheid en een middel van bestaan is. Mochten de liefhebbers van paté de foie gras eens bedenken, voor welk een middel van bestaan zij verantwoordelijk zijn!

Zooals van zelf spreekt voldoe ik van ganscher harte gaarne aan dien wensch mijner correspondenten. Het doet mij altijd zoo véél genoegen, dat mijn lezers ervan overtuigd zijn bij mij sympathie te zullen vinden waar het geldt het mishandelen van welke dieren ook tegen te gaan. Zij, die mij in de afgeloopen week het hierboven overgenomen courantenuitknipsel toezonden, zijn allen bijna zonder uitzondering lezers of abonnes, die voor de éérste maal juist dáárin een aanleiding vonden zich met mij in correspondentie te stellen. En juist dat deed me zoo'n plezier, die geestverwantschap tusschen lezers en redactrice, die daardoor opeens naar voren trad. Aan aller verlangen is door de opneming van het bovenstaande thans gevolg gegeven. Ware het niet, dat veelgelezen bladen 't stukje voornoemd reeds veelvuldig verspreid hadden, ik zou de aansporing mijner correspondenten niet eenmaal hebben afgewacht. Laat ik hun nu slechts, wat mij persoonlijk betreft, vertellen, hoe ik - sinds jaren reeds wetend met welke gruwelen de bereiding van paté de foie gras gepaard gaat - mij nimmer aan een door zulk een wreedheid verkregen ‘lekkernij’ bezondig.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

II. Achternalooperij van de Engelschen.

Over de Padvinders- kan men verschillend denken, natuurlijk. Als men in de couranten leest dat - gelijk de Telegraaf onlangs meldde - in zekere provinciestad zij zích beijveren den sjouwers en dienstmannen het brood uit den mond te stooten, door voor de daar bijeengekomen congres-leden van een of ander congres de valiezen te dragen, dan vraagt men zich af waar nu eigenlijk de ‘manlijkheid’ steekt in zulke jongelui, en of zij niet beter deden kinderen te blijven, die ze nog zijn, inplaats van zich te verbeelden, dat ze heel wat bijzonders uitvoeren door zulke malle kunsten en zulke malle kleederdrachten. Maar enfin, wat zoo iets aangaat moet iedereen zelf weten wat hij in deze questie al of niet aan zijn jongens wil toestaan. Echter, is het niet onverdedigbaar in èlk geval, dat de Engelsche uitvinder van deze Engelsche opvoedings-methode, de militair Baden-Powell, onze hollandsche jongens padvinders komt ‘inspecteeren’, als waren ze half-Engelsche onderdanen. - Kan men grooter bewijs geven van kruiperigheid en van onderdanigheid, dan wanneer men er vereerd mee is, gelijk in Amsterdam en in den Haag is geschied, dat 'n Engelsch militair zich wel wil verwaardigen onze jongelui voor zich te laten défileeren, nadat ze eerst uren lang vergeefs op den man hebben moeten wachten ook nog! En dat staan nu toe diezelfde ouders, die vóór 'n paar jaar 't hardst schreeuwden en jammerden om het aan Transvaal, aan de met ons stamverwante republiek, aangedane onrecht door Engeland! Toen was alles bij ons anti-Engelsch, droeg ‘boeren’-hoeden, leuterde aandoenlijk over dien armen ‘Oom Paul’, en gunde den Engelschen elken nederlaag. Want - dat was toen mode. Nu integendeel is de mode net andersom, want nu hebben de Engelschen de Transvaal ingeslikt voor goed, Paul Krüger is ter ziele, en ‘generaal’ Botha is 'n overlooper van 't eerste water geworden, en laat zich in Engeland huldigen, als Engelsch stedehouder, van datzelfde land waarvan hij daardoor een laffe verrader is geworden. En wij - laffe hollanders onzerzijds - wij zijn er vereerd mee als 'n Engelsche generaal onze aanstaande mannen, bestemd om ons land te verdedigen te zijner tijd, komt ‘inspecteeren’.

En dan praten we nog van onafhankelijkheidszin en van vrije Nederlanders-ons-voelen!

't Mocht wat!

Ook hierin zijn we slavenzielen!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

III. Voor adressen op-touw-zetters.

Deze afgeloopen week is in den Haag een schandelijken moord gepleegd, waarvan ik de bijzonderheden niet behoef mee te deelen, daar iedere courant ze reeds heeft verteld. 'n Dronken kerel is op Zondag-avond in 't lokaal van 't leger des Heils gedrongen, was er door zijn beschonkenheid lastig, en stak, toen men hem wilde verwijderen, 'n oppassend

[p. 167]

huisvader, heilsoldaat, vader van acht kinderen, in zijn jenever-krankzinnigheid dood.

Welnu, zou 't geen aanbeveling verdienen, zou ik willen vragen aan meneer Immink, en andere zich 't zoo druk makende Hagenaars in zake de ‘gemeenheid’ der honden, als ze zich eens vóór alles wat meer bemoeiden met de gemeenheid der menschen? Want, niets is weerzinwekkender, en gevaarlijker tevens dan 'n dronken mensch. Waarom b.v. mogen, - waar de gewone winkels aan allerlei regels en wetten onderworpen zijn, - alleen de kroegen openblijven, des Zondags zoowel als in de week, tot laat in den nacht? -

Kom b.v. eens op 't vrome-rechtzinnige Scheveningen; gij zult er des Zondags-ochtends grooten opgang aanschouwen naar 't ‘huis des Heeren.’ Maar.... nog véél grooteren, na afloop van de kerk, naar de verschillende kroegen!

Zou 't geen zaak zijn, voor menschen die zich zoo belust voelen adressen op touw te zetten, dáártegen ook eens te protesteeren, tegen dat jenever schenken-mogen tot in het oneindige?...

Waarlijk meneer Immink, vóór ge U ergert aan den ‘afschuwelijken’ aanblik van 'n hond, die zijn natuurlijke behoefte verricht, of die zich 'n mannetje of 'n wijfje zoekt, kunt gij U nog ruimschoots wijden aan het vraagstuk der menschen-verbetering. Ik ten minste vind het ‘afschuwelijk’ en weerzinswekkend in de hoogste mate, dat 'n mensch, (die zich immers, door zijn naar Gods beeld geschapen zijn, en zijn een onsterfelijke ziel hebben, zoo ver verheft boven 'n hond) vol van stinkenden jenever rondloopt, daarmede de lucht rondom zich verpest in trams en omnibussen, ja zelfs als men hem in de vrije lucht tegenkomt reeds, en ten slotte ontaardt, gelijk geschied is bij dezen moord, en gelijk gedurig geschiedt, in een ontoerekenbaar verliederlijkt zedelijk monster.

Onder 'n christelijk ministerie valt er misschien nog wel wat anders te doen in dat speciale opzicht, dan weerlooze honden (die óók ‘schepselen Gods’ zijn) te vermoorden.

't Is echter waar - daaraan dacht ik niet - de jenever brengt den Staat, óók den Christelijken Staat - véél centen in, en de arme weerlooze straathonden doen dat niet.

Dàt maakt 'n gróót onderscheid!

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

IV. ‘Ontoerekenbaar’,.... natuurlijk.

‘En wat voor straf zal die moordenaar van dien Heilsoldaat nu krijgen, denk je?’ - vroeg mij een naieve, - die nog gelooft aan zoo iets rechtvaardigs als straf heden ten dage, straf voor die 't verdienen.

Ik begon er om te lachen! ‘Straf’ - zei ik, - ‘Wel, m'n lieve, die moordenaar, die wordt natuurlijk in alle eer en deugd vrijgesproken, als 'n ‘ontoerekenbare’, dat zal je eens zien. Daar zal 'n lange rij van ‘deskundigen’ voor gehoord worden, om te onderzoeken wat voor redenen er wel zijn, om ‘het slachtoffer van den drank’ toch behoorlijk te beklagen en te verontschuldigen. In zijn jeugd-leven zal ‘men gaan wroeten, om te bewijzen, dat z'n over-over-grootvader van vaders kant 'n erfelijk-belaste was, en z'n achter-achter-tante van moederzijde 'n geestelijk-achterlijke, en misschien blijkt het daarenboven ook nog wel, dat hij-zelf de mazelen heeft gehad, of de kinkhoest. - - Redenen te over om hem van elke rechtsvervolging te ontslaan, en met medelijden, om z'n ‘ontoerekenbaarheid’, menschlievend vrij te spreken.’

Toen ik dat alles voorspelde was de rechtzaak van het ‘drama te Rijswijk’ nog niet behandeld, hadden de couranten ons nog niet meegedeeld, hoe alleraandoenlijkst de moordenares in questie er aan toe is, als men 't wel beschouwt; - zoodat het Openbaar Ministerie dan ook hare ‘ontoerekenbaarheid’ heeft uiteengezet. En verzocht heeft: ontslag van rechtsvervolging.

Ja, Het wordt tegenwoordig bepaald 'n heel interessant en aandoenlijk vak het moordenaar-zijn. Veel interessanter en aandoenlijker dan het vermoord-worden.

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.

V. Die doen naar de leer.

't Leger des Heils geeft 'n schitterend goed voorbeeld aan die soort vromen, die, als er 't een of ander noodig is voor 'n kerk of 'n gesticht, zich als roofvogels werpen op allerlei menschen van geheel andere gezindten dan zij, met wien zij zich anders nooit bemoeien. In antwoord namelijk op het aanbod van eenige Haagsche ingezetenen, om een inschrijving te openen ten behoeve der ongelukkige weduwe en kinderen van den vermoorden heilsoldaat, heeft het Hoofdbestuur

[p. 168]

van het Leger des Heils de laconieke mededeeling gedaan: ‘Onnoodig. Daarvoor zorgen wij zelf. Dat gezin is voor onze rekening.’

Zie, zulk doen naar je godsdienst dwingt ware sympathie af. 't Leger des Heils doet; - doet juist voor die armen en misdeelden en verlatenen, waarvoor ook ‘de Heiland’ der zoogenaamde vromen met zulk een ijver in de bres sprong. ‘Zoo wat gij aan den minste mijner broederen doet, dat deedt gij aan mij.’

Napoleon I heeft eens gezegd: ‘'t Kan mij niet schelen wat de menschen zeggen; dàt heeft geen waarde voor mij; ik let er op wat zij doen’. Zoo gaat het mij ook wat de vroomheid aangaat. Of de dominees Zondags nog zoo stichtelijk-aandoenlijk preeken, en of de rijken en aanzienlijken, zoowel als de ‘kleyne luyden’, daarnaar nog zoo uitgestreken zitten te luisteren, niet dáárop komt het aan, maar op wat ze doen naar en voor hun godsdienst.

't Leger des Heils doet. Daarom is het onder 't protestantisme 't eenige wat in mijn oogen overeenkomt met de wezenlijke leer van den Bijbel. - - -

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.